Jarosław Domiński
Zmiany w podatku VAT
W lutym i marcu 2017 roku w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Przysieku i Zarzeczewie odbyły się szkolenia pt. „Zmiany w podatku VAT – nowe zasady rozliczeń w 2017 r.”
Organizatorem szkoleń był Dział Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem Rolnym.
Wykładowcami były Marzena Ryterska-Chyła Główny specjalista ds. podatków oraz Marta Knop-KołodziejSpecjalista ds. podatków i ubezpieczeń KPODR w Minikowie.
Marzena Ryterska-Chyła, Główny specjalista ds. podatków.
Łącznie odbyło się 5 szkoleń, w których udział wzięło 276 osób z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Celem szkoleń było przedstawienie uczestnikom najnowszych zmian w podatku od towarów i usług oraz utrwalenie dotychczasowej wiedzy dotyczącej rozliczania podatku VAT na zasadach ogólnych. W trakcie zajęć omówiono szczegółowo następujące zmiany w podatku od towarów i usług obowiązujące od 1 stycznia 2017 r.:
-
Zwolnienie podmiotowe z VAT
-
Odwrotne obciążenie w usługach branży budowlanej
-
Odmowa rejestracji na VAT i wykreślenie z rejestru podatników VAT czytaj więcej…
-
Zmiany w przepisach o deklaracjach VAT czytaj więcej…
-
Zwrot VAT w terminie przyspieszonym
-
Zmiana sposobu odliczania kwot podatku należnego
-
Nowa „sankcja VAT” – 30% i 100%. czytaj więcej…
-
Likwidacja kwartalnego rozliczania podatku VAT przez niektóre podmioty czytaj więcej…
Szkolenia cieszyły się dużym zainteresowaniem, szczególnie tych osób, które samodzielnie rozliczają podatek VAT. Uczestnicy szkolenia mieli również możliwość zadawania pytań wykładowcom i uzyskania wyjaśnień w indywidualnych sprawach.
Do pobrania prezentacja PDF: Zmiany VAT 2017
Marzena Ryterska-Chyła
KPODR w Minikowie
Dni Przedsiębiorcy Rolnego
Decyzje innowacyjnych rolników w obecnych warunkach rynkowych stanowiły temat przewodni międzynarodowej konferencji organizowanej już po raz trzynasty przez Centrum Doradztwa Rolniczego i Niemieckie Towarzystwo Rolnicze (DLG) we współpracy z ośrodkami doradztwa rolniczego z województwa kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego i mazowieckiego. Spotkanie odbyło się 8-9 marca w centrum kongresowym IOR-PIB w Poznaniu.
Na wstępie najważniejsze uwarunkowania makroekonomiczne rozwoju gospodarki światowej i wyzwania przed jakim stoi handel międzynarodowy przedstawił prof. Andrzej Kowalski z IERiGŻ-PIB w Warszawie. Chociaż ekonomiści nie zdążyli jeszcze przekonująco wyjaśnić kryzysu finansowego z minionych lat, już stajemy przed nowymi wyzwaniami: natężeniem migracji na skalę dotąd nie spotykaną, depopulacją bogatej północy i ekspansją ludnościową biednego południa, skrajną polaryzacją dochodów i bogactwa, wyczerpywaniem się zasobów naturalnych i zakłócaniem naturalnych cykli obiegu materii i reprodukcji środowiska oraz ocieplania klimatu. Rośnie ryzyko rynkowe i przyrodnicze produkcji rolniczej i nieprzewidywalność współczesnego świata.
Następnie rolnicy, przedsiębiorcy, doradcy, eksperci i przedstawiciele nauki dyskutowali w grup tematycznych, a punktem wyjścia do debaty były prezentacje zamysłów inwestycyjnych wybranych gospodarstw rolników z Polski i Niemiec. Omawiano zagadnienia związane z produkcją i uwarunkowaniami ekonomicznymi, społecznymi i politycznymi prowadzenia działalności rolniczej. Tematami wiodącymi dla poszczególnych grup panelowych były:
− Innowacje w produkcji roślinnej, uproszczone technologie uprawy, precyzyjne nawożenie, zrównoważone rolnictwo.
− Innowacyjne aspekty w chowie trzody chlewnej.
− Innowacje w produkcji pasz i żywieniu bydła mlecznego. Optymalizacja kosztów produkcji mleka.
Rolnicy z Niemiec wskazywali na ograniczenia rozwoju gospodarstw rolniczych: brak dostępu do ziemi, trudności z zagospodarowaniem odchodów zwierzęcych oraz narastanie ograniczeń środowiskowych. Bariery społeczne obrazowo opisywali następująco: Rolnicy niemieccy przeszli długą drogę, doskonaląc metody produkcji, poprawiając jej jakość i dbałość o zwierzęta i środowisko. A przede wszystkim zwiększali wydajność ziemi i pracy, zapewniając konsumentom dostęp do taniej żywności. Na tę długą wędrówkę nie zabraliśmy jednak społeczeństwa, które niedoinformowane, skłonne jest obwiniać rolników o wiele niekorzystnych efektów zewnętrznych, a jednocześnie nie dostrzega ich wkładu w produkcję dóbr publicznych.
Doświadczenia polskich rolników są podobne, coraz częściej natrafiają w swoich działaniach na opór sąsiadów, którym towarzystwo gospodarstw rolniczych prowadzących profesjonalną produkcję przeszkadza. Wymiana poglądów pozwalała też na sformułowanie przypuszczenia, że przy podobnych wymaganiach dobrostanu zwierząt i środowiskowych wynikających z WPR Unii Europejskiej względem produkcji w Niemczech i Polsce, u nas ich egzekwowanie jest „łagodne”. Co będzie, gdy tolerancja zacznie maleć?
Dodatkowe źródła dochodu w gospodarstwie – szanse i ograniczenia to temat przewodni panelu dyskusyjnego w drugim dniu konferencji. Redaktor naczelny TopAgrar Polska, Karol Bujoczek oraz zaproszeni prelegenci rozmawiali na temat sposobów zwiększenia rentowności w produkcji rolniczej poprzez wprowadzanie alternatywnych źródeł dochodu oraz innowacji w gospodarstwie rolnym. Rolnicy z Niemiec oceniali, że tak modne do niedawna biogazownie rolnicze nie dają dobrych efektów ekonomicznych, a jedynym ich uzasadnieniem jest konieczność zagospodarowanie odchodów zwierzęcych przy bardzo dużej skali produkcji. Lepsze efekty ekonomiczne zapewniają ogniwa fotowoltaiczne. Również perspektywy produkcji ekologicznej oceniali jako ograniczone. W ich subiektywnej ocenie produkcja ta nawet w bogatych Niemczech ma bardzo mały udział w rynku (1,0-1,5%) i jest duża konkurencja ze strony importu, m. in. z Polski[1]. Te segmenty produkcji były atrakcyjne ekonomicznie dla rolników przy programach wsparcia, a gdy społeczna gotowość dopłacania ustaje, stają się nieopłacalne.
Dni Przedsiębiorcy Rolnego stanowią doskonałe miejsce wymiany informacji, doświadczeń, ale przede wszystkim dyskusji rolników, doradców i przedstawicieli nauki na tematy związane z prowadzeniem działalności rolniczej w zmieniających się warunkach rynkowych. Kujawsko-Pomorskie reprezentowali rolnicy: Jerzy i Grzegorz Fik z Czewujewa (produkcja trzody chlewnej), Maciej Czajkowski z Sokołowa (produkcja roślinna i maszyny do uprawy pasowej) oraz Roman i Piotr Przybysz z Konecka (produkcja mleka). Ich prezentacje spotkały się z bardzo dużym zainteresowaniem. W imieniu wszystkich uczestników konferencji i swoim własnym bardzo serdecznie dziękujemy za poświęcony czas, zaangażowanie i gotowość podzielenia się doświadczeniami na XIII DPR w Poznaniu. Mam nadzieję, że udało się też Państwu skorzystać z inspiracji, przemyśleń uczestników spotkania. Bardzo dziękujemy za wspólną pracę.
Tadeusz Sobczyński
KPODR w Minikowie
foto:
Alicja Zygmanowska
Agnieszka Leitgeber-Graczyk
CDR w Brwinowie
[1] Najnowszy raport na ten temat został zaprezentowany na targach ekologicznych BIOFACH w Norymberdze w lutym br. – informuje Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAMM/FAPA) monitorująca zagraniczne rynki rolne. Wiodącym rynkiem produktów ekologicznych były Stany Zjednoczone, jego wartość szacowano na prawie 36 mld euro. Na drugim miejscu znalazły się Niemcy z rynkiem o wartości 8,6 mld euro; Francja – 5,5 mld euro oraz Chiny – 4,7 mld euro. Największe spożycie produktów ekologicznych na osobę zanotowano tradycyjnie w Szwajcarii – 262 euro, Danii – 191 euro oraz Szwecji – 177 euro. Dania miała też największy udział produktów ekologicznych w rynku spożywczym, tj. 8,4 proc.
Rolniczy Handel Detaliczny
30 marca 2017 roku w Minikowie odbyła się konferencja dot. Rolniczego Handlu Detalicznego. Wśród prelegentów byli:
– przedstawiciel KPODR – Pan Piotr Sawa, kierownik działu Rozwoju Obszarów Wiejskich
– przedstawiciel Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych – Pan Waldemar Sieńko, Wojewódzki Inspektor WIJHARS Bydgoszcz
– przedstawiciel Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii – Pani Violetta Gałązka-Kowalczyk, Starszy Inspektor Weterynaryjny ds bezpieczeństwa żywności
– przedstawiciel Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej – Pani mgr inż. Angelika Drab-Rybczyńska
– przedstawiciel Urzędu Skarbowego – Pan Wojciech Kiedrowicz
Konferencję uroczyście otworzył Pan Ryszard Kamiński, Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Witając gości, podkreślił, że konferencja ta jest doskonałą okazją do dyskusji na temat ułatwienia zasad sprzedaży dla rolników przetwarzających produkty z własnego gospodarstwa. W problematykę wystąpień konferencyjnych wprowadził Pan Piotr Sawa kierownik działu Rozwoju Obszarów Wiejskich, który przedstawił podstawowe założenia ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników. Tematem przewodnim pozostałych wystąpień były zasady bezpieczeństwa żywności, oznakowania produktów oraz związane z opodatkowaniem obowiązujące rolników w zakresie rolniczego handlu detalicznego. Konferencja cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem. Łącznie wzięło udział ponad 80 osób. Dyskusjom nie było końca.
Prezentacje wykładowców do pobrania:
– Przyklady etykiet na produkty spozywcze
– Sanepid
– Znakowanie zywnosci wprowadzanej do obrotu w ramach rolniczego handlu detalicznego
Kolejny raz w Pieczyskach
15 marca bieżącego roku odbyła się konferencja sadownicza „Aspekty technologiczne upraw sadowniczych”. Konferencję otworzyli Małgorzata Kołacz z KPODR Miniowo oraz Piotr Kalitta z firmy Mondi Polska.
Temat „Sieć na Rzecz Innowacji w Rolnictwie i na Obszarach Wiejskich” w ramach działania „Współpraca” z PROW 2014-2020 przedstawiła Małgorzata Kołacz z KPODR Minikowo. Sieć funkcjonuje w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich i ma charakter otwarty. Partnerami Sieci mogą zostać: rolnicy, grupy rolników, posiadacze lasów, przedsiębiorcy, instytuty badawcze, uczelnie wyższe przedstawiciele jednostek doradztwa rolniczego. Głównym celem Sieci jest wspieranie innowacji w rolnictwie, produkcji żywności, leśnictwie i na obszarach wiejskich. Ułatwia wymianę wiedzy fachowej oraz dobrych praktyk w zakresie innowacji. Sieć innowacji w rolnictwie jest oparta na publicznym doradztwie rolniczym. koordynowanym na poziomie krajowym przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Zadania Sieci na poziomie wojewódzkim są wdrażane przez Wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Wsparcie działania „Współpraca” dotyczy tworzenia i funkcjonowania grup operacyjnych na rzecz innowacji (EPI), oraz realizacji przez te grupy projektów, które prowadzą do opracowania i wdrożenia nowych lub znacznie udoskonalonych rozwiązań w zakresie nowych produktów, praktyk, procesów, technologii, metod organizacji i marketingu. Utworzona grupa operacyjna składa się z co najmniej 2 różnych podmiotów należących do następujących kategorii: rolnicy, właściciele lasów, naukowcy: instytuty, jednostki naukowe, uczelnie, przedsiębiorcy podmioty świadczące usługi doradcze. Pomoc przyznawana jest w formie refundacji części kosztów kwalifikowalnych: budowy, modernizacji obiektów i infrastruktury (50% refundacji), zakupu: maszyn, urządzeń, aparatury, badawczej, oprogramowania i licencji (50% refundacji) kosztów badań (90% refundacji), kosztów ogólnych i bieżących (100% refundacji), podatków od towarów i usług (VAT). O kolejności przysługiwania pomocy decyduje suma uzyskanych punktów przyznawanych przez ARiMR według kryteriów punktowych.
Piotr Kalitta z firmy Mondi Polska zapoznał uczestników z osiąganymi cenami dla owoców w sezonie 2016, porównał je do prognozowanych na ubiegły sezon. Według GUS 2016 roku zbiory owoców w Polsce wyniosły 4,50 mln ton i były o 10,3% wyższe niż w 2015. Zwiększyły się zbiory niemal wszystkich owoców poza truskawkami. Plony jabłek osiągnęły 3,5 mln ton i były o 10,5% wyższe w porównaniu do roku poprzedzającego. Zbiory wiśni wzrosły o 8,7% do 195 tys. ton a czereśni o 12,3% do 54 tys. ton. Produkcja owoców jagodowych wzrosła o 8,8% do 558 tys. ton, najbardziej maliny o 50,2% do 120 tys. ton. Natomiast plonowanie truskawek zmniejszyło się o 4,3% do 196 tys. ton.
Źródło: notowania Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ-PIB
Kończąc wystąpienie Piotr Kalitta zapoznał uczestników z planami instalacji trzeciego tunelu zamrażalniczego w zakładzie w Stopce oraz budowy drugiego zakładu i magazynu mrożonek w Karczmiskach na Lubelszczyźnie. Za dynamiczny rozwój i wzrost wartości rynkowej firma Mondi Polska uzyskała kolejne wyróżnienie w XI edycji Konkursu Gepardy Biznesu 2016 przez Instytut Europejskiego Biznesu na podstawie danych finansowych z Krajowego Rejestru Sądowego.
Dużym zainteresowaniem cieszyło się wystąpienie dr Agaty Broniarek-Niemiec z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach dotyczące chorób grzybowych w uprawach roślin pestkowych i jagodowych. Prelegentka zwróciła szczególną uwagę na brunatną zgniliznę drzew pestkowych, gdzie pierwsze symptomy mogą wystąpić na kwiatach. Do infekcji dochodzi poprzez znamię słupka lub pylniki. Z porażonych kwiatów grzybnia przerasta do pędów i krótkopędów będąc przyczyną nekrozy kory i zamierania organów. Do porażenia owoców dochodzi najczęściej w okresie dojrzewania. Infekcji sprzyjają długotrwałe opady deszczu. Chorobę ogranicza usuwanie porażonych pędów owoców, unikanie nadmiernego zagęszczenia. Zwalczanie chemiczne w wiśniach należy przeprowadzić na początku i w pełni kwitnienia. Na wiśniach powinny wystarczyć dwa zabiegi, na pozostałych gatunkach zabiegi rozpocząć 3 tygodnie po kwitnieniu i kontynuować do zbioru z uwzględnieniem okresu karencji. Częstotliwość wykonywanych zabiegów uzależniona jest od przebiegu warunków pogodowych i podatności odmian. Drobna plamistość liści drzew pestkowych jest kolejną chorobą wpływającą na ilość i jakość uzyskiwanego plonu. Występuje corocznie w różnym nasileniu. Do infekcji dochodzi najczęściej na wiśniach i czereśniach, rzadziej na pozostałych gatunkach roślin pestkowych. Choroba początkowo objawia się niewielkimi, szarozielonymi przebarwieniami na dolnej stronie najstarszych liści, natomiast w późniejszym okresie rozwoju brunatno czerwonymi plamami na górnej stronie tych liści. Z rozwojem choroby infekcji ulegają coraz młodsze liście. W efekcie porażone liście opadają co może prowadzić do całkowitej defoliacji roślin. Zabiegiem profilaktycznym w ograniczaniu drobnej plamistości liści drzew pestkowych jest wygrabianie i niszczenie liści. Jest to zabieg trudny do przeprowadzenia i rzadko stosowany na plantacjach. Zwalczanie chemiczne należy rozpocząć bezpośrednio po kwitnieniu, kolejne 2-3 zabiegi co 10-14 dni. W lata szczególnie wilgotne liście chronimy również po zbiorach. Za najgroźniejszą chorobę występującą na roślinach jagodowych wykładowczyni uznała szarą pleśń. Objawy choroby w postaci brunatnych, gnilnych plam, lokalnej zgorzeli i nekroz, występują przede wszystkim na kwiatach i owocach w różnej fazie ich rozwoju, rzadziej na liściach i łodygach. W miejscu infekcji tkanka staje się jasnobrązowa, lekko się zapada, ale nie ulega rozkładowi. Owoce zielone w wyniku porażenia często zasychają, natomiast na dojrzałych pojawia się biała, puszysta grzybnia oraz szary, pylący nalot trzonków konidialnych z obficie wytwarzanymi zarodnikami konidialnymi. Grzyb B. cinerea występuje powszechnie na martwych szczątkach roślin. Poraża ponad sto gatunków roślin. O masowym wystąpieniu choroby decydują obecność podatnego żywiciela oraz odpowiednie warunki dla rozwoju grzyba. Ograniczyć chorobę można poprzez uprawę odmian mniej podatnych, zapewnienie dobrego przewietrzania plantacji (odpowiednie odległości między roślinami, odchwaszczanie), ściółkowanie plantacji truskawek, prawidłowe nawożenie zwłaszcza azotem, nawadnianie kropelkowe, w przypadku deszczowania plantacji zabieg przeprowadzać tylko w godzinach rannych. Szybkie schłodzenie owoców po zbiorze znacznie ogranicza ich gnicie podczas transportu i przechowywania. W zwalczaniu chemicznym bardzo ważne jest dokładne pokrycie cieczą użytkową wszystkich nadziemnych części roślin. Zaleca się używanie odpowiednich opryskiwaczy, najlepiej z pomocniczym strumieniem powietrza lub rozpylaczy asymetrycznych. Z uwagi na możliwość wystąpienia form grzyba odpornych na substancje aktywne tych środków należy bezwzględnie przestrzegać zasad przemiennego stosowania środków i ograniczyć liczbę zabiegów w sezonie preparatami należącymi do tej samej grupy chemicznej.
Temat związany z odżywianiem roślin sadowniczych przedstawił Łukasz Kutermach z firmy Intermag. W racjonalnym stosowaniu nawozów ważne jest dostarczenie drzewom składników pokarmowych w dawkach zabezpieczających prawidłowy rozwój i wzrost. W prawidłowym odżywianiu roślin istotny jest sposób nawożenia i wybór nawozów. Dostarczane składniki pokarmowe z nawozów powinny być po zastosowaniu łatwo dostępne dla roślin. Aplikacja nawozów powinna zabezpieczać dostarczenie składników pokarmowych we właściwym czasie do różnych części roślin (pień, pędy, pąki, liście, owoce). Podstawą każdego zastosowania nawożenia powinna być analiza zawartości składników w glebie oraz analizy liści. Wykładowca podkreślił konieczność właściwego pobrania próby jako warunku niezbędnego dla uzyskania wiarygodnych wyników i dzięki temu uniknięcia dalszych błędów w nawożeniu roślin. Na uwagę zasługuje Optysil – jedyny na rynku preparat krzemowy produkcji polskiej. Optysil wpływa korzystnie na zdrowotność roślin redukując wpływ stresu biotycznego i abiotycznego Intensyfikując proces fotosyntezy wpływa na prawidłowy wzrost i pokrój roślin.
Rafał Putinkowski z firmy Arysta LifeScience Polska Sp z o.o. przedstawiał ofertę handlową oraz promocje dla producentów owoców. Przedstawiał propozycje nowej metody ochrony roślin szczepionką Vaxiplant SL. Substancją aktywną Vaxiplantu jest laminaryna uruchamiająca mechanizmy odpornościowe w roślinie. Działanie uodparniające wynika z podobieństwa budowy cząsteczki substancji aktywnej do substancji powstających w trakcie kontaktu roślina-patogen. Po zastosowaniu Vaxiplant SL roślina skutecznie broni się przed atakiem patogenów, pod warunkiem zastosowania środka przed infekcją. Mechanizm odpornościowy uruchamiany jest po około 2 dniach od zastosowania preparatu poprzez lignifikację ścian komórkowych. Odporność utrzymuje się przez 10-14 dni dlatego konieczne jest powtarzanie Zalecana jest do stosowania w uprawach truskawek do ochrony przed szarą pleśnią, mączniakiem prawdziwym, białą oraz czerwoną plamistością liści truskawki. Pierwszy zabieg należy wykonać tuż przed kwitnieniem, następne zabiegi co 7-10 dni w dawce 1,0 l/ha.
Kolejnym prelegentem była Elżbieta Urban, która zaprezentowała historię i przeobrażenia firmy SynthosAgro. Priorytetami w działalności firmy jest kapitał w postaci wiedzy, fachowości oraz doświadczenia pracowników. W czasie prezentacji omówiono zastosowanie w uprawach sadowniczych środków grzybobójczych takich jak: Kaptan Zawiesinowy 50 WP, Kaptan Plus 71,5 WP, Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC, Sadoplon 75 WP. Szczególną uwagę prelegentka zwróciła na rejestrację preparatu Tores 250 EC – nowego produktu wprowadzonego w tym sezonie do stosowania w uprawach jabłoni i wiśni. Ten środek ochrony roślin zarejestrowany w dawce 0,2 l/ha w jabłoniach do zwalczania parcha jabłoni oraz do ochrony przed drobną plamistością liści drzew pestkowych w wiśniach. Natomiast preparat Grot 18 EC zawierający abamektynę jest środkiem przeznaczonym do zwalczania miodówki gruszowej plamistej na gruszy, oraz przędziorka chmielowca w uprawach truskawki, maliny i jeżyny. Do zwalczania chwatów w jabłoniach i wiśniach zaproponowano Orkan 350 SL. Środek zawierający MCPA oraz glifosat do stosowania nalistnego, przeznaczony do zwalczania rocznych i wieloletnich chwastów jednoliściennych i dwuliściennych w sadach drzew ziarnkowych i pestkowych.
Małgorzata Kołacz
KPODR Minikowo
1. Prawdziwy ogród
Czy ktoś z nas jeszcze pamięta jak wyglądały kiedyś wiejskie ogrody? Ile w nich było kolorów, zapachów i kwiatów… Wśród nich uwijały się motyle, pszczoły i trzmiele. Ten sielankowy obraz dopełniały swoim świergotem ruchliwe ptaków.
Ogrody tradycyjnie były ważnym elementem krajobrazu polskiej wsi. Mieliśmy nawet swój ogrodowy styl zwany szlacheckim, który przypominał słynny styl angielski, a którego główne założenia to naśladowanie natury i harmonia z otaczającym krajobrazem. Parki i ogrody otaczające szlacheckie dwory były też źródłem inspiracji dla przydomowych ogródków i bramą, przez którą wnikały nowe odmiany i pomysły. Ukwiecone wiejskie ogrody określały statut gospodarza. Ogrody różniły się od siebie. Były przedmiotem podziwu oraz dumą gospodarzy i być może przede wszystkim gospodyń. Ale wszystkie je łączyła wspólna cecha – różnorodność! Im więcej, im bardziej kolorowo, tym lepiej! Kwiaty dzikie, takie jak kośćce, konwalie czy barwinki mieszały się z typowymi roślinami ogrodowymi, takimi jak malwy, floksy, piwonie, czy liliowce. Nie brakowało też ziół oraz krzewów, które zapewniały ogrodowi urozmaiconą strukturę. Najbardziej popularne to m.in. forsycje, śnieguliczki, bukszpany, bzy, jaśminowce i oczywiście róże. (Zwykle krzaczaste i bardzo pachnące odmiany, które dzisiaj nazywa się historycznymi.)
Każdy szanujący się ogród miał też swojego opiekuna – drzewo. Najczęściej były to stare lipy, wiązy, kasztanowce, a czasami drzewa owocowe lub żywotniki. (Dlaczego nie sosny czy modrzewie? Drzewa iglaste zakwaszają glebę i w ten sposób zubożają nasz ogród.) W upalne dni rozłożyste korony dawały cień, stanowiły żywe piorunochrony, a niektóre, takie jak lipy, cenny nektar dla pszczół. To jednak nie wszystko! Okazuje się, że wydzielane przez drzewa fitohormony pozytywnie wpływają na nasze zdrowie i samopoczucie. To nie żart i żadne zabobony. Współczesna nauka dowiodła, że ludzie przebywający w pobliżu drzew są zdrowsi i odporniejsi. Rzadziej dopadają ich bóle głowy czy stany depresyjne. Do tego wśród konarów drzew żyją ptaki, których śpiew działa na nas podobnie jak fitohormony! W tradycyjnych ogrodach z drzewami swoje gniazda chętnie wiły kolorowe Szczygły, Dzwońce czy piękne Wilgi. Warto więc nie wycinać (wszystkich) drzew wokół domu. Jeśli już jednak to zrobiliśmy, to szybko posadźmy nowe. Chociażby z myślą o naszych dzieciach i wnukach.
Kiedyś przydomowe sady i ogrody wiosną i latem były centrum życia rodzinnego i towarzyskiego. W niektórych regionach Polski popularne były ławeczki wystawiane przed ogrodem od strony głównej drogi. Ludzie żyli wtedy bliżej przyrody – i siebie. Dzisiaj symbolem sukcesu są betonowa kostka oraz trawnik z metra obsadzony tujami i podlewany sporą ilością chemii, która jednemu pomaga, a drugiemu szkodzi. Nic dziwnego, że tak mało czasu spędzamy w naszych odgrodach. Nudno tam, a do tego można się podtruć. (To nie żart!) Wszystkie wyglądają tak samo i nie mają nic wspólnego z naturą. Są dokładnym zaprzeczeniem naszych tradycji i najlepszych światowych wzorców.
A gdyby tak wrócić do dobrych tradycji i sprawić aby nasze przydomowe ogrody znowu zakwitły i żeby wróciło do nich życie? Nic prostszego! Oto kilka praktycznych porad i zasad ogrodów przyjaznych ludziom, przyrodzie i naszej tradycji:
Po pierwsze: Osadź swój ogród w lokalnym krajobrazie i tradycji.
W naszej opinii mało jest tak nieprzystających widoków, jak rozległe, betonowe skalniaki, pełne tzw. iglaków, które w górach może i mogłyby wyglądać naturalnie, ale na nizinach, czy w północnej Polsce mają się jak przysłowiowa pięść do nosa. Nie wpuszczaj do swojego ogrodu chemii, betonu, kolorowanej kory, lastryko, krawężników wokół każdej rośliny, plastykowych instalacji, krasnali i wygibasów ze starych opon samochodowych, rzędów tui i większości… polskich projektantów zieleni. Ci traktują ogród jak plac budowy albo laboratorium chemii gospodarczej. Efekt końcowy bardziej przypomina muzeum pełne martwych, kanciastych eksponatów, niż miejsce relaksu i kontaktu z Naturą. Do tego może być niebezpieczny dla naszego zdrowia.
Po drugie: Naśladuj Matkę Naturę.
Do swojego ogrodu wybieraj rośliny rodzime lub od dawna obecne w polskich ogrodach. One są lepiej dostosowane do naszych warunków klimatycznych i glebowych oraz lepiej radzą sobie z chorobami. Sprowadzane z zagranicy nowe, chwilowo modne odmiany, zwykle gorzej znoszą nasze surowe zimy (i niestety coraz częstsze wiosenne lub letnie susze), wymagają specjalnej ochrony i zabiegów oraz dużych nakładów pracy i pieniędzy. Stawiaj na rośliny dobrze rosnące w naszym klimacie i łatwe w utrzymaniu. Przyjrzyjmy się uważnie roślinom, które zwykle uważamy za chwasty. W łanie z typowymi roślinami ogrodowymi mogą być prawdziwą ozdobą Twojego ogrodu lub służyć chociażby jako oparcie dla sąsiadów. Więcej! Okazuje się, że niektóre „chwasty” stymulują rośliny ogrodowe (oraz uprawne) do szybszego wzrostu lub chronią je przed tzw. szkodnikami. Świetnie do tego nadają się m.in. dzikie czosnki, mięty czy piołuny. Odstraszają wielu nieproszonych gości, takich jak mszyce, meszki, niektóre gąsienice czy ślimaki. Lepiej współpracować z Naturą, niż ciągle z nią walczyć. Zanim więc wyrwiemy kolejny „chwast”, poobserwujmy go i zastanówmy się czy nie przydałyby się w naszym ogrodzie.
Po trzecie: Niech żyje różnorodność!
…Odmian i gatunków, jakie posadzimy w naszym ogrodzie. Ich funkcji – niektóre rośliny będziemy trzymać dla ich pięknych kwiatów, inne dla dekoracyjnych liści, a jeszcze inne dla nektaru lub owoców albo dlatego, że świetnie odstraszają mszyce czy inne ogrodowe szkodniki. Struktury, czyli wielopiętrowości nasadzeń. Terminów kwitnienia oraz barw. Taka różnorodność nie tylko będzie cieszyć nasze oczy i zmysły, ale będzie też zaproszeniem dla motyli, pszczół i innych zapylaczy. Dla biedronek i innych owadów owadożernych czyli takich, które zjadają mszyce lub inne owady szkodzące naszym roślinom. W różnorodnym ogrodzie pojawią się też ptaki, które dopilnują, żeby nie spustoszyły go gąsienice oraz być może żaby, które ochronią go przed ślimakami. Różnorodny ogród jest nie tylko piękniejszy, ale też zdrowszy, samowystarczalny i znacznie bardziej odporny na ataki tzw. szkodników i chwastów, a także na choroby i przesuszenie. Dzięki temu jest tańszy i mniej pracochłonny w utrzymaniu.
Po czwarte: Zaufaj swojemu ogrodowi i współpracuj z nim.
Ogród jest jak wino (albo nalewka)! Duży czy mały, każdy potrzebuje czasu – żeby nabrać ciała i charakteru oraz stworzyć swój własny mikroklimat. Pozwól mu dojrzewać! Pozostaw mu trochę wolnej woli. Pozwól roślinom się rozsiewać i kolonizować przestrzeń w ogrodzie. Po około trzech sezonach zaczniesz rozumieć swój ogród. Najpierw obserwuj co się dzieje, potem kontroluj. Wspieraj go, ale nie interweniuj zbyt często. Okaż swojemu ogrodowi serce i cierpliwość. Postaw na synergię.
Po piąte: Nie przepracowuj się w swoim ogrodzie!
Ktoś kiedyś powiedział „Nie można kwiatu rozwinąć mocnymi palcami”. Święte słowa! Prawdziwy ogród potrzebuje naszej opieki, ale nie lubi ciągłej ingerencji – ciągłego kopania, grabienia, przesadzania, przycinania, palenia i broń Boże trucia… Generalna zasada jest taka, że najwięcej pracy poświęcamy mu wiosną. Z biegiem sezonu coraz mniej, a jesienią prawie wcale! W przyjaznym ogrodzie większość liści, łodyg i przynajmniej część dojrzałych kwiatostanów zostawiamy na zimę. Zapewnią one nasiona do samosiewu (stąd pochodzą zwykle najzdrowsze i najsilniejsze okazy w naszym ogrodzie!) i lepsze zimowanie naszym roślinom, a także schronienie dla owadów, pokarm dla ptaków (nasiona i owady) oraz próchnicę i cenny nawóz. Mówiąc o obumierających na ziemi liściach nie możemy pominąć dżdżownic – ich wielkich amatorów – które są jednymi z najważniejszych sprzymierzeńców ogrodników. W ogrodzie, tak jak w całej Przyrodzie, martwe jest nie tylko dobre, ale i potrzebne. Jeśli już koniecznie musisz coś usunąć – nie pal i nie wyrzucaj, lecz odkładaj na kompost. Dzięki temu będziesz mieć zdrowy i darmowy nawóz do Twojego ogrodu.
Po szóste: Zaplanuj swój ogród – najważniejsze są struktura i barwy.
Różne rośliny ogrodowe bardzo różnią się wysokością, pokrojem, formą, fakturą, tempem wzrostu i oczywiście barwą – kwiatów, liści, łodyg…. Musisz wziąć to pod uwagę planując swój ogród. Dobrze zaplanowany ogród, to taki który ma różnorodną strukturę. Innymi słowy rozciąga się na wszystkich „piętrach” – od niskich, zwykle płożących się roślin w runie, aż po krzewy i drzewo (drzewa), bez których każdy ogród będzie wyglądać płasko. Planując nasadzenia musisz też wziąć pod uwagę wymagania Twoich roślin jeśli chodzi o ilość światła-cienia oraz rodzaj gleby i jej uwilgotnienie. Pamiętaj też, że niektóre rośliny źle znoszą swoje sąsiedztwo. I tak, na przykład, narcyzy i żonkile wyginą jeśli posadzisz je obok tulipanów. Ale zarówno tulipany jak i narcyzy czy czosnki świetnie „dogadują się” z różami.
Tylko od Ciebie zależy, jakie kolory i w jakich sezonach będą „malować” Twój ogród. My zachęcamy, aby utrzymać w nim barwę przewodnią – najlepiej we wszystkich możliwych odcieniach i kształtach (kwiatów lub liści). Podpowiadamy też, że ogród będzie się lepiej prezentować, jeśli zadbamy o łagodne i stopniowe, raczej niż nagłe i kontrastowe przejścia od jednej wiązki kolorów do drugiej. A sadząc rośliny obok siebie warto trzymać się pewnej zasady kolorystycznej: barwy niebieskie ustawiamy po sąsiedzku z zieleniami (i bielą), te z żółciami, które stopniowo przechodzą w pomarańcze, które z kolei zmieniają się w kierunku czerwieni, która to w końcu ciemnieje i przechodzi w róże, purpury i fiolety, które znowu zamieniają się w tonacje ciemnoniebieskie, które stopniowo będą przechodziły w zielenie. Wreszcie, planując ogród, pamiętajmy o wszystkich podanych tutaj zasadach. Dzięki nim nasz ogród stanie się nie tylko przyjazny i różnorodny, ale i wyjątkowy. Niech sąsiedzi podziwiają! (I niech się uczą i inspirują…)
I jeszcze jedno: Podzielmy się naszym ogrodem!
Z pszczołami, motylami, trzmielami, ptakami… Przecież nie jesteśmy sami na Ziemi. Sadźmy w naszym ogrodzie rośliny nektarodajne/miododajne np. chabry, lawendy, wielosiły i owocodajne, np. berberysy, rokitniki, irgi (pszczoły również kochają ich kwiaty). Wywieśmy budkę dla ptaków, zbudujmy hotel dla owadów lub zostawmy gdzieś wiązkę chrustu. Załóżmy oczko wodne i kompostownik. Zimą pamiętajmy o dokarmianiu ptaków… Obliczono, że przeciętny angielski ogród jest domem dla ok. 3 500 000 gatunków najróżniejszych stworzeń! Ciekawe ile życia jest w naszych współczesnych, betonowych ogrodach? Tymczasem prawdziwy ogród, to najlepsze miejsce na odpoczynek i kontakt z Przyrodą i z ludźmi. Pamiętajmy więc o wygodnej ławce albo fotelach – dla siebie, dla rodziny i gości.
Jacek Karczewski
Adam Zbyryt
Jeśli chcesz założyć lub zmienić ogród na bardziej przyjazny i kolorowy i poszukujesz porad lub inspiracji, odwiedź nasze strony lub skontaktuj się z nami:
www.bukietzpol.pl, www.ptakipolskie.pl, www.facebook.com/ptakipolskie
Nadzwyczajna pomoc dla producentów mleka i świń
Agencja Rynku Rolnego informuje, że od dnia 18 marca do dnia 7 kwietnia 2017 r. można składać wnioski o udzielenie pomocy w ramach poniższych mechanizmów uruchomionych w oparciu o przepisy dotyczące nadzwyczajnej pomocy dostosowawczej dla producentów mleka i świń:
- Pomoc dla producentów mleka w formie refundacji kosztów zakupu bydła hodowlanego mięsnego,
- Pomoc dla producentów świń (strefa objęta restrykcjami z tytułu ASF) w formie refundacji kosztów zakupu bydła hodowlanego mięsnego,
- Pomoc dla producentów świń w formie refundacji kosztów zakupu świń hodowlanych,
- Pomoc dla producentów świń na wyrównanie ceny sprzedaży (strefa objęta restrykcjami z tytułu ASF),
Stawki pomocy kształtują się następująco:
- refundacja do zakupu bydła hodowlanego od 1000 zł do 2500 zł, w zależności od kategorii wiekowej jałówki oraz 4000 zł w przypadku zakupu buhaja,
- refundacja do zakupu świń hodowlanych od 150 zł do 350 zł, w zależności od kategorii wiekowej oraz 500 zł w przypadku zakupu knura,
- wyrównanie ceny sprzedaży świń ze strefy objętej restrykcjami z tytułu ASF, nie więcej niż:
- 2,00 zł za kg masy tuszy w odniesieniu do świń sprzedanych w okresie od dnia 1 września 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.,
- 1,50 zł za kg masy tuszy w odniesieniu do świń sprzedanych w okresie od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 30 czerwca 2017 r.
Wnioski o udzielenie pomocy do refundacji kosztów zakupu bydła hodowlanego i świń hodowlanych, producenci będą mogli składać do właściwych ze względu na adres zamieszkania lub siedzibę producenta OT ARR.
W przypadku mechanizmu Pomoc na wyrównanie ceny sprzedaży dla producentów świń (strefa objęta restrykcjami z tytułu ASF), wnioski o udzielenie pomocy za poszczególne okresy sprzedaży można składać w terminach:
- w odniesieniu do świń sprzedanych od dnia 1 września 2016 r. do dnia 28 lutego 2017 r. – w terminie od dnia 18 marca do dnia 7 kwietnia 2017 r.
- w odniesieniu do świń sprzedanych od dnia 1 marca 2017 r. do dnia 30 kwietnia 2017 r. – w terminie do dnia 21 maja 2017 r.,
- w odniesieniu do świń sprzedanych od dnia 1 maja 2017 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. – w terminie do dnia 21 lipca 2017 r.
Za dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy uważa się dzień wpływu tego wniosku do właściwego Oddziału Terenowego Agencji Rynku Rolnego.
Poniżej znajduje się ling na stronę Agencji Rynku Rolnego gdzie można znaleźć szczegółowe informacje, druki wniosków oraz instrukcje do ich wypełnienia:
https://www.arr.gov.pl/wsparcie-rynkowe/nadzwyczajna-pomoc-dostosowawcza-dla-producentow
Bioróżnorodność – bogactwo wsi
7 marca 2017 roku w Minikowie odbyła się konferencja pt. „Bioróżnorodność – bogactwo wsi”
Na spotkanie licznie przybyli rolnicy, przedstawiciele lokalnych władz, pracownicy parków krajobrazowych, nadleśnictw oraz młodzież szkolna.
Wykład nt. „Bioróżnorodność szansą dla regionu” wygłosiła pani Bożena Herbuś, sekretarz Regionalnej Rady ds. Energii. Proces utraty bioróżnorodności nabiera szczególnego tempa, głównie na skutek zwiększającej się eksploatacji zasobów przyrody. Podczas wykładu zostały wymienione zagrożenia dla bioróżnorodności, m.in. globalne zmiany klimatu, gatunki inwazyjne, urbanizacja krajobrazu, rozrastające się układy komunikacyjne dezorganizujące połączenia ekosystemów. W obliczu zmieniającego się klimatu powstają nowe wyzwania dla rolnictwa, które powinno utrzymywać, a najlepiej poprawiać strukturę żyzności gleby, stwarzać warunki do życia owadów zapylających, zapewnić odpowiedni obieg składników pokarmowych i mikroelementów. Podkreślona została rola i szansa rolnictwa ekologicznego w znaczeniu bioróżnorodności.
Drugi temat, również przedstawiony przez panią Bożenę Herbuś dotyczył ochrony powietrza. Uczestnicy mieli możliwość zapoznania się danymi na temat stanu i jakości powietrza w Polsce. Dla podkreślenia wagi problemu została przedstawiona długa lista szkodliwego działania produktów spalania. Musimy pamiętać, że skutki zarówno zdrowotne, jak i ekonomiczne wzrastającego zanieczyszczenia powietrza odczuwa każdy z nas.
Kolejny wykład nt. „Ochrona bioróżnorodności na obszarach wiejskich na przykładzie Stacji w Owczarach” przedstawił pan Rober Stańko, prezes Klubu Przyrodników w Świebodzinie. Podkreślił znaczenie muraw kserotermicznych, starych sadów oraz ogrodów chwastowych w ochronie bioróżnorodności.
Konferencja spotkała się z dużym zainteresowaniem uczestników.
Więcej informacji w zakładce Ekologia, środowisko.
Ilona Oleś
bioróżnorodność szansą – do pobrania wykład Bożeny Herbuś
niska emisja pyłów – do pobrania wykład Bożeny Herbuś
Otwarcie konferencji – dyrektor KPODR – Ryszard Kamiński i Bożena Herbuś, sekretarz Regionalnej Rady ds. Energii
Rober Stańko, prezes Klubu Przyrodników w Świebodzinie
Konferencja: Efektywne zakiszanie pasz objętościowych
Konferencję rozpoczęła z-ca dyrektora pani Lidia Lewandowska. Po powitaniu, omówieniu programu i podsumowaniu ogólnej sytuacji na rynku mleka pani Dyrektor przekazała głos pierwszemu wykładowcy którym był pan dr Tomas Mitrik ze Słowacji. Pan Tomas jako wybitny specjalista od zakiszania przedstawił temat p.n. „Zakiszanie w praktyce rolnika”. Na bazie dziesiątków różnych ekstremalnych przykładów zakiszania pokazywał błędy i omawiał sposoby ich ominięcia.
Stanisław Pater, KPODR w Minikowie
lek. wet. Zbigniew Dzionek, Schaumann Polska
Wybór oferty w PROW 2014-2020 tylko przez Portal ARiMR
Portal Ogłoszeń ARiMR dla Wnioskodawców/Beneficjentów. Wybór oferty na wykonanie inwestycji, tj. wykonanie robót budowlanych oraz dostawę towaru lub usługi w ramach PROW 2014-2020 tylko w trybie konkurencyjnym
W celu zapewnienia Wnioskodawcom/Beneficjentom PROW 2014-2020 możliwości wywiązania się z obowiązku wyboru oferty w trybie konkurencyjnym, ARiMR udostępni specjalny portal, na którym Wnioskodawcy/Beneficjenci działań/poddziałań/typów operacji oraz pomocy technicznej, realizowanych w ramach PROW 2014-2020, będą zobowiązani zamieszczać zapytania ofertowe na wykonanie robót budowlanych, usługi lub dostawę maszyn czy urządzeń niezbędnych do wykonywania określonego rodzaju działalności.
Portal będzie dostępny od 18 marca 2017 r. pod adresem www.portalogloszen.arimr.gov.pl
Wszelkie informacje dostępne są na stronie www.arimr.gov.pl
Informacji udzielają:
Magdalena Siewkowska – tel. 52 386 72 26, e-mail: magda.siewkowska@kpodr.pl
Alicja Lisiecka – tel. 52 386 72 26, e-mail: alicja.lisiecka@kpodr.pl
źródło: arimr.pl
Zakładamy działalność gospodarczą
Od 13 marca do 11 kwietnia 2017 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie przyjmowała wnioski o przyznanie 100 tys. zł premii na rozpoczęcie działalności pozarolniczej. O premię będą mogli ubiegać się rolnicy, domownicy, małżonkowie rolnika, którzy m.in. podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy, nieprzerwanie co najmniej od 24 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy.
Pomoc przyznaje się, jeżeli gospodarstwo rolne ma wielkość ekonomiczną nie większą niż 15 000 euro, jest położone w miejscowości znajdującej się na terenie: – gminy wiejskiej lub – gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tysięcy mieszkańców, lub – gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tysięcy mieszkańców. Ponadto w roku złożenia wniosku lub co najmniej w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy przyznano rolnikowi albo jego małżonkowi, albo współposiadaczowi gospodarstwa jednolitą płatność obszarową do użytków rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa. Firma, która zostanie założona dzięki temu wsparciu, może zajmować się m.in. przetwórstwem i sprzedażą produktów nierolniczych, rzemiosłem, rękodzielnictwem, turystyką wiejską, usługami opieki nad dziećmi, osobami starszymi, niepełnosprawnymi, a także działalnością informatyczną, architektoniczną i inżynierską, usługami rachunkowości, księgowymi, audytorskimi, technicznymi czy działalnością weterynaryjną.
Koszty związane z realizacją operacji muszą stanowić co najmniej 100% kwoty premii, w tym planowane wydatki inwestycyjne w środki trwałe muszą wynosić kwotowo co najmniej 70% kwoty premii. Kosztem kwalifikowalnym jest także podatek od towarów i usług VAT. W ramach poddziałania możliwy jest wyłącznie zakup nowych maszyn, urządzeń oraz nowego wyposażenia niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju działalności gospodarczej. Każdy wniosek zostanie poddany ocenie punktowej. Na podstawie liczby przyznanych punktów ustalona zostanie kolejność przyznawania pomocy w poszczególnych województwach. Punkty można otrzymać m.in. gdy ubiegający się o pomoc będzie miał w dniu złożenia wniosku nie więcej niż 40 lat, Ponadto brana pod uwagę będzie skala bezrobocia w powiecie, w którym realizowane będzie przedsięwzięcie, to czy podjęta działalność gospodarcza będzie innowacyjna, a także ile nowych miejsc pracy zostanie utworzonych. Jeżeli podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy uzyskał co najmniej 4 punkty, wydawana jest imienna decyzja o przyznaniu pomocy. W przypadku podmiotów, które uzyskały mniej niż 4 punkty, przyznania pomocy odmawia się w drodze decyzji administracyjnej.
Należy pamiętać ze rolnik, domownik musi dokonać rejestracji pozarolniczej działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Ponad to zobowiązuje się do podlegania ubezpieczeniu społecznemu w ZUS do dnia upływu okresu związania celem. Szczegółowe informacje i dokumenty aplikacyjne znajdują się na stronie ARiMR (www.arimr.gov.pl)
Piotr Sawa