W każdym roku warunki dla rozwoju roślin są różne i różne są też plony. Kolekcja odmian roślin uprawnych w Grubnie koło Chełmna, prowadzona przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Oddział w Przysieku dla potrzeb Kujawsko-Pomorskich Dni Pola, to było przez 25 lat dobre miejsce dla weryfikacji i porównania z własnymi polami. To miejsce umożliwiało spotkanie rolników ze specjalistami i doradcami, zapoznanie się z nowymi odmianami roślin, podsumowanie, ocenę i wyjaśnienia trudnych sytuacji i problemów jakie pojawiają się w konkretnym sezonie wegetacyjnym. Tutaj odbywały się systematycznie spotkania na kolekcjach zbóż, rzepaku, kukurydzy i ziemniaków. Tak było i w tym sezonie.
 

Fot. Miejscem spotkania była świetlica wiejska w Grubnie (na terenie przyległym do kolekcji), a uczestnikami byli rolnicy, doradcy i uczniowie pobliskiej szkoły rolniczej – łącznie 56 uczestników.
 

Fot. Zajęcia teoretyczne prowadzili dr inż. Jerzy Osowski specjalista IHAR O Bonin, oraz dr Piotr Prus reprezentujący PBŚ Bydgoszcz. Zaprezentowano kolekcję ziemniaka z próbnych wykopków.
 

W dniu 3 września 2021 roku na terenie Zakładu Rolnego w Grubnie w świetlicy wiejskiej kolejny raz spotkali się hodowcy odmian ziemniaka z rolnikami, doradcami KPODR Minikowo oraz uczniami Szkoły Rolniczej w Grubnie, aby kolejny raz ocenić efekt końcowy – czyli plon i jakość ziemniaków, jakie zademonstrowano w tym sezonie na kolekcji odmian. To była bardzo ciekawa lekcja, przeprowadzona przy pomocy specjalistów KPODR Minikowo przez wybitnego specjalistę, znawcę chorób tego gatunku dr inż. Jerzego Osowskiego, reprezentującego Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Oddział w Boninie. Takie szkolenia – warsztaty odbywały się również w 2016, 2017 i 2020 roku, a w 2019 i w sierpniu tego roku, także w specjalistycznym gospodarstwie rolnym producentów ziemniaka, Ewy i Jana Grodzickich w Gostkowie.
 

Fot: Z lewej dr inż. Jerzy Osowski w asyście przedstawiciela hodowli i doradców KPODR dokonuje oceny bulw, z prawej dr Piotr Prus przedstawia Projekt GARDENA.
 

Szkolenie – warsztaty prowadził dr inż. Jerzy Osowski reprezentujący IHAR Oddział Bonin Tematem szczegółowym szkolenia było „Porównanie najnowszych odmian ziemniaka jadalnego w warunkach ochrony przed chorobami”. Spotkanie składało się z części referatowej, oceny odmian pod kątem porażenia przez choroby bulw prezentowanych odmian oraz próbnej oceny plonowania. Oprócz tego prowadzone były indywidualne konsultacje dla rolników i doradców. Omówiono podstawowe założenia „Programu dla polskiego ziemniaka”, a także „Projekt GARDENA – Innowacyjna odmiana – uprawa i przechowywanie metodami przyjaznymi dla środowiska”, który omówił dr Piotr Prus reprezentujący Politechnikę Bydgoską Śniadeckich (dawniej UTP Bydgoszcz).

Szkolenie zorganizował i koordynował opiekun kolekcji odmian, specjalista KPODR Marek Radzimierski. Kolekcja odmian liczyła w tym roku 20 obiektów pięciu firm hodowlanych; HZ Zamarte Sp. z o.o., Solana Polska Sp. z o.o., PMHZ Strzekęcino Sp. z o.o., AGRICO Polska Sp. z o.o. oraz EUROPLANT Polska Sp. z o.o.. Przedstawiciele hodowców zaprezentowali charakterystyki swoich odmian i przedstawili ofertę sadzeniaków.
 

Fot. Podczas części praktycznej dr Jerzy Osowski oceniał zdrowotność bulw oraz wpływ pogody na plon i jakość, a przedstawiciele hodowli prezentowali charakterystyki odmian. Doradcy KPODR ważyli i rejestrowali plon z próbnych wykopków, które przeprowadzono na kolekcji w Grubnie.
 

Fot. Po podsumowaniu szkolenia uczestnicy wypełnili ankiety.
 

W tym roku, konferencja w Gostkowie i szkolenie w Grubnie, związane były z realizacją operacji pn. „Krajowe Dni Pola Minikowo2021 – Europejski Zielony Ład na pol@ch w Polsce” wpisanej do Planu operacyjnego KSOW na lata 2020-2021. Operacja współfinansowana jest ze środków Uni Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 20214-2020.

Opracował:
Marek Radzimierski, KPODR O/Przysiek

Zdjęcia:
Marek Rząsa, KPODR O/Przysiek

Już miesiąc upłynął od Kujawsko-Pomorskich Dni Pola w Grubnie. Jednak kolekcja, zgodnie z zapowiedzią, dostępna jest aż do zbiorów. Systematyczne lustracje, jakich dokonujemy pozwalają także tym osobom, które z różnych powodów nie mogą osobiście dokonać lustracji, poznać stan poletek. Jest to o tyle ważne, że niektóre zjawiska pogodowe mają istotny wpływ na stan roślin. I tak jest też i tym razem.

W ostatnim tygodniu mieliśmy upały, a po nich gwałtowne i silne opady deszczu. To spowodowało, że na wielu poletkach pojawiło się wyleganie, a i procesy dojrzewania wyglądają różnie. Dodatkowy zastrzyk wilgoci był bardzo potrzebny praktycznie wszystkim gatunkom, ale reakcja na nawalny deszcz poszczególnych odmian była bardzo różna. Poniżej fotorelacja z lustracji.

Fot. Generalnie pszenice prawie wszystkich odmian dobrze przetrwały deszcze nawalne. Tylko w dwóch przypadkach stwierdzono nieduże wylegnięcie. Pszenica jest już na różnych etapach dojrzałości woskowej.

Fot. Mimo wcześniejszych kłopotów obecnie rzepak dojrzewa normalnie i wkrótce będzie gotów do omłotu. Dotychczasowe opady nie uczyniły szkód w rzepaku.

Fot. Żyta ozime populacyjne wyległy dość silnie, natomiast żyto mieszańcowe praktycznie nie ucierpiało. Żyto jest w fazie dojrzałości woskowej. Stan zdrowotny kłosów nie budzi zastrzeżeń.

Fot. Wśród zbóż najbardziej w dojrzewaniu zaawansowany jest jęczmień ozimy. Ziarno już jest dość twardze i kilka dni suchej pogody praktycznie umożliwi zbiór. Niestety nawalne deszcze dość silnie wyłożyły jęczmień, dlatego ze zbiorem tego gatunku nie powinno się zwlekać.

   "

Fot. Pszenżyto ozime (górne zdjęcia) jest w dojrzałości woskowej. Miejscami wyległo. Natomiast pszenżyta jare (dolne zdjęcia) są w dojrzałości mlecznej i przechodzą w dojrzałość  woskową, nie wyległy 3 odmiany, 2 wyległy całkowicie. 

Fot. Wszystkie grochy szybko dojrzewają i mimo silnych deszczy nie wyległy, trzymają się mocno, a plon szykuje się bardzo dobry.

Fot. Pszenica jara w dojrzałości mlecznej przechodzi w woskową. Kilka odmian dość silnie wyległo.

Fot. Niewielkie wyleganie wystąpiło w owsie, ale za to na kilku odmianach stwierdzono silne porażenie liści przez rynchosporiozę.

Fot. Ostatnie opady deszczu były bardzo potrzebne plantacjom ziemniaka. Odmiany tego gatunku albo przekwitły (wczesne), albo intensywnie kwitną (średnio wczesne), albo kwitnienie rozpoczynają (późne). Woda jest potrzebna, bo na tym etapie bulwy intensywnie przyrastają. Na dziś problemem jest rosnące zagrożenie ze strony chorób i szkodników. (Zarazy i stonki ziemniaczanej)

Fot. Facelia i gorczyca zawiązały bardzo dużo nasion, a bobik ma bardzo dużo dobrze zapełnionych strąków.

Fot. Jęczmień jary dość zaawansowany w dojrzewaniu silnie ucierpiał od nawałnic i tylko kilka odmian nie wyległo.

Fot. Na końcu kolekcji rośnie kukurydza, jej stan praktycznie nie wymaga komentarza. Jest bardzo dobra.

Następnej lustracji dokonamy na koniec lipca lub na początku sierpnia tuż przed zbiorem zbóż i przed próbnymi wykopkami ziemniaka. Próbne wykopki wraz ze szkoleniem odbędą się w Grubnie 3 sierpnia około godz. 10.00. Zainteresowanych ziemniakami zapraszamy na ten dzień.

Opracowanie i fot.

Marek Radzimierski, KPODR O/Przysiek

TUTAJ więcej informacji:
o lokalizacji poletek demonstracyjnych, zdjęcia poszczególnych odmian, a także filmy, artykuły i bieżące informacje z lustracji pól w Grubnie.

Tak jak obiecywaliśmy kolekcja odmian przygotowana na XXV Kujawsko-Pomorskie Dni Pola w Grubnie jest czynna i dostępna dla każdego, aż do zbiorów. Jest ona także miejscem szkoleń i warsztatów, o czym pisałem w poprzedniej relacji. Zostawiliśmy poletka oznakowanie tablicami, ale niestety część z nich została skradziona, co pozbawia odwiedzających istotnych informacji. Można jednak zawsze skorzystać z internetu. Na stronie www.kpodr.pl można znaleźć schemat kolekcji i opisy odmian, o czym już wielokrotnie informowałem.
Ostatni okres był bardzo ciepły, było sucho i rośliny zaczynały to odczuwać, ale ostatnie intensywne opady zdecydowanie korzystnie wpłynęły na rośliny. Dzięki temu o plonowanie rzepaku i ozimin możemy być już spokojni. Zarówno jęczmień ozimy jak i pszenica ozima oraz żyto i pszenżyto zaczynają „nalewajnie” ziarna. Najbliżej dojrzałości oczywiście jest jęczmień ozimy, który powoli zaczyna się złocić.

     
Fot. Pszenica wygląda bardzo dobrze i tak samo rokuje jeśli chodzi o plonowanie. Jęczmień ozimy natomiast jest najbardziej zaawansowany w dojrzewaniu i nabiera już specyficznego złotego koloru.

Pszenżyta ozime i żyta ozime, a także przewódki żyta jarego także wyglądają i rokują bardzo dobrze. Jak zwykle żyta hybrydowe są znacznie niższe, ale jak się okazało, mimo dość silnych wiatrów i deszczy nawet wysokie odmiany żyta nie wylegają zbyt silnie. Także i te zboża zakończyły kwitnienie i obecnie intensywnie „nalewają” ziarno. Ich stan zdrowotny jest dobry, choć wyraźnie widać silną presję rynchosporiozy i mączniaka, jakie w tym roku atakowały mniej odporne odmiany tych gatunków. Mimo chorób dolnych liści i te zboża rokują dobrze.

   
Fot. Pszenżyta i żyta na bloku 3 w dniu 25.06.2021.

Zboża jare są na różnych etapach kwitnienia (pszenica, pszenżyto, owies), a jęczmień jary już zaczyna „nalewać” ziarno. Wszystkie zboża są w bardzo dobrej kondycji więc ciepło i susza nie powinny im już zaszkodzić. Teraz w przypadku pszenicy jarej i pszenżyta jarego powinniśmy jeszcze zwrócić uwagę na choroby, ale nie powinno już być źle, ponieważ w Grubnie zastosowano już odpowiednie fungicydy także na zbożach jarych.  

 
Fot. W tym roku pszenżyto jare (zdjęcia dolne) prezentuje się równie dobrze jak pszenica jara.

   
Fot. Jęczmień i owies na kolekcji w dniu 25.06.2021.

W Grubnie, choć w technologii tradycyjnej, ziemniaki prezentują się bardzo dobrze i mamy cichą nadzieją, że ani dziki i inni zainteresowani wczesnymi wykopkami wielbiciele młodych ziemniaków nie zakłócą nam obrazu wartości odmian. Wszak 3 września chcemy przeprowadzić na poletkach tradycyjne warsztaty polowe dla rolników, uczniów pobliskiej szkoły rolniczej i naszych doradców.
Mimo już dwukrotnych zabiegów przeciwko stonce ziemniaczanej presja tego szkodnika jest dość duża, dlatego trzeba sytuację stale monitorować.

 
Fot. Na poletkach ziemniaka problemem jest stonka. Stwierdzono zarówno owady dorosłe, złoża jaj i żerujące larwy w różnych stadiach. (L1-L4).

W tym roku także groch i bobik wyglądają bardzo dobrze i zawiązały dużo dorodnych strąków, wyka jara także dobrze się prezentuje, natomiast łubin wąskolistny praktycznie przestał istnieć – presja zwierząt (saren i zajęcy) była dla niego zbyt duża. To ważna informacja dla rolników mających pola na terenach przyleśnych. Pięknie za to kwitnie facelia przyciągając liczne pszczoły zbierające nektar.

 
Fot. Groch i bobik zawiązały dużo strąków, a z facelii korzystają liczne pszczoły.

Na koniec kukurydza i rzepak. Choć na początku kukurydza rosła wolno, to obecnie przy dostatku ciepła i wilgoci wyraźnie widać jak nadrabia zaległości. Na uwagę zasługuje fakt bardzo dużej skuteczności herbicydu. To dostatek wilgoci i odpowiednia temperatura pozwoliły uzyskać optymalną skutecznosć zabiegu. Za to w uszkodzonym przez zwierzęta rzepaku przebijać się zaczęły niektóre chwasty, głownie chaber i maki. To skutek nie tylko słabszego działania herbicydów, ale i wolnej przestrzeni jako powstała na skutek uszkodzeń.

 
Fot. Kukurydza i rzepak w Grubnie w dniu 25.06.2021.

Zapraszamy do korzystania z kolekcji, która dostępna jest aż do zbiorów.

Opracowanie i fot.

Marek Radzimierski, KPODR O/Przysiek

TUTAJ więcej informacji:
o lokalizacji poletek demonstracyjnych, zdjęcia poszczególnych odmian, a także filmy, artykuły i bieżące informacje z lustracji pól w Grubnie.

Zakończyły się XXV Kujawsko-Pomorskie Dni Pola w Grubnie, co nie oznacza, że likwidowane są kolekcje odmian roślin uprawnych, przygotowane pod potrzeby prezentacji na czas imprezy (w tym roku była ona w dniach 12-13 czerwca.) Tak jak zapowiadano kolekcja jest udostępniona aż do zbiorów. Oznacza to, że każdy rolnik czy każda grupa osób może skorzystać i odwiedzać poletka w dowolnym czasie. Można na niej prowadzić także różne szkolenia i warsztaty polowe. Kolekcja odmian jest doskonałą platformą edukacyjną ze względu na swoje walory. Przypominam, że w Grubnie demonstracja nowych odmian prowadzona jest w warunkach jednolitej technologii konkretnego gospodarstwa rolnego bez nawadniania. Zblokowany układ, czasami kilkudziesięciu odmian danego gatunku, daje niepowtarzalną możliwość porównania cech morfologicznych odmian,  odporności na choroby i szkodniki, reakcji na niekorzystne warunki pogodowe i niedostatki agrotechniczne co wynika z zastosowanej technologii uprawy prowadzonej standardowymi maszynami przez gospodarstwo (niedociągnięcia uprawy, nawożenia i ochrony nie są korygowane w sposób zakłócający obiektywny obraz i sprowadzają się jedynie do estetyki przed dniami pola), a poletka nie są nawadniane.

W dniu 17 czerwca na kolekcji odbyły się 2 szkolenia. Jedno przeprowadziła firma AGRO-SIEĆ dla swoich pracowników, a zajęcia prowadził Pan Mariusz Wypij, który organizował ochronę roślin na tym obiekcie. Zapoznawał on pracowników z osiągnieciami hodowli w zakresie zbóż, rzepaku i kukurydzy oraz omawiał technologię ochrony, jaka prowadzona była i jest w tym sezonie.
 

  
Fot. Pracownicy firmy AGRO-SIEĆ lustrują poletka pszenicy (z lewej) i rzepaku (z prawej)
 

W tym dniu zaplanowano także i przeprowadzono zajęcia warsztatowe dla uczniów miejscowej szkoły rolniczej. Grupa 28 uczniów, prowadzona przez nauczycielkę Panią Honoratę Kopp-Ostrowską, zapoznała się w praktyce z technologią nawożenia i integrowaną ochroną zbóż. Zajęcia teoretyczno-praktyczne przeprowadził specjalista ds. zbóż i ziemniaków Kujawsko Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie Oddział w Przysieku Marek Radzimierski.

Na spotkaniu najpierw zapoznano uczniów z zasadami nawożenia zbóż, a przy pomocy posteru pokazano i omówiono najważniejsze choroby zbóż. Po zaopatrzeniu uczniów w odpowiednie materiały edukacyjne – ulotki opracowane przez specjalistę KPODR – dokonano lustracji wszystkich gatunków zbóż oceniając wygląd morfologiczny i zdrowotność poszczególnych upraw. Lustrowano także rzepak i oceniano pod kątem regeneracji uszkodzeń wywołanych przez sarny.

Dodatkowo przeprowadzono warsztatowe zajęcia w zakresie oceny zagrożenia uszkodzeń ziemniaka przez stonkę ziemniaczaną. Liczono stonkę dorosłą (imago), liczbę łożysk jaj oraz ilość larw w stadium L1 i L2. To była bardzo dobra lekcja praktyczna.
 

  
Fot. Honorata Kopp Ostrowska zapoznała uczniów z celem spotkania, a Marek Radzimierski omówił zagadnienia merytoryczne z zakresu nawożenia i integrowanej ochrony zbóż. Rozdano odpowiednie ulotki ABC siewu zbóż, ABC nawożenia zbóż i ABC Integrowanej ochrony zbóż.

  
Fot. Zlustrowano zboża pod kątem morfologii i zdrowotności oraz uszkodzenia rzepaku przez sarny.

  
Fot. Warsztaty na poletkach ziemniaczanych. Uczniowie poszukują owadów dorosłych, larw oraz skupisk jaj stonki ziemniaczanej.

  
Fot. W efekcie znaleziono kilkanaście owadów dorosłych, kilka skupisk jaj i zauważono pierwsze larwy stonki w fazie L1 i L2.

To była bardzo dobra lekcja praktyczna. Bardzo cieszy nas jako organizatorów kolekcji, że jest ona przedmiotem zainteresowania nie tylko podczas Dni Pola. Uczniowie zapowiedzieli już swój udział w następnych lustracjach we wrześniu, gdy dokonamy oceny ziemniaków pod kątem zdrowotności bulw i plonowania oraz na podsumowaniu dotyczącym kukurydzy. Zarówno na jednym jak i drugim spotkaniu obok przedstawicieli hodowców, gościć będziemy także specjalistów z Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin oraz Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego z Bydgoszczy.

Na oba spotkania już dziś zapraszamy. Wstępnie warsztaty ziemniaczane odbędą się w Grubnie na kolekcji odmian w dniu 3 września – ziemniaki i 9 września 2021 – kukurydza.

Opracowanie i fot.

Marek Radzimierski, KPODR O/Przysiek

TUTAJ więcej informacji:
o lokalizacji poletek demonstracyjnych, zdjęcia poszczególnych odmian, a także filmy, artykuły i bieżące informacje z lustracji pól w Grubnie.