„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”

25-28 czerwca br. grupa rolników ekologicznych, rolników konwencjonalnych zainteresowanych ekologicznymi metodami produkcji  oraz doradców  uczestniczyła w wyjeździe studyjnym do województwa warmińsko-mazurskiego.  Dzięki realizacji operacji pn. „Wspieranie rozwoju rolnictwa ekologicznego poprzez poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych i organizacyjnych”, wpisanej do Planu operacyjnego KSOW na lata 2024-25. Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, mogliśmy poznać tamtejsze przetwórnie i gospodarstwa ekologiczne.

Celem wyjazdu studyjnego było usprawnienie ekologicznego systemu produkcji poprzez wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy rolnikami.  Kolejny raz potwierdziło się jak ważną kwestią jest nawiązanie kontaktów, podejmowanie współpracy,  poszukiwanie nowych kierunków produkcji żywności wysokiej jakości, propagowanie inicjatyw dotyczących zrzeszania się rolników ekologicznych oraz podejmowanie działań mających na celu zwiększenie bioróżnorodności. Tym razem udaliśmy się w malownicze rejony Warmii i Mazur.  Gospodarstwa ekologiczne, które odwiedziliśmy stanowią pozytywny przykład działalności rolniczej dbającej o bioróżnorodność i ochronę środowiska. Takie działania dają szansę na zrównoważony rozwój gospodarstw rolnych i jednocześnie są okazją do zainicjowania sieci współpracy partnerskiej wśród istniejących gospodarstw ekologicznych, zakładów przetwórczych i innych podmiotów działających na rzecz rolnictwa ekologicznego.

KOMBINAT KONOPNY S.A.

Pierwszego dnia odwiedziliśmy gospodarstwo  Kombinat Konopny S.A. w Gronowie Górnym koło Elbląga. To w pełni zintegrowany zakład zajmujący się przetwórstwem konopi włóknistych. Kombinat to własne plantacje ekologicznej konopi – 40 ha,  hale produkcyjne i dział badawczo-rozwojowy. Założycielem i pomysłodawcą Kombinatu Konopnego jest Maciej Kowalski – człowiek, od kilkunastu lat zawodowo związany z konopiami. Jako pierwszy przedsiębiorca w Polsce uzyskał zezwolenie na uprawę konopi włóknistych, co finalnie przekuło jego początkową fascynację konopiami w poważny biznes. Mieliśmy okazję poznać pana Macieja, który w interesujący sposób przedstawił agrotechnikę ekologicznej produkcji konopi oraz przetwórstwo prowadzone w kombinacie. W ofercie gospodarstwa znajdują się przeróżne produkty takie jak herbatki konopne, susz z kwiatostanów, pyłek konopny, maść konopna, kule do kąpieli, oleje CBD i CBDA, oleje BIO. Z konopi produkuje się również biodegradowalne włókniny, włókno, ziarno i ziarno konopne.

Gospodarstwo EKO ZŁOTNA

Następnego dnia udaliśmy się do miejscowości Złotna, gdzie odwiedziliśmy  dwa gospodarstwa ekologiczne zajmujące się również przetwórstwem. Gospodarstwo Eko Złotna, które prowadzą państwo Elżbieta i Bohdan Stankiewicz. Jak mówią gospodarze „powstało po to, aby odbiorca mógł “towarzyszyć” w procesie zasiewu, wzrostu, obróbki ziarna i przetwarzania go na mąkę, innymi słowy, od małego ziarenka aż po smakowity bochenek chleba”. Prowadzą również młyn żarnowy, w którym przemiałowi podlegają pradawne zboża np. pszenica okrągłoziarnowa Trispy,  orkisz, żyto. Gospodarze zarażają swoim entuzjazmem i misją, którą pełnią by żywić konsumentów wysokiej jakości ekologicznymi produktami.   

Kozia Farma w Złotnej

W certyfikowanym 62-hektarowym gospodarstwie ekologicznym prowadzona jest przetwórstwo na podstawie przepisów MOL. Przetwórstwo żywności w ramach działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej. Katarzyna i Grzegorz Łascy specjalizują się w produkcji  ekologicznych kozich serów. Jak sami mówią o swoim gospodarstwie „w Koziej Farmie gospodarujemy na 62 ha pól, łąk i pastwisk nieopodal Morąga, na granicy Warmii, Powiśla, Żuław i Mazur – w kraju niegdyś zwanym Oberland. Nasze stado, objęte jest stałą opieką weterynaryjną.  Ideą, która nam przyświeca,  jest powrót do źródeł, do czystej, nieskażonej chemią żywności. Realizujemy ją już od etapu uprawy roślin, poprzez karmienie zwierząt zdrową, ekologiczną karmą, po troskliwą nad nimi opiekę. Nasze kozy są szczęśliwe, bo pasą się swobodnie na osiemnastu hektarach aromatycznych łąk wokół siedliska. Dzięki temu możemy Wam zaoferować przepyszne sery zagrodowe z koziego mleka: krótko dojrzewające sery podpuszczkowe, śmietankowe twarożki z pasteryzowanego i niepasteryzowanego mleka, kozie sery solankowe, wędzone, twarde, sery pleśniowe a także kefiry i jogurty, które kupicie w naszym sklepie farmerskim”. W sklepiku przy gospodarstwie lub sklepie internetowym można zakupić kozie sery i inne produkty z koziego mleka, latem  skosztujecie zimny kozi kefir, czy zjecie kozi jogurt z malinami. Mieliśmy możliwość  obejrzenia całego  gospodarstwa, wysłuchania opowieści o kozich zwyczajach, a nawet pobyć z tymi zwierzętami na wybiegu. Gwarantujemy, że kozy podbiją Wasze serca – to bardzo towarzyskie i inteligentne stworzenia.

MAZURSKA JAGNIĘCINA

Gospodarstwo Pani Barbary Niedziejko położone jest w miejscowości Sołdany, gmina Giżycko. Całkowita powierzchnia gospodarstwa wynosi około 25 ha. Są to grunty własne i  to wyłącznie użytki rolne przeznaczone na pastwiska dla zwierząt i do produkcji siana na okres żywienia zimowego dla posiadanego stada. Głównym kierunkiem prowadzonej działalności jest chów owiec rasy białogłowej i kamienieckiej. Obecnie w gospodarstwie utrzymywanych jest 300 owiec mamek, a całość stada liczy około 500 sztuk. Owce żywione są wyłącznie paszą wytworzoną we własnym gospodarstwie. Cała produkcja roślinna jest certyfikowaną produkcją ekologiczną,  zwierzęta są utrzymywane w systemie ekologicznym jak i w programie ras zachowawczych. W gospodarstwie uprawiane są warzywa i mieszanki wieloletnich traw z bobowatymi drobnonasiennymi plus trwałe użytki zielone. Gospodarstwo wyposażone jest w nowoczesną owczarnię dla owiec zmodernizowaną w 2018 roku. Wprost z owczarni zwierzęta mają bezpośredni dostęp do pastwisk, z tej możliwości korzystają również zimą. Podstawowym dochodem jest sprzedaż mięsa jagnięcego i baraniego pod nazwą „Mazurska Jagnięcina” z własnego sklepu zlokalizowanego na terenie własnego gospodarstwa. Oprócz mięsa w sklepie sprzedawane są warzywa jak i przetwory owocowo-warzywne. Sprzedaż z gospodarstwa odbywa się w ramach działalności MOL.

Gospodarstwo ekoturystyczne OSTOJA

 Ostatnie miejsce, które mieliśmy okazję odwiedzić to ekologiczne gospodarstwo Janiny i Wiesława Haraburda w miejscowości Bartosze koło Ełku. Gospodarują na 35 ha uprawiane są zboża, warzywa i truskawki. Dominują  gleby lekkie, dlatego uprawy  wymagają wałowania po siewie. Bogaty park maszynowy pozwala na sprawne i   terminowe wykonanie zabiegów agrotechnicznych. Część pól jest nawadniana. Rolnik współpracuje  z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim i prowadzi doświadczenia w uprawie ekologicznej  soi, amarantusa, lnu. Wysłuchaliśmy ciekawej prelekcji na temat ekologicznej uprawy pszenicy orkisz, truskawek i soi. Dodatkowo w gospodarstwie prowadzona jest działalność agroturystyczna.

I tak zakończyła się nasza wizyta studyjna. Warmia i Mazury zachwyciły nas bogactwem przyrody, różnorodnością biologiczną i naturalnie czystym środowiskiem. Prezentacja przykładów dobrych praktyk stosowanych w przetwórstwie i rolnictwie ekologicznym, okazała się dobrym  sposobem na poznanie i zgłębienie ekologicznego systemu produkcji  oraz wzajemną wymianę doświadczeń pomiędzy uczestnikami wyjazdu studyjnego. Produkty rolnictwa ekologicznego są coraz bardziej popularne i poszukiwane przez konsumentów.  Dzięki edukacji i prezentacji dobrych przykładów gospodarowania wzrasta świadomość ekologiczna w społeczeństwie.  Ekologiczne metody gospodarowania sprzyjają utrzymaniu i zwiększaniu bioróżnorodności a gospodarstwa ekologiczne stanowią spójny organizm, w którym dominuje zrównoważony system gospodarowania w zgodzie z naturą.  

tekst: Karina Wroniecka, KPODR w Minikowie, Oddział w Przysieku

fot. Marta Poła, Karina Wroniecka