Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie w listopadzie i w grudniu zorganizował cykl warsztatów zielarskich pn. „Zioła dobre na wszystko – wykorzystanie bogactw natury w życiu człowieka”. Warsztaty odbyły się w Ekologicznym Gospodarstwie Zielarskim Wróbel w miejscowości Gołoty, w gminie Unisław, w powiecie chełmińskim. Zajęcia zostały dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Rosnące zainteresowanie związane ze stosowaniem roślin zielarskich zarówno dzikorosnących jak i uprawianych na polach spowodowało ogromne zainteresowanie warsztatami.

Prowadzenie zajęć w gospodarstwie, które od wielu lat specjalizuje się w uprawie roślin zielarskich jest dobrym rozwiązaniem z uwagi na ogromną wiedzę i doświadczenie rolników oraz możliwość zobaczenia nawet jesienią wieloletnich upraw na polu oraz poznania infrastruktury gospodarstwa. Państwo Wróbel w 2020 r. zgłosili swoje gospodarstwo do konkursu na Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne  i zajęli I miejsce w wojewódzkim etapie konkursu. Natomiast na szczeblu krajowym konkursu Ekologiczne Gospodarstwo Zielarskie Wróbel otrzymało wyróżnienie. Doceniona zostało bogata oferta produktów powstających w gospodarstwie, m.in. rolnicy uprawiają warzywa, zioła, zboża, prowadzą produkcję nasienną, wytwarzają zakwasy, kiszonki, pieką chleb oraz angażują się w promocję rolnictwa ekologicznego.

Część praktyczną warsztatów poprzedził wykład pn. „Wróćmy do ziół – z korzyścią dla nas i dla środowiska” Podczas wykładu uczestnicy dowiedzieli się jakie bogactwo tkwi w roślinach, które nas otaczają a często są postrzegane jako bezużyteczne chwasty. Słuchacze oprócz technologii uprawy roślin zielarskich poznali tajniki pozyskiwania ziół ze środowiska naturalnego. Dowiedzieli się jak wykorzystać pozyskany materiał zielarski zarówno w celach kulinarnych, pielęgnacyjnych, leczniczych czy dekoracyjnych. Również omówiona została możliwość wykorzystania surowców zielarskich w ochronie roślin. Uprawa ziół jest także dobrym sposobem na zwiększenie bioróżnorodności.

Podczas praktycznej część warsztatowej pani Agnieszka, która ukończyła studium zielarskie o kierunku Fitoterapia i Ziołolecznictwo zaproponowała uczestnikom wykonanie kilku ziołowych specyfików o działaniu wzmacniającym odporność.

Pierwszym specyfikiem, które uczestniczki wykonały podczas warsztatów był oxymel. Jest to mikstura wykonana na bazie octu, wzmocniona wyciągiem z roślin podnoszących odporność. Na zajęciach został wykorzystany ocet jabłkowy zrobiony wcześniej przez panią Agnieszkę. Z roślin, które mają pozytywny wpływ na naszą odporność użyty został czosnek, cebula, cytryna, korzeń imbiru i kurkumy. Wymienione składniki należało pokroić, umieścić w butelce i zalać octem. Taki specyfik musi stać od 2 do 3 tygodni w temperaturze pokojowej, codziennie powinien być wstrząśnięty. Następnie należy zlać ocet i dodać do niego miód w proporcji 1:1, wymieszać i przechowywać w lodówce. Miksturę można przyjmować profilaktycznie po łyżce dziennie lub w przypadku infekcji zwiększyć dawkę do 2-3 łyżek dziennie. Podana receptura pokazuje jak w prosty sposób, można zadbać o swoje zdrowie. Ocet naturalny, wykonany najlepiej w domu z ekologicznych owoców jest źródłem wielu witamin, mikroelementów oraz enzymów usprawniających pracę naszego organizmu. Użyte składniki, takie jak imbir, kurkuma, cebula, czosnek oraz cytryna  mają silne działanie bakterio-, wiruso-, i grzybobójcze. Można również dodać inne składniki o działaniu immunostymulującym takie  jak chrzan, tymianek, oregano.

Drugim produktem wykonanym na zajęciach warsztatowych była herbatka zwiększająca odporność organizmu. W skład herbatki wchodziły owoce czarnej porzeczki, kwiat rumianku, czarnego bzu, hibiskusa, ziele tymianku, liść mięty pieprzowej unisławskiej. Kompozycja nie tylko pięknie pachnie, ale przede wszystkim ma działanie wspierające odporność organizmu. Podczas warsztatów pani Agnieszka zachęcała uczestniczki do tego, żeby nie bały się eksperymentować i próbowały same robić mieszanki ziołowych herbat, czy to z ziół, które uprawiają w przydomowych ogródkach, czy pozbieranych na łąkach i innych stanowiskach użytkowanych w ekstensywny sposób.

Kolejną propozycją przygotowaną przez panią Agnieszkę było wykonanie maści nagietkowej na bazie maceratu olejowego. Maceracja ziół jest świetną metodą pozyskania substancji czynnych z wybranych gatunków. Nagietek ma właściwości przeciwzapalne, pobudza regenerację, sprzyja gojeniu się oparzeń, skaleczeń i innych uszkodzeń skóry. Płatki nagietka zostały na trzy tygodnie zalane oliwą z oliwek, następnie zlane przez gazę. W ten sposób powstała  gotowa oliwka do smarowania. Po dodaniu do podgrzanego maceratu (oliwki) rozpuszczonego w kąpieli wodnej wosku pszczelego w proporcji 1:7 uzyskujemy maść nagietkową. Preparat jest doskonały m.in. na suchą, łuszczącą się skórę, stany zapalne czy odleżyny.

Dzięki wykładowi oraz praktycznemu wykorzystaniu bogactw natury uczestnicy warsztatów zostali  wyposażeni w dużą porcję wiedzy oraz umiejętności stosowania surowców zielarskich. Celem warsztatów  była inspiracja uczestników do korzystania z darów natury. Świat roślinny stwarza przed nami niesamowite możliwości, które można wykorzystać na wiele poznanych sposobów.

Tekst i zdjęcia: Ilona Oleś

7 grudnia w Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji im. Leona Janty-Połczyńskiego w Minikowie odbyła się konferencja pt. „Innowacyjne technologie odchowu cieląt i opasu końcowego” zorganizowana przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

W konferencji udział wzięło ponad 130 osób. Celem było podsumowanie i upowszechnianie rezultatów projektu pn. „Budowa systemu powiązań w obszarze innowacyjnych technologii odchowu cieląt i opasu końcowego” realizowanego przez Grupę Operacyjną „Grupa Wołowina” w ramach Działania „Współpraca” PROW 2014-2020.

Uczestników spotkania przywitał Ryszard Kamiński, dyrektor KPODR w Minikowie.

Pierwszy temat pn. „Możliwości finansowania partnerskich projektów innowacyjnych w ramach Działania – Współpraca” wygłoszony przez Wioletę Lorenc – brokera innowacji KPODR w Minikowie, miał za zadanie przedstawić działanie, kto może brać w nim udział oraz jak realizacja poszczególnych działań przyczyni się do poprawy dochodowości gospodarstw rolnych, zwiększenia innowacyjnych rozwiązań w polskim rolnictwie.

Drugi wykład pn. „Budowa systemu powiązań w obszarze innowacyjnych technologii odchowu cieląt oraz opasu końcowego” zaprezentował Łukasz Karmowski, właściciel Gospodarstwa Rolnego Radzicz, lider konsorcjum „Grupa Wołowina”. Pan Łukasz przedstawił cele i rezultaty wdrożenia nowoczesnych technologii odchowu cieląt i opasu końcowego na przykładzie gospodarstw biorących udział w projekcie.

Trzecim prelegentem był prof. Marcin Gołębiewski, kierownik zespołu naukowego. Zaprezentował tematy: „Przedstawienie wyników badań oraz rezultatów projektu” oraz „Możliwości wykorzystania efektów projektu w działalności rolniczej”. Celem wykładów było szczegółowe przedstawienie wyników badań i spostrzeżeń związanych z projektem.

Ostatni wykład „Wyzwania dla produkcji żywca wołowego w Polsce” przedstawił Jerzy Wierzbicki, Prezes Polskiego Zrzeszenia Producentów Bydła Mięsnego. Podczas wykładu omówiono jedno z zadań zrzeszenia, jakim jest wspieranie działań producentów w kierunku zwiększania produkcji, uzyskiwania jednolitych wysokiej jakości partii żywca wołowego.

Konferencja była doskonałą okazją do dyskusji, wymiany poglądów i doświadczeń pomiędzy uczestnikami, w tym: hodowcami, przedstawicielami nauki, instytucjami wspierającymi rolnictwo oraz doradcami. Wszystkim uczestnikom serdecznie dziękujemy za udział.

Zachęcam Państwa do ponownego skorzystania z treści Konferencji, klikając na poniższe nagranie:

Poniżej dostępna broszura:

Odchów cieląt mięsnych

Fotorelacja:

Opracował:Bartłomiej Lubiński
Fot: Damian Oparzela
Rejestracja video: Jarosław Domiński

KPODR w Minikowie

1 grudnia 2021 roku Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie zaprosił na szkolenie osoby zainteresowane ekologiczną produkcją sadowniczą. Zorganizowane szkolenie było odpowiedzią na zwiększające się zainteresowanie konsumentów owocami z sadów prowadzonych metodami ekologicznymi. Dla wielu gospodarstw jest to szansa żeby zdecydować się na podjęcie produkcji sadowniczej. Z uwagi na szereg ograniczeń istniejących w prowadzeniu sadu ekologicznego bardzo ważna jest wiedza jak prawidłowo założyć sad. Rolnik powinien poznać podstawy, zaczynając od wyboru odpowiedniego stanowiska, odmian odpornych na choroby, po sposoby pielęgnacji. Taka wiedza ułatwi prowadzenie plantacji sadowniczej co przełoży się na większą dostępność owoców na rynku lokalnym.

W szkoleniu udział wzięli zarówno rolnicy ekologiczni, rolnicy, którzy dopiero planują przestawić swoje gospodarstwa na ekologiczne metody produkcji, doradcy rolni oraz działkowcy, którzy chcą dbać o swoje nasadzenia bez użycia środków chemicznych. Uczestnicy mieli możliwość wysłuchania dwóch wykładów. Prelegentami podczas spotkania byli praktycy, właściciele sadu EkoMarchaty, którzy od kilkunastu lat z powodzeniem prowadzą produkcję w systemie rolnictwa ekologicznego.

Pierwszy wykładowca pan Arkadiusz Kartus, oprócz tego, że prowadzi 15 hektarowy sad, jest również założycielem Stowarzyszenie Polskich Sadowników Ekologicznych pn. Polski EkoOwoc. Sadownicy, którzy się zrzeszyli w ramach Stowarzyszenia gospodarują na areale ponad 800 ha sadów i plantacji, pozyskując rocznie ok. 30 tys. ton ekologicznych owoców ziarnkowych, pestkowych i jagodowych, co stanowi ok 15-20% ekologicznej produkcji sadowniczej w Polsce. Z uwagi na trudną sytuację na rynku owoców ekologicznych jest to niezwykle cenna inicjatywa, która pozwala wierzyć, że wspólne działania mają sens i są niezwykle potrzebne.

Podczas pierwszego wykładu pn. Zakładanie, prowadzenie i pielęgnacja sadu ekologicznego pan Arkadiusz przypomniał jak ważna jest troska o glebę, że jest to podstawowe narzędzie pracy każdego rolnika i sadownika. Podkreślił, że bez zdrowej gleby o bogatym życiu mikrobiologicznym trudno jest uzyskać zdrowy produkt. Przytoczył również badania, które pokazują wyraźnie, że ekologiczne owoce z żywej, żyznej gleby zawiera istotnie więcej suchej masy, mikro i makroelementów,  polifenoli, kwasów fenolowych, flawonoidów, antocyjanów, witaminy C i innych związków bioaktywnych w porównaniu do owoców konwencjonalnych.

Drugim prelegentem był pan Aleksander Kartus, absolwent SGGW w Warszawie, przedstawił on temat pn.  Ochrona sadów ekologicznych przed chorobami, szkodnikami i chwastami. Wykładowca omówił zasadę i dobre praktyki związane z nawożeniem upraw sadowniczych. W rolnictwie ekologicznym również trzeba dbać o nawożenie upraw, z tym, że należy korzystać  z nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Wykaz nawozów oraz produktów naturalnych innych niż nawozy i środków poprawiających właściwości gleby, które mogą być stosowane w rolnictwie ekologicznym można znaleźć na stronie Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Na przykładzie gospodarstwa zostały omówione dobre praktyki związane z walką z zachwaszczeniem upraw. Wykładowca sporo czasu poświęcił metodom ochrony plantacji przed chorobami i szkodnikami. W rolnictwie ekologicznym niezwykle ważna jest profilaktyka, która ma ogromne znaczenie w uzyskaniu zdrowych plonów.

Należy pamiętać, że ekologiczne sady oprócz bezpośrednich korzyści w postaci zdrowych i smacznych owoców są również wielką korzyścią dla środowiska. Jak wiadomo programy ochrony konwencjonalnych upraw sadowniczych są bardzo intensywne, wymagają stosowania wielu środków chemicznych, które stwarzają duże obciążenie dla gleby, wód gruntowych oraz powietrza. Promując ekologiczną produkcję sadowniczą wspieramy środowisko.

Zapis video:

Szkolenie zrealizowano w ramach projektu WFOŚiGW w Toruniu pn.: „Bioróżnorodność szansą dla przyszłych pokoleń” – kampania edukacyjno-informacyjna dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego.

Opracowała: Ilona Oleś

Tegoroczna konferencja poświęcona była roślinom leczniczym ze stanowisk zbieranych w systemie ekologicznym. Jak się okazuje, może być to dodatkowe źródło dochodu dla gospodarstw ekologicznych. Jednak profesja ta wymaga odpowiedniej wiedzy pozwalającej na pozyskanie surowców o jak najwyższej jakości, a jednocześnie powinna być wykonywana z poszanowaniem dla środowiska, a szczególnie do naturalnych stanowisk występowania poszczególnych gatunków ziół.

O roślinach leczniczych ze stanowisk naturalnych oraz pozyskiwanych z nich surowcach  mówiła Pani dr Olga Kosakowska z SGGW w Warszawie. Zarówno pastwiska i suche ugory, jak również łąki, murawy wilgotne, brzegi rzek, lasy, polany śródleśne, pola uprawne, miedze są stanowiskami, na których mogą występować rośliny lecznicze. Ważna jest jednak znajomość poszczególnych gatunków, aby nie popełnić błędów, które mogą mieć ogromne konsekwencje zdrowotne. Należy pamiętać, że niektóre gatunki mogą mieć trujące sobowtóry, a jeszcze inne rośliny lecznicze znajdują się pod ochroną. O tym wszystkim mogliśmy się dowiedzieć w wykładzie pn. „Rośliny lecznicze na stanowiskach naturalnych i pozyskiwane z nich surowce”.

Wykład pn. „Zbiór dziko rosnących roślin leczniczych w systemie produkcji ekologicznej” został poprowadzony przez Panią prof. dr. hab. Katarzynę Bączek z SGGW w Warszawie. Pani Profesor omówiła zasady ekologicznego zbioru roślin leczniczych ze stanowisk naturalnych, jakość surowca, czystość surowca pod względem zawartości zanieczyszczeń m.in. mikrobiologicznych, pestycydów, i związków biologicznie czynnych.

Pani Dorota Metera jako przedstawiciel jednostki certyfikującej omówiła temat pn. „Wymogi formalno-prawne  certyfikacji surowca zielarskiego ze zbioru naturalnego”. W ramach wykładu omówione zostały wytyczne jakie muszą być spełnione aby zebrany surowiec spełniał kryteria surowca ekologicznego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi.

Ważnym wykładem podczas konferencji był temat pn. „Jakie zmiany w przepisach czekają rolników ekologicznych po 1 stycznia 2022?”, omówiony przez Pana  Jana Golba Dyrektora Departamentu Systemów Jakości MRiRW. Z uwagi na fakt, że od dnia  1 stycznia 2022 zacznie obowiązywać nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych uchylające rozporządzenie Rady (UE) nr 834/2007 istotne było poruszyć ten temat, by rolnicy ekologiczni mogli się dobrze przygotować do zmian.

Powyższe tematy zostały bardzo szczegółowo omówione podczas konferencji.

Wszyscy, którzy chcieliby powrócić do powyższych zagadaniem zachęcamy do skorzystania z nagrania z konferencji zamieszczonego poniżej.

Poniżej dostępne są również materiały szkoleniowe:

D.Metera zbiór dziko rosnących 2021 12 03

Materiały szkoleniowe _ ROŚLINY DZIKO ROSNĄCE_2016-2018

Nowe przepisy dotyczące rol eko-ODR Minikowo, MRiRW

Opracowała:

Agnieszka Dobosz-Idzik
KPODR w Minikowie

Konferencja zrealizowana została  dzięki wsparciu finansowemu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony  Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.