Jarosław Domiński
Spotkanie z Wiceministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi
W Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie, 21 lipca 2017 roku, gościł Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi pan Ryszard Zarudzki.
Wiceminister spotkał się dyrekcją oraz pracownikami Ośrodka. Było to pierwsze spotkanie, w którym uczestniczyło tak liczne grono pracowników ośrodka doradztwa rolniczego. Tematem rozmów było doradztwo rolnicze oraz jego przyszłość.
Dyrektor KPODR Ryszard Kamiński przedstawił informację o zadaniach realizowanych przez nasz ośrodek. Między innymi działalności doradczej
i informacyjnej, szkoleniach, konferencjach, imprezach wystawienniczo-targowych, rolnictwie ekologicznym, przedsiębiorczości, projektach realizowanych przez Ośrodek.
Pan Minister był otwarty na dialog z doradcami i specjalistami. Udzielił wielu konkretnych odpowiedzi, na pytania dotyczące pracy, doskonalenia kadry doradczej oraz przyszłości doradztwa. Wspomniał o dużym znaczeniu współpracy z instytutami badawczymi, potrzebie transferu wiedzy, współpracy nauki z techniką, która ma służyć rolnikom. Powiedział o potrzebie stworzenia ścieżki kariery zawodowej, szkoleń dla pracowników. Podziękował pracownikom za wkład ich pracy na rzecz rolnictwa i rolników naszego regionu.
tekst Katarzyna Szczepaniak
foto Piotr Berndt
KPODR w Minikowie
Wiceminister Ryszard Zarudzki, dyrekcja KPODR w Minikowie: Ryszard Kamiński, Marek Witkowski, Lidia Lewandowska
Wiceminister Ryszard Zarudzki
Dyrektor KPODR Ryszard Kamiński
Laureaci Konkursu AGRO-WCZASY 2017
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”.
„Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi”
Informacja opracowana przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.
„Operacja wspófinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020”
Z radością zawiadamiamy, że spośród zgłoszeń nadesłanych na konkurs AGRO-wczasy 2017, komisja konkursowa dokonała wyboru najlepszej piętnastki naszego województwa. Do drugiego etapu konkursu zakwalifikowali się:
W kategorii „Gospodarstwo agroturystyczne”:
1. Gospodarstwo agroturystyczne „Gzinianka” – Gzin 76, 86-070 Dąbrowa Chełmińska
2. Gospodarstwo agroturystyczne „Iwanowscy” – Strzelce Dolne 40, 86-022 Dobrcz
3. „Pachotówko” – Gzin 24, 86-070 Dąbrowa Chełmińska
4. „Pałac Jasminum” – Zalesie, ul. Szubińska 1/2, 89-200 Szubin
5. Gospodarstwo agroturystyczne „Stajnia Nadolnik” – Nadolnik 1, 89-502 Raciąż
W kategorii „Usługi turystyki wiejskiej”:
1. Gospodarstwo agroturystyczne „Ptasi Ogród” – Mięcierzyn 35, 88-420 Rogowo
2. „Maciejówka” – Żagno 19, 87-630 Skępe
3. „Nadwiślańska Chata” – Luszkowo 26, 86-120 Pruszcz
4. „Kemparówka” – Spoczynek 11, 87-702 Koneck
5. „Leśne Apartamenty w Bielskiej Strudze” – Bielska Struga 3, 89-504 Legbąd
W kategorii „Atrakcyjna kuchnia regionalna”:
1. Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Lasem” Józefinka – Józefinka 31, 88-190 Barcin
2. „Dworek Wymysłowo” – Wymysłowo 1, 89-500 Tuchola
3. „Pałac Runowo” – Runowo Krajeńskie 80, 89-421 Runowo Krajeńskie
4. „Stara Stodoła” – Olszewka 26, 89-100 Nakło nad Notecią
5. Gospodarstwo Agroturystyczne „Siedlisko przy Budach” – Budy 18, 87-325 Budy
Zgodnie z regulaminem obiekty zakwalifikowane do drugiego etapu konkursu zostaną zwizytowane
i poddane ocenie przez sześcioosobową komisję konkursową, która wyłoni zwycięzców
i ewentualnych wyróżnionych w poszczególnych kategoriach. Wizyty komisji odbędą się w terminie od 20 lipca do 3 sierpnia br.. O dokładnych terminach laureaci zostaną poinformowani telefonicznie oraz mailowo. Ogłoszenie wyników konkursu nastąpi podczas VI Kujawsko-Pomorskiego Forum Turystyki Wiejskiej – „Wyróżnij się!”, odbywającego się w dniach 19-21 września br..
Laureatom gratulujemy, a wszystkim uczestnikom dziękujemy za zgłoszenia i zapraszamy do wzięcia udziału w kolejnej edycji konkursu!
Międzynarodowe Targi Rolno-Przemysłowe z lotu ptaka (video)
Handel zagraniczny towarami rolno–spożywczymi I-VII 2017(pdf)
Pałuckie Targi Rolne
Drugi dzień Agro-Tech – Fotorelacja
Wyniki oceny na Regionalnej Wystawie Zwierząt Hodowlanych
Wykaz czempionów i wiceczempionów
XVIII Regionalna Kujawsko-Pomorska Wystawa Zwierząt Hodowlanych
Minikowo 1 – 2 lipca 2017 r.
I. Bydło mleczne
Superczempiony
|
Kategoria |
Wystawca |
|
krowy ras mlecznych |
Ośrodek Hodowli Zarodowej Osięciny Sp. z o.o. |
|
jałowice ras mlecznych |
Stadnina Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o.
|
Czempiony:
|
Lp. |
Kategoria |
Wystawca |
|
1. |
jałowice rasy PHF w wieku 12-13 m-cy |
Stadnina Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o. |
|
2. |
jałowice rasy PHF w wieku 14-15 m-cy |
„Agro-Dąbrówka” Sp. z o.o. |
|
3. |
jałowice rasy PHF w wieku 16-18 m-cy |
„Agro-Dąbrówka” Sp. z o.o. |
|
4. |
jałowice rasy PHF w wieku 19-21 m-cy |
Ośrodek Hodowli Zarodowej Osięciny Sp. z o.o. |
|
5. |
jałowice rasy PHF w wieku 22-24 m-cy |
Ryszard Słupikowski, Suchorączek |
|
6. |
krowy rasy PHF w trakcie trwania pierwszej laktacji |
Stadnina Koni ,,Nowe Jankowice” Sp. z o.o. |
|
7. |
krowy mleczne rasy PHF w trakcie trwania drugiej laktacji |
Ośrodek Hodowli Zarodowej Osięciny Sp. z o.o. |
|
8. |
krowy rasy PHF w trakcie trwania trzeciej i dalszych laktacji |
Ośrodek Hodowli Zarodowej Osięciny Sp. z o.o. |
Wiceczempiony:
|
Lp. |
Kategoria |
Wystawca |
|
1. |
jałowice rasy PHF w wieku 12-13 m-cy |
„Agro-Dąbrówka” Sp. z o.o. |
|
2. |
jałowice rasy PHF w wieku 12-13 m-cy |
Stadnina Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o. |
|
3. |
jałowice rasy PHF w wieku 14-15 m-cy |
Ośrodek Hodowli Zarodowej Osięciny Sp. z o.o. |
|
4. |
jałowice rasy PHF w wieku 14-15 m-cy |
Stadnina Koni ,,Nowe Jankowice” Sp. z o.o. |
|
5. |
jałowice rasy. PHF w wieku 16-18 m-cy |
Stadnina Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o. |
|
6. |
jałowice rasy. PHF w wieku 16-18 m-cy |
„Agro-Dąbrówka” Sp. z o.o. |
|
7. |
jałowice rasy PHF w wieku 19-21 m-cy |
Hodowla Zwierząt i Nasiennictwo Roślin Polanowice Sp. z o.o. |
|
8. |
jałowice rasy PHF w wieku 19-21 m-cy |
Ryszard Słupikowski, Suchorączek |
|
9. |
jałowice rasy PHF w wieku 22-24 m-cy |
Ryszard Słupikowski, Suchorączek |
|
10. |
jałowice rasy PHF w wieku 22-24 m-cy |
Grzegorz Ciszak, Mamlicz |
|
11. |
krowy rasy PHF w trakcie trwania pierwszej laktacji |
„Agro-Dąbrówka” Sp. z o.o. |
|
12. |
krowy rasy PHF w trakcie trwania pierwszej laktacji |
Ośrodek Hodowli Zarodowej Osięciny Sp. z o.o. |
|
13. |
krowy rasy PHF w trakcie trwania drugiej laktacji |
Stadnina Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o. |
|
14. |
krowy rasy PHF w trakcie trwania drugiej laktacji |
Ośrodek Hodowli Zwierząt Zarodowych Sp. z o.o. w Chodeczku |
|
15. |
krowy rasy PHF w trakcie trwania trzeciej i dalszych laktacji |
Stadnina Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o. |
|
16. |
krowy rasy PHF w trakcie trwania trzeciej i dalszych laktacji |
Hodowla Zwierząt i Nasiennictwo Roślin Polanowice Sp. z o.o. |
II Bydło mięsne
Czempiony:
|
Lp. |
Kategoria |
Wystawca |
|
1 |
Jałowice od 18 do 36 miesięcy rasy charolaise |
Jerzy Magowski, zam. Będzitowo |
|
2 |
Buhaje młode w wieku do 24 miesięcy rasy limousine |
Alojzy Nowak, zam. Małocin |
|
3 |
Jałowice od 18 do 36 miesięcy rasy limousine |
Szerfenberg Piotr i Justyna zam. Pszczynek |
Wiceczempiony:
|
Lp. |
Kategoria |
Wystawca |
|
1 |
Buhaje młode w wieku do 24 miesięcy rasy limousine |
Alojzy Nowak, zam. Małocin |
|
2 |
Jałowice od 18 do 36 miesięcy rasy limousine |
Szerfenberg Piotr i Justyna zam. Pszczynek |
|
3 |
Jałowice od 18 do 36 miesięcy rasy charolaise |
Bochyński Benedykt Zam. Kaczory |
III. Owce
Czempiony:
|
Lp. |
Kategoria |
Wystawca |
|
1. |
maciorki rasy merynos polski barwny |
Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy,
Zakład Doświadczalny |
|
2. |
tryk rasy merynos polski barwny |
Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy,
Zakład Doświadczalny |
|
3. |
maciorki rasy merynos polski |
Jakub Tamas zam. Dębowo |
|
4. |
maciorki rasy merynos polski w starym typie |
Piotr Łukaszewicz, zam. Broniewo |
|
5. |
tryk rasy merynos polski |
Piotr Łukaszewicz, zam. Broniewo |
Wiceczempiony:
|
Lp. |
Kategoria |
Wystawca |
|
1. |
maciorki rasy merynos polski |
Piotr Łukaszewicz, zam. Broniewo |
|
2. |
maciorki merynos polski barwny |
Jakub Tamas, zam. Dębowo |
|
3. |
maciorki rasy merynos polski w starym typie |
Piotr Sobieszczyk, zam. Kaźmierzewo |
IV. Drób
Czempiony:
|
Lp. |
Kategoria |
Wystawca |
|
1. |
gęsi zarodowe W33xW33 |
Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Doświadczalny, Kołuda Wielka |
|
2. |
gęsi rodzicielskie W33xW11 |
Gabriela Papuga-Kuczkowska, zam. Kcynia |
|
3. |
kaczki rodzicielskie A55xF11 |
Adam Belt, zam. Lińsk |
|
4. |
stado zarodowe kur zielononóżka kuropatwiana ZS-11 |
Zofia i Gracjan Skórniccy, zam. Duszniki |
|
5. |
indyki rzeźne HYBRID XL |
Dariusz Bąkowski, zam. Krusza Podlotowa |
|
6. |
stado kur nieśnych rodzicielskich Dominant Black D-149 |
Wiesław Rzadkowolski, zam. Radomice |
|
7. |
stado kaczek rodzicielskich ST-5 HEAVY |
Gospodarstwo Rolne „Zacisze”, Piotr Łęgowski, zam. Jaworze |
|
8. |
stado rodzicielskie kur mięsnych |
Gospodarstwo Rolne, Stanisław Nowak, zam. Lisewo |
Wiceczempiony:
|
Lp. |
Kategoria |
Wystawca |
|
1. |
stado rodzicielskie kur mięsnych Cobb 500 |
Gospodarstwo Rolne, Janina Wąsikowska, zam. Nadziejewo |
|
2. |
stado rodzicielskie kur nieśnych ogólnoużytkowych ROSA 1 |
Wylęgarnia „Zarodek” Brygida i Witold Filipowicz, zam. Szpęgawsk |
|
3. |
stado rodzicielskie zielononóżka kuropatwiana ZS-11 |
Anna Skórnicka, zam. Lipno |
Pierwszy dzień Agro-Tech – Fotorelacja
Nagrody Agro-Tech Minikowo – 1,2 lipca
Grand Prix i nagrody targów
|
Grand Prix Targów |
dla firmy AGROLAND |
|
Grand Prix Targów puchar Dyrektora KPODR |
dla Macieja Czajkowskiego |
|
Nagroda targów Puchar Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej |
dla firmy METALOWIEC P.P.H.U. s.c. A.M. Głąb Złotniki Kujawskie |
|
Grand Prix Targów puchar Dyrektora KPODR |
dla firmy SANO |
|
Nagroda targów |
dla firmy
A-LIMA-BIS Sp. z.o.o |
|
Grand Prix Targów puchar Dyrektora KPODR w kategorii Materiały i technologie w budownictwie |
dla firmy |
|
Nagroda targów Puchar Rektora UTP w budownictwie |
WOLF SYSTEM Sp. z o.o. Siemianowice Śląskie |
|
Grand Prix Targów puchar Dyrektora KPODR |
Wipasz S.A. Wadąg |
|
Nagroda targów |
Prem-Vit Frątczakowie s.j. Inowrocław |
|
Grand Prix Targów puchar Dyrektora KPODR |
Stacja Hodowli i Unasieniania Zwierząt Sp. z o.o. Bydgoszcz |
|
Nagroda targów Puchar DLG |
Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego Warszawa |
|
Grand Prix Targów puchar Dyrektora KPODR |
Arkop Sp. z o.o. Bukowno |
|
Nagroda targów Puchar Wojewody Kujawsko-Pomorskiego |
Agro-Perfect Sp. z o.o. s.k. Bydgoszcz |
|
Grand Prix Targów puchar Dyrektora KPODR |
Danko Hodowla Roślin |
|
Grand Prix targów puchar Dyrektora KPODR w kategorii Hodowla roślin |
Bio Vege Sp. z o.o. Wilczkowice Dolne |
Nagrody Międzynarodowych Targów Rolno-Przemysłowych AGRO-TECH
|
dla Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Chrząstowie za organizację Dni Pola |
|
Przedsiębiorstwa Nasiennego ROLNAS Sp. z o.o. za wkład pracy w przygotowanie kolekcji roślin uprawnych |
|
dla Zdzisława Przybyłowskiego z REDAKCJI ZAGRODY za promocję działalności doradczej oraz Targów AGRO-TECH |
Podziękowania dla firm za wieloletnią współprace z Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie
|
dla firmy Agrolmet Krzysztof Kaczorowski Gniewkowo |
|
dla firmy Agroma Sp. z o. o. Sępólno Krajeńskie |
|
dla firmy Anwil S.A. Włocławek |
|
dla firmy BIN Sp. z o.o. Aleksandrów Kujawski |
|
dla firmy Dräumat Polska Sp. z o.o. Lubcza |
|
dla firmy Inter Vax s.j. Żnin |
|
dla firmy ExMot Sp. z o.o. Bydgoszcz |
|
dla firmy Expom Sp. z o.o. Krośniewice |
|
dla firmy Geneu Beata Jerczyńska Brzoza |
|
dla Hodowli Roślin Strzelce Sp. z o.o. |
|
dla firmy Lechpol Sp. z o. o Szubin |
|
dla firmy Polmass S.A. Bydgoszcz |
|
dla firmy Raitech-Raiffeisen Agro-Technika Brzoza Sp. z o.o. |
Nagroda „Targowego Lidera” (po raz ósmy)
od Magazynu Ogólnopolskiego Zagroda
dla Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie
"Wyrób na medal"
Wyróżnienie przyznawane przez Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych w Poznaniu
nagrody wręczył dyrektor Instytutu prof. nadzw. dr hab. Tadeusz Pawłowski
dla firmy PPH AGRO-FACTORY – za bronę chwastownik IZAK
dla firmy Czajkowski Maszyny Sp. z o.o. – za typoszereg agregatów do uprawy pasowej Serii ST.
Konkurs „Innowacyjny Produkt 2017”
|
dla |
za |
|
Duraumat Polska Sp. z o.o. |
Automatyczną Stację Pojenia Cieląt „Urban ALMA PRO” producent Urban GmbH&Co. KG Niemcy |
|
O.M. AGRO Artur Otto Karol Mirota s.c. |
Sensor wycieleń Moocall producent Moocall Limited Irlandia |
|
Grupa Paszowa Agro-Hurt Kinga Kocińska |
Marka BALOTEK materiały paszowe pakowane w balot |
|
P.W. AGROUNIMA |
Automatyczny usuwacz obornika |
|
F.P.H.U. DARMONT Dariusz Piecuch |
Kompleksową Przydomową Oczyszczalnię Ścieków BioSolid Multi8 producent Bamar Tech Sp.j. B. Czub, M. Wolnik Solec Nowy |
|
AGRAMI Sp. z o.o. |
nano MI – płynny nawóz mineralny zawierający |
Nagrody w konkursie AgroLiga 2017
|
Lp. |
Kategoria |
Laureat |
Sponsor nagrody |
Nagroda |
|
1 |
Mistrz Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii rolnik |
Państwa Barbara i Henryk Kiełkowscy z miejscowości Nowopole powiat włocławski |
Firma DULCET Sp. J. |
Talon na 100 l oleju napędowego na st. Paliw DULCEt sp. j. |
|
ST. Cross Farm Sp. z o.o. |
Nawóz (worek) |
|||
|
Agro Wydawnictwo |
Roczna Prenumerata czasopisma AGRO-PROFIL |
|||
|
2 |
Wicemistrz Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii rolnik |
Leszek Krajnik z miejscowości Szabda powiat brodnicki |
ST. Cross Farm Sp. z o.o. |
Nawóz (worek) |
|
Agro Wydawnictwo |
Roczna Prenumerata czasopisma AGRO-PROFIL |
|||
|
3 |
II Wicemistrz Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii rolnik |
Mariusz Słomski z miejscowości Stary Dwór powiat bydgoski |
ST. Cross Farm Sp. z o.o. |
Nawóz (worek) voucher |
|
Agro Wydawnictwo |
Roczna Prenumerata czasopisma AGRO-PROFIL |
|||
|
1 |
Mistrz Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii firma |
Masarnia Władysławowo Sp. J. R. A. B. Zawistowski |
Agro Wydawnictwo |
Roczna Prenumerata czasopisma AGRO-PROFIL |
|
|
|
|||
|
2 |
Wicemistrz Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii firma |
Jarosław Zasuń Gospodarstwo Ogrodnicze ”Jarko” miejscowość Biały Bór powiat grudziądzki |
Agro Wydawnictwo |
Roczna Prenumerata czasopisma AGRO-PROFIL |
|
3 |
II Wicemistrz Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii firma |
Firma SZTAN-ROL Rumunki Skępskie gm. Skępe, powiat Lipno, właściciel Krzysztof Sztankowski |
Agro Wydawnictwo |
Roczna Prenumerata czasopisma AGRO-PROFIL |
|
Mistrz podregionu bydgoskiego w kategorii rolnik
|
Mariusz Słomski z miejscowości Stary Dwór powiat bydgoski
|
TRADECORP Firma hiszpańska 20 litrów nawozu dolistnego biostymulującego wartości 1300 zł. |
|
Mistrz podregionu bydgoskiego w kategorii firma
|
Masarnia Władysławowo pow. Żnin Sp. J. R. A. B. Zawistowski |
|
Bezpieczne gospodarstwo rolne na szczeblu wojewódzkim
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
|
I miejsce |
Państwo Alicja i Waldemar Przygodzińscy |
|
II miejsce |
Państwo Jolanta i Jan Henryszewscy |
|
III miejsce |
Państwo Halina i Leszek Gurzkowscy |
Plebiscyt Gazety Pomorskiej na Najpopularniejsze Koło Gospodyń Wiejskich na Kujawach i Pomorzu oraz Gospodynię Roku 2017
Zacięta walka trwała do ostatniej chwili. Wśród kół najwięcej głosów zdobyło KGW Brzozowo z powiatu chełmińskiego. Drugie miejsce wywalczyły panie z KGW Alebabki z powiatu toruńskiego. Na trzecim miejscu podium znalazły się gospodynie z KGW Korytowo, powiat świecki.
W kategorii Gospodyni Roku wygrała Marzena Szczepańska (KGW Chalin, pow. lipnowski). Drugie miejsce zajęła Beata Maćkiewicz (KGW Trzebiegoszcz, pow. lipnowski), a trzecia była Grażyna Jędrzejewska (KGW Jagna, pow. lipnowski).
4. Sady naszego dzieciństwa
Kto przypomina sobie jedno z najmilszych i najbardziej emocjonujących wydarzeń z okresu dzieciństwa? Czy nie był to wypad z grupą kolegów do sadu sąsiada! Pójście „na szaber”, „grandę” lub „pachtę”, jak to się określało w zależności od regionu kraju, kiedy jabłka, śliwki, gruszki czy inne owoce były jeszcze niedojrzałe, to jedno z tych wspomnień, które każdego napawają rozrzewnieniem. Niestety, tamte czasy mijają bezpowrotnie. Dlaczego? Bo tych starych sadów prawie już nie ma.
Dawniej i dziś
Stare sady, jakie znamy w niczym nie przypominały tych ciągnących się po horyzont rzędów regularnie przyciętych, skarłowaciałych drzewek owocowych, które zaczynają dominować w krajobrazie rolniczym w wielu miejscach w Polsce. Składały się z wysokopiennych, starych drzew, rosnących za domem gospodarza lub wokół niego, co tylko utrudniało zadanie zdobycia pożądanych owoców. Często były sadzone jeszcze przez dziadka albo pradziadka. Pełne Renet, Koszteli, Kongresówek oraz innych starych odmian jabłoni, grusz, śliw, czereśni i wiśni, porzeczek, agrestów i malin. Nie sposób wymienić je wszystkie – tylko jabłoni istnieje 20 szlachetnych gatunków i około 1000 odmian! Takie sady są już jednak w Polsce ogromną rzadkością, a wiele najstarszych odmian drzew owocowych bezpowrotnie znika razem z nimi. W przypadku niektórych pozostało zaledwie kilka osobników. A szkoda, bo Polska posiada ogromną tradycję sadowniczą. Nasza najstarsza odmiana jabłoni – Kosztela – pochodzi z XVI wieku! Szkoda byłoby to zaprzepaścić. Dlatego warto pielęgnować tę tradycję. Dlatego chrońmy nasze stare sady, nie dajmy im zniknąć z naszego krajobrazu!
Niestety, wkroczyliśmy na ścieżkę sadownictwa handlowego. Choć sadów mamy coraz więcej – od 2002 roku ich całkowita powierzchnia w Polsce wzrosła o ok. 40% – to jednak nie mogą się one równać z tymi starymi, przydomowymi lub śródpolnymi starymi sadami, z dobrodziejstw których korzystali wszyscy, często za darmo, zarówno ludzie, nieraz całe wsie, jak i zwierząt, także te dzikie. Ale nowe, wydajniejsze, większe, „okrąglejsze” odmiany drzew i krzewów zdominowały rynek. Dziś już nikt nie dostanie w sklepie Renety, czy Papierówki. Czasami nawet u rolników sprzedających swe płody rolne na targach w miastach jest to coraz trudniejsze.
Stare jest lepsze!
Stare odmiany nie zawsze są tak samo wydajne jak nowe, ale są one znacznie mniej wymagające, bardziej odporne na choroby i ataki owadów. Dzięki temu w ich utrzymaniu nie musimy stosować żadnych środków chemicznych, co sprawia, że pochodzące z nich owoce są znacznie zdrowsze. Poza tym mają one naturalnych sprzymierzeńców – ptaki, a także owady, które żywią się innymi owadami żerującymi na drzewach i ich owocach, np. biedronki czy dobroczynki gruszkowe (nazwa może być myląca, bo roztocz ten zasiedla różne gatunki drzew i krzewów). Ten ostatni, mały, ale jakże skuteczny drapieżca, sam nigdy nie uszkadza roślin. Każda samica dobroczynka zjada średnio około 8 dorosłych „szkodliwych” przędziorków dziennie, co daje średnio 550 osobników przez całe życie. Para Modraszek w sezonie lęgowym „opiekuje się” około 40 drzewami owocowymi, zbierając z nich gąsienice, które szybko trafiają do dziobów wiecznie głodnych piskląt. Także szpaki skutecznie pomagają w walce ze „szkodnikami” owadzimi. Jeśli tylko nie jest to sad czereśniowy lub wiśniowy, nie należy się ich obawiać.
Co zrobić, aby stworzyć taki naturalny „układ odpornościowy” w naszych sadach? Nic bardziej prostszego. Po pierwsze zrezygnować z pestycydów lub znacząco ograniczyć ich stosowanie, np. do takich, które nie szkodzą dobroczynkom (są takie). Po drugie nie usuwać starych, dziuplastych drzew, które stanowią miejsca lęgów Sikor, Szpaków i Muchołówek, a także schronienia nietoperzy, które także pomagają w walce ze „szkodliwymi” owadami. Po trzecie zawiesić budki dla ptaków (typu A1, A i B) i nietoperzy, co przyciągnie więcej pierzastych i włochatych sprzymierzeńców pozwalających zachować równowagę w naszym sadzie. I ostatnia rzecz – jeśli chcemy, aby nasze drzewa zamieszkały dobroczynki – możemy po prostu je sobie kupić! Roztocza te umieszczone są na specjalnych filcowych paskach, które umieszcza się po 2–3 na drzewo. Cena 50 pasków to około 100 zł. I już za rok można zrezygnować ze znacznie droższych pestycydów.
Im starszy sad, tym lepszy! Rozwija się w nim specyficzny mikroklimat warunkujący wy-stępowanie wielu gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Pnie i gałęzie porastają mchy i porosty, zakamarki kory zasiedlają liczne, pożyteczne dla nas owady, pod drzewami rosną zioła i kwiaty, które dodatkowo przyciągają do sadu zapylacze (np. pszczoły i trzmiele) oraz różnych innych naturalnych sprzymierzeńców. Na wiosnę w takich sadach gnieździ się ponad 50 gatunków ptaków – w tym piękne Wilgi oraz pokrzewki, które jeśli chodzi o śpiew, wcale nie ustępują tym pierwszym. Takie miejsca upodobał sobie w szczególności Dzięcioł Białoszyi – przybysz z południa Europy, który od lat 70. ubiegłego wieku „kolonizuje” nasz kraj. Również zimą taki sad chętnie odwiedzają dzikie zwierzęta – szczególnie jeśli zostawimy tam trochę jabłek (na drzewach lub pod nimi). Kupka liści, sterta kamieni i wiązka chrustu lub dwie, też się przydadzą! Chętnie zajmą je pożyteczne ropuchy lub jeże. Taki stary sad, to najprawdziwszy, mały, niezależny ekosystem. Każdy znajdzie w nim coś dla siebie.
Własny bioróżnorodny sad – nic prostszego!
Stare sady, jak starzy ludzie, wymagają troski i opieki. Jeśli mamy taki sad, nawet taki złożony z zaledwie kilku drzew warto się nim odpowiednio zająć. Jednym z najważniejszych zabiegów jest przycinanie zbyt ciężkich, rozbudowanych koron, które mogą przyczynić do przewrócenia się drzewa lub jego rozłamania. Korona będzie bardziej przewiewna, a przez to odporniejsza na choroby grzybiczne. Owoce będą lepiej dojrzewały, będą większe i bardziej wybarwione. Nie zapomnijmy też o obieleniu pni. Oprócz niezaprzeczalnego waloru estetycznego ma to ogromne znaczenie praktyczne i ochroniarskie. Obielone zimą (styczeń-luty) wapnem sadowniczym pnie, na wiosnę lepiej odbijają promienie słoneczne, mniej się nagrzewają przez co drewno nie „pracuje” tak intensywnie (w dzień rozgrzany pień się rozszerza, nocą gdy jest chłodniej, obkurcza), co może je narażać na pęknięcia. Przez takie rany mogą potem wnikać liczne choroby.
Co gdy nie mamy sadu, a pragnęlibyśmy taki zasadzić? Podstawa to sadzonki. Nie jest prosto je zdobyć, ale nie jest to niemożliwe. Znając trochę sztukę sadowniczą można samemu starać się przeszczepiać drzewa z innych starych sadów albo prościej, można zakupić takie drzewka. Na szczęście zostało jeszcze kilku pasjonatów, którzy zajmują się zachowywaniem starych odmian drzew owocowych. Oferuje je także coraz więcej szkółek drzewek owocowych, a ich oferty dostępne są w internecie. O szczegółowe porady warto zapytać dwie organizacje pozarządowe: „Klub Przyrodników” i „Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły”, które prowadzą hodowle zachowawcze starych odmian drzew, pierwsza w Owczarach, druga w Chrystkowie.
Tworząc taki sad od podstaw pamiętajmy tylko, że powinny w nim rosnąć drzewa wysokopienne, z których owoce będziemy zbierać przy użyciu drabiny, a w którą za kilka lat będziemy musieli się także zaopatrzyć. Jednak to niewielki koszt w porównaniu do tego co otrzymamy. Warto obfitościami z takiego sadu podzielić się z sąsiadami. Może nawet uda się ich namówić do założenia własnego, z innymi odmianami drzew. Można będzie się wówczas wymieniać owocami. Niestety, taki sad nie rośnie przez rok czy dwa. Warto jednak poczekać. Wkrótce stanie się doskonałym miejscem wypoczynku i rekreacji. Zamiast kosić rosnącą pod koronami trawę, dobrze jest skorzystać z naturalnych, cichych, ekologicznych kosiarek – kóz lub owiec. Trzeba wtedy pamiętać o zabezpieczeniu pni. Ujmie nam to pracy i uatrakcyjni otoczenie. Zakończeniem nich będą sparafrazowane słowa ks. Jana Twardowskiego: „Spieszmy się pomagać sadom tak szybko odchodzą”.
Autor: Adam Zbyryt
Zapraszamy na nasze strony:
www.bukietzpol.pl, www.ptakipolskie.pl, www.facebook.com/ptakipolskie
Artykuł powstał w ramach projektu „Bukiet z pól. Kampania informacyjno-edukacyjna na rzecz zatrzymania spadku różnorodności biologicznej w krajobrazie rolniczym”.
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie stowarzyszenie Ptaki Polskie.