Jarosław Domiński
Konferencja – Trendy i perspektywy dla rolnictwa ekologicznego
O tym jakie są aktualne trendy i perspektywy dla rolnictwa ekologicznego dowiedzieliśmy się podczas konferencji pn. „Innowacyjne rozwiązania w rolnictwie ekologicznym”. Celem konferencji ekologicznej zorganizowanej 3 grudnia br. przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, było podniesienie wiedzy i świadomości o żywności ekologicznej. Wśród problematyki pojawiły się odpowiedzi na pytania stawiane przez wielu konsumentów, rolników i przetwórców ekologicznych m.in. czy żywność ekologiczna może mieć wpływ na zdrowie człowieka i dlaczego?, jaki będzie wpływ nowego rozporządzenia na produkcję ekologiczną w Polsce? i co będą gwarantować nowe przepisy? oraz jakie są aktualne trendy i preferencje konsumentów na rynku żywności ekologicznej?
Coraz częściej poszukujemy produktów ekologicznych, czyli takich, które na etapie całego procesu produkcji „Od pola do stołu”, poddane są kontroli, pozwalając na ich certyfikację. Certyfikat dla produktu jest przepustką na rynek żywności ekologicznej, jest informacją dla konsumenta, że to produkt najwyższej jakości.
W ramach wykładu pn. „Jakość żywności ekologicznej i jej wpływ na zdrowie”, który przedstawiła Pani prof. dr hab. Ewa Rembiałkowska z SGGW w Warszawie, omówione zostały liczne badania prowadzone w zakresie jakości żywności ekologicznej.
Istnieje wiele czynników, które gwarantują wysoką jakość produktów ekologicznych, są to m.in. brak sztucznych nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin, produkcja zwierzęca bez użycia GMO (Organizmów Genetycznie Modyfikowanych), przetwórstwo tylko przy użyciu naturalnych dodatków do żywności zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Wiele można by wymieniać, jednak wszystko zmierza do jednego punktu, jest to produkcja bezpiecznej żywności, z jednoczesną ochroną i poszanowaniem różnorodności biologicznej środowiska naturalnego.
Należy pamiętać, że produkt ekologiczny nie jest żywnością specjalnego przeznaczenia, czy też żywnością dietetyczną. Nic bardziej mylnego.
Otóż, produkt ekologiczny, to, co najmniej 95% masy jego składników pochodzenia rolniczego, stanowią go składniki ekologiczne (pod uwagę nie bierze się dodatków w postaci wody i soli kuchennej), a jego produkcja jest oddzielona w czasie od żywności nieekologicznej.
O jakości produktów ekologicznych świadczą między innymi polifenole, które w surowcach ekologicznych wykazują wyższe zawartości. Jest to istotny fakt, ponieważ właśnie polifenole chronią w organizmie człowieka układ krążenia, układ nerwowy, mają właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, anty-bakteryjne, czy też przeciwutleniające.
Z badań wynika, że produkty ekologiczne wykazują niższe stężenie kadmu niż żywność konwencjonalna. Kadm, wywołuje problemy zdrowotne człowieka, a wśród nich np. uszkodzenia szkieletu, nerek, nowotwory czy w końcu zakłócenia układu oddechowego i układu krążenia.
Ważne dla zdrowia człowieka są również spożywane w produktach związki azotowe, które przy okazji wielu badań, na ich zawartość w produktach ekologicznych jest ich istotnie mniej niż w konwencjonalnych np. stężenie azotu całkowitego o 10 %, azotanów o 30%, azotynów o 87%. Każdy konsument powinien się dowiedzieć, że nadmiar azotanów jest szkodliwy dla zdrowia ludzkiego. Azotyny mogą powodować niedotlenienie poprzez konkurowanie z tlenem o wiązanie z hemoglobiną we krwi tzw. Methemoglobinemia.
Na korzyść żywności ekologicznej przemawiają badania w zakresie pozostałości pestycydów. Okazuje się, że w żywności konwencjonalnej w roku 2014 stwierdzono cztery razy więcej, a w 2018 siedem razy więcej pozostałości chemicznych pestycydów, niż w żywności ekologicznej. Istotnie niebezpieczne jest powszechne profilaktyczne stosowanie antybiotyków w produkcji zwierzęcej, działanie takie jest czynnikiem pogarszającym zdrowie człowieka. Fakt ten jest niedopuszczalny w ekologicznej hodowli zwierząt. Wiele składników pokarmowych zawartych w żywności ekologicznej jak składniki mineralne, witaminy jest wyższa w żywności ekologicznej, niż w konwencjonalnej.
Patrząc na dodatki stosowane w żywności konwencjonalnej a jest ich 623, gdzie do produkcji żywności ekologicznej jest ich zaledwie 52 i są to naturalne dodatki do ekożywności, zdecydowanie każdy konsument, chciałby wybrać mniejsze zło. Jednak sporadyczne wybieranie produktów ekologicznych, nie gwarantuje ograniczenia wystąpienia chorób u człowieka. Tylko regularna konsumpcja żywności ekologicznej może ograniczyć występowanie chorób alergicznych u dzieci, stanu przedrzucawkowego u kobiet ciężarnych, spodziectwa u noworodków męskich, nowotworów, nadwagi i otyłości. Wiele czynników, dowodzi, że produkty ekologiczne są bezpieczną żywnością o wysokiej jakości, jednak jak to się przekłada na rolnictwo, konsumentów i rynek żywności ekologicznej?
Trendy na rynku żywności ekologicznej i preferencje konsumentów, zostały omówione podczas wykładu „Jak zmieniają się konsumenci żywności ekologicznej”, Pani prof. dr hab. Sylwii Żakowskiej- Biemans z SGGW w Warszawie. Rynek żywności ekologicznej rozwija się dynamicznie. Wśród krajów o najwyższym % wzroście sprzedaży żywności ekologicznej w Europie są: Niemcy, Francja , Włochy, Szwajcaria, Wielka Brytania. Również wydatki na żywność ekologiczną w Europie są zróżnicowane. W Danii i Szwajcarii miesięcznie wydaje się na żywność ekologiczną 312 euro, w Szwecji 231 euro, Luksemburgu 221 euro, Austrii 205 euro, a w Norwegii 159 euro. W tych krajach, gdzie notuje się najwyższą sprzedaż duży udział w tym mają przede wszystkim supermarkety i sklepy specjalistyczne. W Niemczech duże znaczenie mają dyskonty w partnerstwie z organizacjami producenckimi jak Bioland czy Demeter.
A jak to się kształtuje na rynku Polskim?
Duży udział w sprzedaży żywności ekologicznej w Polsce mają sklepy specjalistyczne oraz sprzedaż bezpośrednia tzw. „prosto od rolnika”. Coraz częściej dołączają sieci handlowe, promujące konkretne marki produktów. Jednak rynek żywności ekologicznej w Polsce nadal raczkuje, wszystko to związane jest z małą świadomością społeczeństwa. Okazuje się bowiem, że w Polsce aż 48% społeczeństwa w ogóle nie kupuje produktów ekologicznych, pozostała część albo kupuje je przynajmniej raz w tygodniu- 13%, przynajmniej raz w miesiącu – 19%, przynajmniej raz na 3 miesiące- 12%, przynajmniej raz na rok-4%, rzadziej niż raz na rok -4% (źródło: badania SGGW).
Kim jest polski konsument żywności ekologicznej?
To przede wszystkim kobiety w wieku 25- 45 lat, najczęściej ludzie z wykształceniem wyższym, rodziny z dziećmi, mieszkańcy miast pow. 100 tys., oraz ludzie o dobrym statusie materialnym. Często to cena jest barierą, która sprawia, że nie każdy konsument może sobie pozwolić na produkty ekologiczne. Skracanie łańcucha dostaw, poprzez skupianie rolników w grupy, ograniczając tym samym liczbę pośredników, daje szansę na niższą, bardziej konkurencyjną cenę. Takie przykłady w Polsce już funkcjonują, jak np. „Paczka od rolnika”, skupiająca rolników ekologicznych, oferując szeroki wachlarz produktów ekologicznych.
W Polsce coraz częściej supermarkety podejmują działania w zakresie sprzedaży produktów ekologicznych, niektóre z nich już podejmują współpracę z lokalnymi producentami ekologicznymi. Wiele wyzwań przed Polską aby dorównać krajom, w których najszybciej i najlepiej rozwija się rynek żywności ekologicznej.
Ostatnim punktem konferencji był wykład „Nowe rozporządzenie i nowe wyzwania dla rolnictwa ekologicznego”, który przedstawiony został przez Panią Dorotę Meterę z jednostki certyfikującej Bioekspert.
Przed rolnikami, przetwórcami nowe wyzwania, ponieważ od 1 stycznia 2022 roku w życie wchodzi nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) Nr 834/2007. Jak zawsze nowe przepisy prawne, w każdym budzą grozę, niepewność a wiadomość taka nie zostaje przyjęta optymistycznie wśród zainteresowanych. Wiele zmian czeka wszystkich producentów ekologicznych, dotyczą one rolników i przetwórców. Wśród nich przewidziana jest m.in. certyfikacja grupowa z pełną odpowiedzialnością (tylko dla zainteresowanych grup rolników), wg zasady „jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”. Przepisy dążyć będą również do samowystarczalności jeśli chodzi o zasoby nasion ekologicznych, zwierząt ekologicznych. Zmiany w zakresie dodatków do żywności.
Ważne jest jednak, że przewiduje się okres przejściowy, będzie to czas na zorganizowanie całego zaplecza, by umożliwić rozwój rolnictwa ekologicznego bez jakichkolwiek barier.
Dziś szczególnie musimy powalczyć o producentów żywności ekologicznej czyli rolników i przetwórców oraz co ważne o konsumentów i ich świadomość, by wybierali przede wszystkim dobro dla środowiska naturalnego, czyli żywność ekologiczną.
Zapis Konferencji:
Prezentacje do pobrania:
Minikowo_Jakość żywności eko i jej wpływ na zdrowie_3 XII 2020
Konferencja KPODR_MINIKOWO_Sylwia Żakowska Biemans 3_12_2020_up
nowe przepisy ws produkcji ekologicznej 2020 12 03:
Agnieszka Dobosz-Idzik
KPODR Minikowo
KSZTAŁTOWANIE PATRIOTYZMU KONSUMENCKIEGO – KONFERENCJA ONLINE –
Kształtowanie patriotyzmu konsumenckiego a hodowla trzody chlewnej to konferencja online, która odbyła się 2 grudnia br. zorganizowana przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie przy współpracy z Instytutem Zootechniki Państwowym Instytutem Badawczym, Wojewódzkim Inspektoratem Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Polskim Związkiem Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” oraz z Ogólnopolskim Stowarzyszeniem „Wieprz Polski”.
Konferencję otworzył Pan Ryszard Zarudzki Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie, który w swojej wypowiedzi zaznaczył jak wielkie znaczenie dla rynku polskiego, a w szczególności dla branży rolniczej ma patriotyzm konsumencki. Zwrócił uwagę na coraz to większe wymagania i świadomość klientów co do wysokojakościowych produktów, którym czoła muszą stawiać hodowcy trzody chlewnej i przetwórcy. Przytoczył również przykład współpracy producentów i różnych podmiotów jakim jest Konsorcjum pn. System jakości gwarancją dobrej wieprzowiny, która w ramach działania Współpraca objętego PROW na lata 2014-2020 złożyła wniosek na realizację projektu do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, którego celem jest wytworzenie wysokojakościowej wieprzowiny pozyskiwanej od świń żywionych paszami niemodyfikowanymi genetycznie.
Jednym z zadań Ośrodka Doradztwa Rolniczego jest przekazywanie wiedzy poprzez organizowanie konferencji, szkoleń, kursów i seminariów. Tym razem edukacja rolników odbyła się online. Pierwszym prelegentem był Pan Kamil Urbański z Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”, który przedstawił charakterystykę ras ojcowskich i matecznych, stan liczbowy świń w okręgu północnym w stadach zarodowych, a także opisał zalety i jakość mięsa wieprzowego.
Następnym prezenterem była Pani dr hab. Magdalena Szyndler-Nędza z Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego, która przedstawiła obszerny zakres nt. ras rodzimych. Z przedstawionej prezentacji można było się dowiedzieć jakie są zalety hodowli świń ras rodzimych, jakie są cele programu ochrony zasobów genetycznych świń, jak można do niego przystąpić i jakie są potrzebne dokumenty. Zostały omówione podstawowe zasady udziału w programie certyfikacji „Rasa rodzima” wraz z obowiązującym regulaminem. Zostało również pokazane występowanie świń ras chronionych w Polsce, a także liczba loch i stad na przestrzeni lat. Bardzo ciekawym tematem stała się odmienność fenotypowa od ras nowoczesnych. Pani doktor zaprezentowała zalety mięsa wieprzowego pochodzącego od świń ras rodzimych, a także przedstawiła listę produktów tradycyjnych MRiRW.
Podczas konferencji przeznaczonej patriotyzmowi konsumenckiego nie moglibyśmy pominąć kwestii związanej ze znakiem PRODUKT POLSKI, dzięki któremu konsument dostaje możliwość szybkiego odnalezienia na półkach w sklepie produktów pochodzenia krajowego. O tym znaku opowiedział Pan Waldemar Sieńko Dyrektor Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Oprócz tego zwrócono uwagę również na znak Wyprodukowano bez stosowania GMO. Są to znaki dobrowolne, ale muszą być udowodnione i nie mogą wprowadzać w błąd, muszą być rzetelne i podparte dowodami. Poruszono obowiązki podmiotów przystępujących do systemu oznakowania, zasady kontroli, a także kary za naruszenie przepisów ustawy. Pan Waldemar Sieńko wspomniał również, że od 30 września 2020 r. wszedł w życie obowiązek znakowania mięsa sprzedawanego na wagę z grafiką kraju pochodzenia produktu.
Ostatnim przemawiającym był Pan Sławomir Homeja Prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Wieprz Polski”, który opisał działalność Stowarzyszenia i możliwości współpracy z producentami, opowiedział o patriotyzmie konsumenckim oraz wspomniał o znakach, które można użyć do wyróżnienia produktów mięsnych.
Podczas konferencji pokazano czynniki, które wpływają na budowanie postaw konsumenckich, a mianowicie patriotyzmu konsumenckiego. Zachęcam do zwracania uwagi przy wyborze produktów na znaki oraz pochodzenie. Dzięki temu będziemy wspierać przedsiębiorców, rolników, a w konsekwencji wspieramy nasz rynek krajowy. Pamiętajmy, że to od nas zależy.
Prezentacje użyte w czasie konferencji do pobrania:
Zalety hodowli świń ras rodzimych i znak RASY RODZIME
Znaki Produkt Polski i Wyprodukowano bez stosowania GMO
KSZTAŁTOWANIE PATRIOTYZMU KONSUMENCKIEGO A HODOWLA TRZODY CHLEWNEJ
Materiały z Konferencji zostały udostępnione w celach edukacyjnych. Zabrania się publikacji prezentacji i materiałów zawartych w celach komercyjnych, czerpania indywidualnych korzyści materialmych
Tekst: Daria Rucińska
Fot.: Anna Mońko-Łanucha
KPODR w Minikowie
Ponad 12,5 mld zł – finał wypłaty zaliczek na dopłaty
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zakończyła wypłatę zaliczek na poczet płatności bezpośrednich i obszarowych z PROW za rok 2020. Na konta polskich rolników przekazała łącznie ponad 12,5 mld zł.
Wypłata zaliczek rozpoczęła się 16 października i trwała do 30 listopada 2020 r. Ich wysokość w przypadku płatności bezpośrednich wynosiła 70 proc., a w przypadku płatności obszarowych PROW – 85 proc. Wnioski o przyznanie dopłat bezpośrednich złożyło w tym roku 1,3 mln rolników. Pula środków finansowych przeznaczonych na realizację tych płatności to 15,5 mld zł, z tego w postaci zaliczek do rolników trafiło już 10,4 mld zł. Z kolei w ramach zaliczek na poczet płatności obszarowe z PROW 2014 – 2020 ARiMR wypłaciła 2,14 mld zł.
1 grudnia Agencja rozpoczęła realizację płatności końcowych.
Uwaga, 30 listopada rozpoczęły się…
W ostatnim dniu listopada ruszyły dwa z czterech planowanych jeszcze na ten rok naborów wniosków o pomoc finansową z PROW na lata 2014-2020. W ARiMR można już ubiegać się o wsparcie na realizację inwestycji zabezpieczających gospodarstwa przed skutkami suszy oraz na rozwój usług rolniczych.
O dotację na inwestycje w nawadnianie gospodarstw w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” może wystąpić rolnik posiadający gospodarstwo o powierzchni co najmniej 1 ha i nie większe niż 300 ha, który w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku wykazał przychód w wysokości co najmniej 5 tys. zł. Konieczne jest również posiadanie wpisu w krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Wsparcie jest przyznawane na realizację inwestycji ulepszających już istniejące instalacje nawadniające, powiększających obszar nawadniania lub jednocześnie powiększających obszar nawadniania i ulepszających już istniejące instalacje. Dofinansowanie można otrzymać m.in. na: budowę studni i zbiorników; zakup maszyn i urządzeń do poboru, magazynowania, uzdatniania, odzyskiwania lub rozprowadzania wody, instalacji nawadniających i systemów do sterowania nawadnianiem.
Limit finansowy na jednego beneficjenta i jedno gospodarstwo wynosi 100 tys. zł, przy czym refundacji podlega 50 proc. kosztów poniesionych na realizację inwestycji (60 proc. w przypadku młodego rolnika). Minimalny poziom kosztów inwestycji musi być wyższy niż 15 tys. zł.
Druga propozycja wsparcia adresowana jest do przedsiębiorców, którzy pracują już na rzecz rolników i chcą rozwijać swoją działalność w zakresie usług wspomagających produkcję roślinną lub chów i hodowlę zwierząt gospodarskich, czy też usług świadczonych po zbiorach.
O dofinansowanie na „Rozwój przedsiębiorczości – rozwój usług rolniczych” może ubiegać się osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo wykonuje działalność gospodarczą obejmującą świadczenie usług dla gospodarstw rolnych przez okres co najmniej 2 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku w zakresie co najmniej jednego z następujących kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności: 01.61.Z – Działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną, 01.62.Z – Działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarskich, 01.63.Z – Działalność usługowa następująca po zbiorach.
Refundacji podlega do 50 proc. kosztów kwalifikowalnych, do których zalicza się m.in. koszty zakupu lub leasingu nowych maszyn, narzędzi lub urządzeń do produkcji rolnej, aparatury pomiarowej i kontrolnej, sprzętu komputerowego i oprogramowania służących do zarządzania przedsiębiorstwem lub wspomagających sterowanie procesem świadczenia usług. Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który w okresie realizacji programu wynosi maksymalnie 500 tys. zł na jednego beneficjenta.
Wnioski przyjmują oddziały regionalne ARiMR. Można je składać osobiście, drogą elektroniczną lub rejestrowaną przesyłką pocztową. Dokumenty o przyznanie pomocy na rozwój usług rolniczych Agencja przyjmuje do 13 stycznia 2021 r., na inwestycje
w nawadnianie gospodarstw – do 28 stycznia przyszłego roku.
Uwaga, 30 listopada rozpoczęły się…
W ostatnim dniu listopada ruszyły dwa z czterech planowanych jeszcze na ten rok naborów wniosków o pomoc finansową z PROW na lata 2014-2020. W ARiMR można już ubiegać się o wsparcie na realizację inwestycji zabezpieczających gospodarstwa przed skutkami suszy oraz na rozwój usług rolniczych.
O dotację na inwestycje w nawadnianie gospodarstw w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” może wystąpić rolnik posiadający gospodarstwo o powierzchni co najmniej 1 ha i nie większe niż 300 ha, który w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku wykazał przychód w wysokości co najmniej 5 tys. zł. Konieczne jest również posiadanie wpisu w krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Wsparcie jest przyznawane na realizację inwestycji ulepszających już istniejące instalacje nawadniające, powiększających obszar nawadniania lub jednocześnie powiększających obszar nawadniania i ulepszających już istniejące instalacje. Dofinansowanie można otrzymać m.in. na: budowę studni i zbiorników; zakup maszyn i urządzeń do poboru, magazynowania, uzdatniania, odzyskiwania lub rozprowadzania wody, instalacji nawadniających i systemów do sterowania nawadnianiem.
Limit finansowy na jednego beneficjenta i jedno gospodarstwo wynosi 100 tys. zł, przy czym refundacji podlega 50 proc. kosztów poniesionych na realizację inwestycji (60 proc. w przypadku młodego rolnika). Minimalny poziom kosztów inwestycji musi być wyższy niż 15 tys. zł.
Druga propozycja wsparcia adresowana jest do przedsiębiorców, którzy pracują już na rzecz rolników i chcą rozwijać swoją działalność w zakresie usług wspomagających produkcję roślinną lub chów i hodowlę zwierząt gospodarskich, czy też usług świadczonych po zbiorach.
O dofinansowanie na „Rozwój przedsiębiorczości – rozwój usług rolniczych” może ubiegać się osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo wykonuje działalność gospodarczą obejmującą świadczenie usług dla gospodarstw rolnych przez okres co najmniej 2 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku w zakresie co najmniej jednego z następujących kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności: 01.61.Z – Działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną, 01.62.Z – Działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarskich, 01.63.Z – Działalność usługowa następująca po zbiorach.
Refundacji podlega do 50 proc. kosztów kwalifikowalnych, do których zalicza się m.in. koszty zakupu lub leasingu nowych maszyn, narzędzi lub urządzeń do produkcji rolnej, aparatury pomiarowej i kontrolnej, sprzętu komputerowego i oprogramowania służących do zarządzania przedsiębiorstwem lub wspomagających sterowanie procesem świadczenia usług. Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który w okresie realizacji programu wynosi maksymalnie 500 tys. zł na jednego beneficjenta.
Wnioski przyjmują oddziały regionalne ARiMR. Można je składać osobiście, drogą elektroniczną lub rejestrowaną przesyłką pocztową. Dokumenty o przyznanie pomocy na rozwój usług rolniczych Agencja przyjmuje do 13 stycznia 2021 r., na inwestycje w nawadnianie gospodarstw – do 28 stycznia przyszłego roku.
Uwaga, 30 listopada kończą się…
Poniedziałek, 30 listopada 2020 r., jest ostatnim dniem na złożenie w ARiMR wniosków o pomoc dla rolników poszkodowanych przez pandemię i klęski żywiołowe orazo wsparcie finansowe w ramach PROW 2014-2020 dla nowych grup i organizacji producentów rolnych. W tym dniu mija także termin dostarczania do Agencji zaświadczeń potwierdzających odbiór lub utylizację chryzantem.
Pierwszy rodzaj pomocy skierowany jest do producentów rolnych, którym zagraża utrata płynności finansowej spowodowana ograniczeniami na rynku rolnym w związku z epidemią COVID-19 i którzy w dalszym ciągu odczuwają skutki finansowe zeszłorocznej suszy, huraganu, gradu, ulewy, wiosennych przymrozków i powodzi, a ich wnioski o pomoc złożone w 2019 r. nie zostały rozpatrzone. Do tej pory do ARiMR wpłynęło ponad 59 tys. wniosków na łączną kwotę ponad 397 mln zł. Agencja wydała już decyzje o przyznaniu pomocy na kwotę ponad 396 mln zł.
Kończy się również nabór wniosków o wsparcie na „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów”. Program skierowany jest do nowych grup producentów rolnych uznanych od 14 grudnia 2019 r. na podstawie ustawy z 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach. Grupy te muszą składać się z osób fizycznych, prowadzących działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo. Do najbliższego poniedziałku o dofinansowanie mogą starać się również organizacje producentów uznane na podstawie przepisów ustawy z 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych albo ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych. Wsparcie, jakie można otrzymać, wynosi nawet 100 tys. euro rocznie w pięcioletnim okresie udzielania pomocy.
30 listopada to także istotna data dla posiadaczy chryzantem, którzy chcą skorzystać z rekompensaty finansowej za niesprzedane kwiaty z powodu pandemii koronawirusa i zamknięcia cmentarzy we Wszystkich Świętych. To bowiem ostatni dzień na dopełnienie obowiązku złożenia w biurze powiatowym ARiMR potwierdzenia odbioru chryzantem przekazanych organizacjom pozarządowym, jednostkom samorządu terytorialnego lub innym instytucjom publicznym oraz potwierdzenia odbioru tych roślin przekazanych na bioodpady. To na podstawie tych dokumentów zostanie wyliczona kwota pomocy dla poszczególnych producentów i sprzedawców chryzantem. A wnioskowało o nią w sumie ponad 5,3 tys. podmiotów. Przewidywana kwota pomocy dla posiadaczy chryzantem wyniesie łącznie ponad 84,6 mln zł. Wypłata tych środków ma nastąpić do końca bieżącego roku.
Konferencja – Rolnictwo sprzymierzeńcem bioróżnorodności
Konferencja pn. „Rolnictwo sprzymierzeńcem bioróżnorodności”, która odbyła się 25.11.2020r. w formie online cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. Została dofinansowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Uczestniczyli w niej m.in. przedstawiciele instytucji działających na rzecz ochrony środowiska i rolnictwa, pracownicy parków krajobrazowych, nadleśnictw, doradcy rolni, przyrodnicy i oczywiście rolnicy. Słuchaczy przywitał pan dr Ryszard Zarudzki, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Pan dyrektor nakreślił jak wielkie znaczenie dla rolnictwa ma zachowanie bioróżnorodności. Przedstawił rolę i miejsce różnorodności biologicznej w europejskich strategiach rozwoju obszarów wiejskich. Również w czytelny sposób przełożył kwestię wspierania, a w wielu przypadkach dopiero budowy bioróżnorodności na poziomie gospodarstwa rolnego.
Tematyka wykładów została tak dobrana, żeby pokazać społeczeństwu jak ważna jest ochrona bioróżnorodności i jak wielką rolę w tym procesie pełnią rolnicy. Rolnictwo odgrywa kluczową rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej. To rolnicy jako jedni z pierwszych odczuwają skutki utraty różnorodności biologicznej, ale są też jednymi z pierwszych, którzy będą czerpać korzyści z jej odbudowy. Dzięki różnorodności biologicznej rolnicy mogą łatwiej zapewnić nam bezpieczną, zdrową żywność w dobrej cenie, tym samym osiągając dochód umożliwiający im dobre funkcjonowanie i rozwój. Jednocześnie niektóre praktyki rolnicze są główną przyczyną spadku różnorodności biologicznej. Dlatego ważne jest, aby edukować rolników, zachęcać do stosowania w pełni zrównoważonych praktyk.
Poprawa stanu różnorodności ekosystemów rolniczych spowoduje wzrost odporności sektora na zmianę klimatu. Kryzys klimatyczny i kryzys różnorodności biologicznej są ze sobą nierozerwalnie związane. Zmiana klimatu przyspiesza degradację środowiska naturalnego, powodując susze, powodzie i pożary lasów. Niszczenie przyrody i jej niezrównoważona eksploatacja są z kolei głównymi czynnikami wywołującymi zmianę klimatu. Związek między tymi kryzysami oznacza jednak, że ich rozwiązania też są powiązane. Przyroda jest również ważnym sojusznikiem w walce ze zmianą klimatu. Wywiera wpływ na klimat, a rozwiązania oparte na zasobach przyrody, takie jak ochrona i przywracanie terenów podmokłych, torfowisk, ekosystemów przybrzeżnych, zrównoważone gospodarowanie obszarami morskimi, lasami, użytkami zielonymi oraz glebami rolnymi, będą miały zasadnicze znaczenie dla redukcji emisji i przystosowania się do zmiany klimatu.
Z uwagi na to, że nasz Ośrodek zajmuje się przede wszystkim edukacją rolników, wykłady zostały poświęcone możliwości zwiększania bioróżnorodności w gospodarstwach rolnych. Pierwszy wykład pn. Bioróżnorodność gospodarstw rolnych skuteczną ochroną środowiska zaprezentowała pani Katarzyna Kupczak z Centrum Rozwoju Rolnictwa i Ogrodnictwa w Krakowie. Podczas tego wykładu uczestnicy dowiedzieli się jak duży wpływ na kształtowanie różnorodności biologicznej ma działalność człowieka. Prelegentka podkreślała ogromną rolę jaką odgrywa prawidłowy płodozmian w gospodarstwie. Jest on podstawą do tego, żeby zmniejszyć lub nawet wyeliminować stosowanie środków ochrony roślin oraz nawożenia mineralnego. Odpowiedni dobór gatunków roślin, prawidłowe następstwo po sobie, wykorzystanie zjawiska allelopatii w znaczący sposób ogranicza ilość agrofagów w uprawach. Zwrócono uwagę na potrzebę powiększania warstwy próchniczej, która decyduje o żyzności gleby i bez której nie jest możliwe zachowanie równowagi biologicznej oraz uzyskanie zdrowych plonów. Podkreślono również potrzebę uprawy roślin pyłko i nektarodajnych, gdyż przekłada się to na troskę o owady zapylające. Wiadomo, że bez obecności zapylaczy plony obniżą się w drastyczny sposób, a uprawa wielu gatunków roślin nie będzie możliwa.
Drugi wykład również przedstawiony przez panią Katarzynę Kupczak dotyczył Znaczenia i uprawy roślin wysokobiałkowych. Pewnie wiele osób zastanawia się dlaczego rośliny wysokobiałkowe omawiano podczas konferencji dotyczącej bioróżnorodności. Z punktu widzenia rolnictwa rośliny wysokobiałkowe są niezwykle cennymi roślinami, których niestety w Polsce uprawia się zbyt mało. Wysoka zawartość białka w ziarnach tych roślin jest bardzo ważna ze względu na bezpieczeństwo białkowe kraju. Rośliny białkowe wchodzą w symbiozę z bakteriami brodawkowymi, które mają zdolność wiązania azotu atmosferycznego. Uprawa roślin białkowych w gospodarstwie rolnym przekłada się na mniejsze zużycie syntetycznych nawozów azotowych, a to z kolei oznacza mniejsze skażenie gleby, wód gruntowych, a w konsekwencji Bałtyku. Ważną cechą roślin wysokobiałkowych są właściwości strukturotwórcze. Poprawiają właściwości fizyko-chemiczne gleby, zwiększają zawartość próchnicy, zużywają mniej wody w porównaniu z innymi roślinami. Każdy hektar obsiany roślinami bobowatymi jest wielkim ukłonem w kierunku środowiska. Wiele roślin wysokobiałkowych ma również duże znaczenie dla owadów zapylających.
Wykład pn. Agroleśnictwo – sposób na zrównoważony ekosystem rolniczy zaprezentowała pani Barbara Baj Wójtowicz z Uniwersytetu w Oxfordzie. Prelegentka jest inicjatorką grupy operacyjnej Agroleśnictwo w Dolinie Zielawy. Agroleśnictwo to bardzo ciekawa metoda użytkowania gruntu rolnego. Polega na uprawie roślin w sposób naśladujący piętra lasu. Oznacza to, że na jednej powierzchni uprawianych jest kilka różnych gatunków roślin. Zapewnia to uzyskanie wielokrotnego dochodu z tego samego areału. Taki system uprawy zmniejsza nakłady na produkcję rolniczą, w tym na plewienie, nawożenie i na nawadnianie. Rezygnacja z nawadniania w dobie postępujących zmian klimatycznych
i trwającej od kilku lat w Polsce suszy ma duże znaczenie. Umiejętny dobór gatunków oraz ściółkowanie pozwala na zatrzymanie wody w glebie, zwiększając uwodnienie pola i zapobiegając intensywnemu parowaniu. Zadarnienie gleby niskimi roślinami współrzędnymi zapobiega wzrostowi chwastów oraz erozji gleby.
Dodatkową zaletą agroleśnictwa jest efektywne wykorzystanie nawozów. Najpierw składniki pokarmowe zostają pobierane przez korzenie roślin płytko ukorzenionych, a w dalszej kolejności przez rośliny głęboko korzeniące się. W ten sposób eliminuje się spływanie nadmiaru nawozów do wód gruntowych, rowów, cieków wodnych. W konsekwencji ogranicza to zanieczyszczanie morza Bałtyckiego.
Uprawa dwóch lub kilku gatunków na tym samym polu eliminuje szkodliwe monokultury i wspiera bioróżnorodność. Za sprawą wprowadzenia do uprawy agroleśnej gatunków rzadkich i przyrodniczo cennych, rolnictwo zapewnia ich przetrwanie, ochronę oraz dostęp do cennego surowca. Agroleśnictwo jest ciekawą propozycją dla wielu gospodarstw i ogromnym wsparciem dla bioróżnorodności.
Ochrona środowiska naturalnego jest bardzo ważnym tematem, który dotyczy całego społeczeństwa. Odpowiedzialne i mądre rolnictwo wspiera środowisko, dlatego tak ważna jest edukacja społeczeństwa poprzez wskazywanie dobrych rozwiązań i sposobów uprawy roli oraz chowu i hodowli zwierząt.
Poniżej wykłady do pobrania, przedstawione podczas konferencji:
Agroleśnictwo sposób na zrównoważony ekosystem rolniczy
Bioróżnorodność gospodarstw rolnych skuteczną ochroną środowiska
Znaczenie i uprawa roślin wysokobiałkowych w gospodarstwie
Opracowanie:
Ilona Oleś
Dział Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska
KPODR w Minikowie
Produkcja wołowiny w zgodzie z naturą – nowy wymóg rynku?
Miło mi jako Państwa, zaprosić do udziału w III szkoleniu online pt. "Produkcja wołowiny w zgodzie z naturą – nowy wymóg rynku?". Myślę, iż Ci z Państwa którzy uczestniczyli w poprzednich częściach wiedzą już czego mogą się spodziewać, Ci zaś których nie było – przekonają się iż warto 🙂 W tej części, skupimy się na praktykach rolniczych. Będziemy przyglądać się temu co się dzieje w Europie, jak również spotkamy się z praktykami którzy na co dzień prowadzą gospodarstwa rolne stosując ciekawe systemy hodowli. Bardzo proszę o udostępnienie tej informacji wszystkim zainteresowanym.
Uczestnictwo w części III szkolenia wymaga rejestracji!
Link do formularza rejestracyjnego:
https://forms.gle/rQJjfuZuZepBX46z9
Szkolenie odbędzie się za pośrednictwem platformy zoom. Link do wykładów będzie wysyłany w dniu pierwszego wykładu na adresy mailowe podane w trakcie rejestracji. Trzecia część odbędzie się 30 listopada, 1 i 2 grudnia. W każdym z tych dni odbędzie się po jednym spotkaniu, trwającym ok. 1,5 godz. Wykłady rozpoczynamy o godzinie 18.30.
Poszczególne spotkania poprowadzą:
1. dr inż. Robert Borek (Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach) – Praktyki agroekologiczne w wypasie bydła – przykłady z Europy
2. mgr inż. Marcin Wójcik (Stowarzyszenie Hodowców Bydła „Pastwisko”, Gospodarstwo Rolne „OIKOS”) – Wypas bydła na zadrzewionych pastwiskach, czyli sylvopastoralizm w praktyce
3. mgr inż. Grzegorz Ciechomski (Gospodarstwo Rolne La Fuente ) oraz mgr inż. Andrzej Majerski (Stowarzyszenie Hodowców Bydła „Pastwisko”, Gospodarstwo Rolne) – Wypas bydła w sadach tradycyjnych – przykłady z praktyki
Jednocześnie wszystkich chętnych zapraszam do grupy dyskusyjnej na fb: https://www.facebook.com/groups/385685952576567
Mam nadzieję, że wszelkie tematy których nie udało się poruszyć na szkoleniach znajdą tam swoje miejsce… Potraktujmy tą grupę jako miejsce wymiany informacji, przestrzeń otwartą nie tylko na dyskusję, ale i na dialog.
Wiele osób pytało o udostępnienie nagrań ze spotkań. Linki do wykładów na YouTube dostaniecie Państwo wraz z innymi materiałami ze szkoleń w późniejszym czasie.
Z najlepszymi pozdrowieniami,
Marcin Wójcik
Szkolenie sfinansowane z Funduszu Promocji Mięsa Wołowego
Wiedz i Mądrze Jedz 2020 (3. sezon)
Zapraszamy do obejrzenia 3. sezonu filmów z serii Wiedz i mądrze jedz
1. NA CZYM POLEGA „SKALOWANIE” SYSTEMÓW KŁŻ?
W pierwszym odcinku, prezentujemy różne aspekty „skalowania” systemów KŁŻ czyli działania podejmowane na rzecz zwiększenia ich roli w gospodarce żywnościowej oraz wpływ pandemii na rozwój lokalnych rynków dla żywności produkowanej lokalnie w oparciu o krótkie łańcuchy dostaw.
2. JAK SIĘ ZMIENIA RYNEK ŻYWNOŚCI W POLSCE (NA TLE UE)?
W drugim odcinku, przybliżymy zmiany, które następują na rynku żywności. Zwracamy uwagę na trendy i nowe zjawiska pojawiające się na rynku żywności w Polsce i w innych krajach UE, w tym żywienie terapeutyczny i rynki lokalne. Pytamy na ile zmiany zachodzące na rynku stwarzają nowe możliwości dla rozwoju systemów KŁŻ? Pytamy, czy mali producenci żywności korzystają czy też tracą na tych zmianach?
3. JAK WYGLĄDA PRODUKCJA I PRZEWÓRSTWO W MAŁEJ SKALI W POLSCE?
W ostatnich latach następuje renesans produkcji w małej skali. Wynika to m. in. z nowych możliwości technologicznych, zmian postaw po stronie konsumentów, oraz zmian w przepisach oraz polityki wobec małych gospodarstw rolnych. Ale są też realne ograniczenia i bariery, takie jak brak adekwatnego dostępu do zasobów wodnych czy też problemy z logistyką docierania do klienta. Jaka jest zatem perspektywa produkcji w małej skali? Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapowiada kolejnych udogodnień i możliwości dla produkcji rolnej w małej skali (m. in. możliwość wprowadzenia ubojni przy gospodarstwach rolnych). Pytamy na ile takie inicjatywy przekładają się na trwałe i znaczące zmiany na rynku żywności?
4. DLACZEGO WSPÓŁPRACA SIĘ OPŁACA?
Podstawa dla skalowania systemów KŁŻ to współpraca, partnerstwo i działania zbiorowe producentów i konsumentów oraz interesariuszy. Jakie są reguły czy zasady skutecznej współpracy? Posługując się przykładem Wiejskiej e-skrzynki, przedstawiamy ciekawe wzorce i doświadczenia. Pytamy o niebezpieczeństwach działania w pojedynkę.
5. KORZYŚCI Z RHD I MOŻLIWOŚCI WSPÓLNEJ DYSTRYBUCJI I SPRZEDAŻY
W tym odcinku opowiadamy o doświadczeniach i oczekiwaniach rolników i producentów działających w Wiejskiej E-skrzynce wynikających z nowych możliwości prawnych (w szczególności RHD) oraz nowych możliwości organizowania wspólnej dystrybucji i sprzedaży.
6. WSPÓŁPRACA ROLNIKÓW ORAZ ROLA, INICJATYWA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ KONSUMENTÓW
W szóstym odcinku zastanawiamy się nad rolą, inicjatywą i odpowiedzialnością konsumentów. Zwracamy uwagę na fakt, że wiele inicjatyw tworzenia rynków lokalnych wychodzą dzisiaj od konsumentów, samorządów i innych instytucji pozarolniczych. Zwracamy uwagę na problem marnotrawienia żywności i odpowiedzialności konsumenta. Krótkie łańcuchy dostaw, to nie tylko sprawa rolników.
7. INKUBATOR KUCHENNY JAKO ANIMATOR ROZWOJU RYNKU LOKALNEGO
Na podstawie doświadczenia i przykładu Inkubatora Kuchennego w Stryszowie, odcinek siódmy opowiada o możliwościach i potrzebie zintegrowanego podejścia do tworzenia rynku lokalnego. Opowiadamy o ograniczeniach, ale też o atutach, działania w pojedynkę. I o tym, że wciąż są nie wykorzystane możliwości.
8. JAKA MOŻE BYĆ ROLA SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH W SKALOWANIU SYSTEMÓW KŁŻ?
Odcinek ósmy poświęcamy samorządom oraz inicjatywom związanych z propagowaniem żywności lokalnej oraz systemów KŁŻ poprzez zamówienia publiczne oraz inne instrumenty w dyspozycji sektora publicznego. Pokazujemy przykład i doświadczenie Starostwa Powiatowego w Łomży w tym zakresie oraz przedstawiamy perspektywę wiceministra Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o priorytetach ze strony Rządu.
9. O KORZYŚCIACH MAŁEGO PRZETWÓRSTWA I DZIAŁANIU W POJEDYNKĘ – ZAGROŻENIA I MOŻLIWOŚCI
Przedsiębiorczość to klucz do sukcesu. Ci, którym się powiodło, opowiadają w tym odcinku o swoich doświadczeniach, motywacjach i o tym, czego oczekują od współpracy z innymi. Ważne aby mieć przekonanie do własnych możliwości i dysponować produktem, który wzbudza zainteresowanie konsumentów
10. DLACZEGO WARTO UTRZYMYWAĆ MAŁE GOSPODARSTWA ROLNE?
W odcinku dziesiątym skupiamy się na małych gospodarstwach rolnych oraz konsekwencje ich zanikania. Na ile systemy KŁŻ mogą być ratunkiem dla przetrwania małych gospodarstw rolnych, w szczególności na terenach górskich i słabych ekonomicznie? Na ile gospodarstwa rolne są częścią przyszłości rozwoju systemów KŁŻ w Polsce? Czy faktycznie małe gospodarstwa rolne stanowią niewykorzystany potencjał produkcyjny i klucz do bezpieczeństwa żywnościowego. Jak wygląda sprawa małych gospodarstw rolnych w górach? Jakie są oczekiwania wobec Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi?
11. ROLNICTWO EKOLOGICZNE SZANSĄ DLA SKALOWANIA SYSTEMÓW KŁŻ?
Rolnictwo ekologiczne ma coraz większe znaczenie w polityce rozwoju wsi i rolnictwa, zarówno w Polsce jak i zagranicą oraz na szczeblu Komisji Europejskiej. W jaki sposób wspieranie rolnictwa ekologicznego oraz żywności ekologicznej przekłada się na rozwój i skalowanie systemów KŁŻ i wice-wersa? Skoro rolnictwo ekologiczne stało się priorytetem dla programów wspierania rolnictwa i rozwoju wsi, a w dodatku rośnie moda na żywność ekologiczną wśród konsumentów, to dlaczego w Polsce ubywa certyfikowanych gospodarstw ekologicznych i przetwórców żywności ekologicznej?
12. INNOWACYJNE MODELE SPRZEDAŻY
Program ostatni podsumowujący pokajue nowe modele organizacji sprzedaży, które już są stosowane w kraju i zagranicą. Prosumenckie rozwiązania wyglądają obiecujące. Ale jak jest naprawdę? Jak różne podejścia przekładają się na zwiększenia skali systemów KŁŻ oraz ich oddziaływanie na rozwój obszarów wiejskich?
"Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Instytucja zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
„Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020”
Instytucja odpowiedzialna za treść informacji IsoTech sp. z o.o.
Kampania medialna Wiedz i Mądrze Jedz 2020 – czyli jak zwiększyć oddziaływanie krótkich łańcuchów dostaw żywności na rozwój zrównoważony obszarów wiejskich by wdrożyć Europejski Zielony Ład w Polsce.
DZIAŁ EKONOMIKI I ZARZĄDZANIA GOSPODARSTWEM ROLNYM
Prezentacje i materiały informacyjne ze szkolenia Płatności bezpośrednie 2021 które udostępnił CDR Brwinów do zapoznania się.