ARiMR

Na dofinansowanie KGW zostało ponad 11 mln zł

Tylko do końca września koła gospodyń wiejskich mogą ubiegać się w ARiMR o dotację na swoją działalność. W tym roku na wsparcie tych organizacji przewidziano 40 mln zł. Do końca sierpnia złożyły one wnioski o przyznanie pomocy na kwotę blisko 29 mln zł. Oznacza to, że nadal są dostępne środki, o które mogą aplikować KGW. Nie warto zwlekać.

Pierwszym warunkiem, by sięgnąć po wsparcie z ARiMR, jest zarejestrowanie koła w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich prowadzonym właśnie przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Teraz figuruje w nim blisko dziewięć i pół tysiąca organizacji tego typu. Najwięcej w województwach wielkopolskim – 1414 kół, lubelskim – 1216 i mazowieckim – 1209. Do końca sierpnia tego roku 8242 koła złożyły w Agencji wnioski o dotację na kwotę ponad 28,8 mln zł.

Wysokość pomocy uzależniona jest od liczby członków koła. I wynosi: 3 tys. zł – dla koła liczącego nie więcej niż 30 członków, 4 tys. zł – jeśli koło liczy od 31 do 75 członków i 5 tys. zł – w przypadku, gdy koło tworzy ponad 75 osób.

Koła gospodyń wiejskich, które chcą działać w oparciu o ustawę nadającą im osobowość prawną, umożliwiającą prowadzenie działalności gospodarczej i dostęp do państwowych dotacji, mogą powstawać nie tylko na wsiach. Mogą one być tworzone również w miastach liczących do 5 tys. mieszkańców, a także na terenie sołectw położonych w granicach miast.

Przekaż gospodarstwo i weź premię z PROW

Właściciel małego gospodarstwa, który zdecyduje się zakończyć działalność rolniczą i przekazać lub sprzedać swoją ziemię oraz inwentarz innemu rolnikowi, może od 30 września br. ubiegać się
w ARiMR o specjalną rekompensatę z PROW 2014-2020. 

Wnioski w ramach poddziałania „Płatności na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi” można składać
do 29 października 2020 r. w biurach powiatowych Agencji.  

Kto może otrzymać wsparcie?

Pomoc może być przyznana rolnikowi (osobie, a nie innemu podmiotowi prowadzącemu działalność rolniczą) wpisanemu do ewidencji producentów prowadzonej przez ARiMR, który uczestniczy
w systemie dla małych gospodarstw w ramach płatności bezpośrednich.

Jak przekazać gospodarstwo?

Jednym z warunków uzyskania premii jest przekazanie przez rolnika posiadanego gospodarstwa
(tj. gruntów rolnych oraz zwierząt) na powiększenie innego gospodarstwa lub innych gospodarstw. Gospodarstwo powiększone na skutek przejęcia gruntów od rolnika wnioskującego o rekompensatę musi osiągnąć powierzchnię co najmniej równą średniej powierzchni gospodarstwa rolnego w kraju (lub w województwie, jeżeli średnia wielkość liczona dla danego województwa jest mniejsza
niż w kraju).

Przekazanie gospodarstwa musi być trwałe, czyli odbyć się wyłącznie na podstawie umowy sprzedaży albo umowy darowizny. Ponadto rolnik przejmujący grunty musi zobowiązać się, że będzie na nich prowadził działalność rolniczą przez okres co najmniej 5 lat.

Rolnik przekazujący swoje gospodarstwo może zachować na własne potrzeby nie więcej niż 0,5 ha gruntów rolnych.

Jaka jest wysokość pomocy?

Wysokość wsparcia stanowi 120 proc. rocznej płatności, do której rolnik kwalifikuje się w ramach systemu dla małych gospodarstw. Premia naliczana jest od daty trwałego przekazania gospodarstwa do dnia 31 grudnia 2020 r. Wsparcie wypłacane jest jednorazowo.

Co po otrzymaniu premii?

Przez 5 lat, licząc od dnia przekazania gospodarstwa, rolnik nie może podlegać ubezpieczeniu w KRUS oraz nie może prowadzić działalności rolniczej. Może za to ubiegać się w ARiMR o premię
na rozpoczęcie działalności pozarolniczej z PROW 2014-2020 i założyć własną firmę.

 

 

 

Kończy się nabór wniosków o rekompensatę strat za klęski żywiołowe i ASF

W poniedziałek 31 sierpnia 2020 r. mija termin na złożenie wniosków przez rolników, którzy ponieśli w gospodarstwach straty spowodowane klęskami żywiołowymi bądź wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, i chcą skorzystać ze wsparcia finansowego w ramach PROW 2014-2020.

Wnioski przyjmują oddziały regionalne ARiMR. Można je składać osobiście, drogą elektroniczną lub rejestrowaną przesyłką pocztową.

Pomoc w ramach działania „Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej” dostępna jest dla tych rolników, którzy w wyniku klęsk żywiołowych ponieśli straty w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy lub w co najmniej jednym z dwóch lat poprzednich. Wysokość strat w uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich czy rybach uprawniająca do starania się o dotację musi wynieść co najmniej 30 proc. średniej rocznej produkcji rolnej oraz straty te muszą dotyczyć składnika gospodarstwa, którego odtworzenie wymaga poniesienia kosztów kwalifikujących się do objęcia wsparciem.

Natomiast w przypadku wstąpienia afrykańskiego pomoru świń o pomoc mogą ubiegać się rolnicy, którym powiatowy lekarz weterynarii nakazał zabicie świń lub zniszczenie ich zwłok w celu zwalczania ASF, a w dniu wydania tej decyzji stanowiły one co najmniej 30 proc. świń będących w posiadaniu tego gospodarza.

Maksymalna kwota wsparcia, jaką można otrzymać, wynosi do 300 tys. zł, z tym że nie może przekroczyć ona poziomu 80 proc. kosztów kwalifikowanych.

Więcej informacji: na portalu – www.arimr.gov.pl,   pod numerem bezpłatnej infolinii –  tel. 800-38-00-84 oraz w punktach informacyjnych w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR.

 

Do ARiMR po rekompensatę za zakaz produkcji świń

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przypomina, że producenci rolni, którzy w związku z wystąpieniem ASF otrzymali od Powiatowego Lekarza Weterynarii zakaz utrzymywania świń lub ich wprowadzania do gospodarstwa, mogą ubiegać się o pomoc finansową. Wsparcie udzielane jest z budżetu krajowego.

Wysokość pomocy uzależniona jest od średniej rocznej liczby świń (jednak nie więcej niż 50 sztuk na jednego producenta) oraz liczby dni objętej zakazem produkcji w danym roku kalendarzowym i kwoty 0,36 zł za każdy dzień. Rekompensata wypłacana jest za dany rok, nie później niż do dnia 15 stycznia roku następnego. Pomoc przyznawana jest na wniosek producenta świń w drodze decyzji kierownika biura powiatowego ARiMR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę tegoż producenta.

Wnioski przyjmują biura powiatowe w trybie ciągłym. Należy je składać na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję na stronie internetowej www.arimr.gov.pl
w zakładce „Pomoc krajowa”. Tam też znaleźć można szczegółowe informacje dotyczące tej oferty wsparcia.

Trwa nabór wniosków o wsparcie dla rolników poszkodowanych przez COVID-19 i ubiegłoroczną suszę

Od 13 sierpnia producenci rolni, których gospodarstwa zagrożone są utratą płynności finansowej
w związku z ograniczeniami spowodowanymi przez epidemię COVID-19 oraz ci, którzy nie otrzymali tzw. pomocy suszowej za 2019 r. mogą ubiegać się o wparcie finansowe.

Wnioski o wsparcie można składać w biurach powiatowych ARiMR. Ostateczny termin ich składania nie został określony, jednak Agencja może przyznać pomoc tylko do 31 grudnia 2020 r. i w tym terminie musi ją również wypłacić. Szybkie złożenie dokumentów gwarantuje więc szybszą wypłatę środków.

Wnioski można przekazywać za pośrednictwem platformy ePUAP lub wysłać przesyłką rejestrowaną. Dokumenty można także złożyć osobiście, o ile w danej jednostce istnieje taka możliwość. Można je również dostarczyć do specjalnych wrzutni, ustawionych w placówkach terenowych Agencji. W tym wypadku, jeżeli wnioskodawca chce otrzymać potwierdzenie złożenia, powinien dołączyć do wniosku dane kontaktowe – adres e- mail bądź nr telefonu komórkowego – ze wskazaniem, że za tym pośrednictwem Agencja ma poinformować o przyjęciu wniosku poprzez wrzutnię.

O pomoc mogą ubiegać się właściciele gospodarstw rolnych, którym zagraża utrata płynności finansowej wywołana koronakryzysem i nie otrzymali oni pomocy na szkody spowodowane w 2019 roku przez suszę i inne niekorzystne zjawiska atmosferyczne. Jednym z warunków przyznania pomocy jest złożenie oświadczenia o wycofaniu wniosku złożonego w 2019 roku dotyczącego pomocy na szkody spowodowane suszą i innymi niekorzystnymi zjawiskami.

Pomoc będzie miała charakter pomocy publicznej.

Wszelkie pytania dotyczące naboru wniosków o przyznanie pomocy można kierować do biur powiatowych Agencji lub na adres mailowy info@arimr.gov.pl

150 tys. zł premii dla młodego rolnika – nabór wniosków przedłużony

Trwający od 3 czerwca 2020 r. nabór wniosków w ramach działania „Premie dla młodych rolników” został przedłużony. Młodzi rolnicy mogą je składać w oddziałach regionalnych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do 17 sierpnia.

To już 6. nabór wniosków w ramach działania „Premie dla młodych rolników”. Wsparcie jest zachętą dla młodego pokolenia do rozwijania rolniczego biznesu. Ze względu na popularność programu, ARiMR przedłużyła tegoroczną kampanię – młodzi rolnicy będą mieli dodatkowe dwa tygodnie na dopełnienie formalności. Oddziały regionalne Agencji będą przyjmowały wnioski do 17 sierpnia.

Kto może otrzymać „Premię dla młodego rolnika”?

Wsparcie mogą otrzymać osoby, które m. in.:

– w dniu złożenia wniosku mają nie więcej niż 40 lat;
– posiadają odpowiednie kwalifikacje zawodowe (lub uzupełnią je w ciągu 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy);
– posiadają gospodarstwo rolne o powierzchni minimum 1 ha;
– rozpoczęły prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż 24 miesiące przed dniem złożenia wniosku;
– posiadają lub utworzą gospodarstwo o wielkości ekonomicznej mieszczącej się w przedziale od 13 tys. euro do 150 tys. euro;
– przedłożą biznesplan dotyczący rozwoju gospodarstwa.

Na co można przeznaczyć premię?

Premia musi w całości zostać przeznaczona na prowadzenie gospodarstwa lub przygotowanie do sprzedaży wytwarzanych w nim produktów rolnych. Minimum 70% premii należy przeznaczyć na inwestycje w środki trwałe. Środki będą wypłacane w dwóch ratach:

– 120 tys. zł – na wniosek o płatność, po spełnieniu przez młodego rolnika określonych warunków;
– 30 tys. zł – po realizacji biznesplanu.

Wnioski przyjmują oddziały regionalne ARiMR. Można je składać drogą elektroniczną, osobiście lub przesłać pocztą.

Prywatny las z dotacją z PROW

Rolnicy, którzy posiadają las, mogą ubiegać się w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o dotację z PROW na lata 2014-2020. Od 3 sierpnia  do 11 września 2020 r. biura powiatowe ARiMR będą przyjmowały wnioski o przyznanie pomocy na inwestycje zwiększające odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiska.

Pomocą objęte są lasy prywatne w wieku 11-60 lat o powierzchni od 0,1 ha do 20 ha – stanowiące własność lub współwłasność wnioskodawcy lub własność jego małżonka, które nie są objęte premią pielęgnacyjną PROW i dla których opracowany jest Uproszczony Plan Urządzenia Lasu, lub dla których zadania z zakresu gospodarki leśnej określa decyzja starosty.

Wsparcie przyznawane jest do powierzchni lasu, w którym realizowane są konkretne inwestycje. Dotację można otrzymać na przebudowę składu gatunkowego drzewostanu przez wprowadzenie w nim drugiego piętra lub przez dolesienie luk powstałych w wyniku procesu chorobowego. Pomoc przyznawana jest również na zróżnicowanie struktury drzewostanu przez wprowadzenie podszytu rozumianego jako dolna warstwa w drzewostanie, złożona z gatunków drzewiastych i krzewiastych, chroniących i uaktywniających glebę. Wnioskować można także o dofinansowanie
na założenie remizy rozumianej jako obszar, na którym są wprowadzane gatunki drzew i krzewów o dużym znaczeniu biocenotycznym. W ramach naboru przewidziana jest również pomoc na inwestycje w zakresie czyszczenia późnego rozumianego jako cięcia pielęgnacyjne polegające na rozluźnieniu drzewostanu przez usunięcie drzew niepożądanych. Właściciele lasów mogą otrzymać dodatkowe wsparcie na zabiegi ochronne przed zwierzyną.

Wysokość wsparcia zróżnicowana jest w zależności od rodzaju inwestycji oraz warunków, w jakich ma być realizowana. Na przebudowę składu gatunkowego drzewostanu przez wprowadzenie w nim drugiego piętra pomoc wynosi 8 137 zł/ha – w przypadku realizacji inwestycji na gruntach w warunkach korzystnych, a 9 249 zł/ha na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12°. Wsparcie przewidziane na przebudowę składu gatunkowego drzewostanu przez dolesianie luk powstałych w wyniku procesu chorobowego wraz z zabezpieczeniem pniaków po wyciętych drzewach na gruntach w warunkach korzystnych to 12 538 zł/ha, natomiast w przypadku gruntów o nachyleniu terenu powyżej 12° – 14 213 zł/ha. Na inwestycje w zróżnicowanie struktury drzewostanu przez wprowadzenie podszytu właściciele lasu mogą otrzymać 4 610 zł/ha na gruntach w warunkach korzystnych oraz 5 210 zł/ha na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12°. Z kolei w przypadku zakładania remizy dofinansowanie wynosi 848 zł, bez względu na powierzchnię realizacji inwestycji i rodzaj gruntu. Natomiast wysokość wsparcia na czyszczenie późne to 764 zł/ha – w przypadku realizacji inwestycji na gruntach w warunkach korzystnych, a 917 zł/ha na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12°.

Dodatkowo dofinansowanie na zabiegi ochronne przed zwierzyną, w przypadku wprowadzania drugiego piętra w drzewostanie lub podszytu, lub dolesiania luk, lub założenia remizy wynosi: 424 zł/ha na zabezpieczenie sadzonek repelentami; 1 488 zł/ha na zabezpieczenie sadzonek osłonkami oraz 8,82 zł/mb na ogrodzenie remizy siatką metalową o wysokości minimum 2 m.

Więcej informacji: na portalu internetowym – www.arimr.gov.pl, pod numerem bezpłatnej infolinii – tel. 800-38-00-84 oraz w punktach informacyjnych w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR.

Posadź własny las i weź pieniądze – nabór wniosków dobiega końca

Jeszcze tylko w tym tygodniu, rolnicy którzy chcą posadzić na swoich gruntach las, mogą składać wnioski o dofinansowanie. – Biura powiatowe ARiMR przyjmują dokumenty do końca lipca – przypomina rzecznik prasowy Agencji Paweł Mucha

„Wsparcie na zalesianie i tworzenie terenów zalesionych” skierowane jest do rolników, którzy są właścicielami, współwłaścicielami lub współmałżonkami właścicieli gruntów przeznaczonych do zalesienia. Poza rolnikami, beneficjentem tego programu mogą być również jednostki samorządu terytorialnego i jednostki organizacyjne gmin, powiatów oraz województw.

Działka, na której ma być prowadzona uprawa leśna musi mieć co najmniej 0,1 ha i szerokość większą niż 20 m, chyba że graniczy z lasem – wtedy nie ma znaczenia szerokość gruntu.
Do zalesienia można przeznaczyć maksymalnie 20 ha. W przypadku gruntów z sukcesją naturalną średni wiek drzew lub krzewów wyrosłych w wyniku zaprzestania użytkowania rolniczego nie może przekroczyć 20 lat. Aby takie grunty można było zalesić, wymóg posadzenia lasu musi wynikać z planu zalesienia sporządzonego przez Nadleśniczego Lasów Państwowych. To dokument, który należy dołączyć do wniosku o dotację.

W ramach tego działania rolnik może otrzymać trzy rodzaje premii:

– wsparcie na zalesianie

– premię pielęgnacyjną

– premię zalesieniową.

Wsparcie na zalesienie to jednorazowa, zryczałtowana płatność, która ma zrekompensować koszty wykonania zalesienia oraz jego ochronę. Jej wysokość wynosi od 8 307 zł/ha
do 12 707 zł/ha w zależności od grupy gatunków drzew użytych do zalesienia, rodzaju gruntu, nachylenia terenu czy sposobu zabezpieczenia uprawy leśnej. Dodatkowo można uzyskać pieniądze za ogrodzenie zalesionego terenu. Stawka za metr bieżący ogrodzenia wynosi
8,82 zł, a za zabezpieczenie drzewek 3 palikami – 1132 zł/ha
.

Z kolei premia pielęgnacyjna wypłacana jest przez 5 lat w okresie objętym zobowiązaniem. Stawka tego wsparcia wynosi od 794 zł/ha do 1628 zł/ha.

Trzecia z możliwych do otrzymania w tym działaniu forma dotacji – premia zalesieniowa – stanowi zryczałtowaną płatność z tytułu pokrycia kosztów utraconych dochodów z działalności rolniczej. Wypłacana jest ona w wysokości 1215 zł/ha, corocznie przez 12 lat w okresie objętym zobowiązaniem.

Do otrzymania premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej nie są uprawnione jednostki samorządu terytorialnego i jednostki organizacyjne gmin, powiatów oraz województw.

Na złożenie wniosków zostało zaledwie kilka dni. Biura Powiatowe ARiMR będą je przyjmowały tylko do najbliższego piątku, 31 lipca.

Wnioski można przekazywać za pośrednictwem platformy ePUAP, przesłać na elektroniczną skrzynkę podawczą lub wysłać rejestrowaną przesyłką pocztową. Dokumenty można także dostarczyć osobiście.

Łagodzenie skutków epidemii COVID-19 w sektorze przetwórstwa rybnego. 31 lipca rusza nabór wniosków.

 

Zakłady przetwórstwa rybnego to kolejny adresat, po armatorach statków rybackich, do którego trafi pomoc rekompensująca straty gospodarcze wynikające z epidemii COVID-19, wypłacana ze środków Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze”. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ogłosiła pierwszy z trzech planowanych naborów wniosków o wsparcie dla tej branży. Odbędzie się on w terminie 31 lipca – 6 sierpnia 2020 r.

O pomoc, która jest realizowana w ramach działania „Przetwarzanie produktów rybołówstwa i akwakultury”, mogą ubiegać się zakłady przetwórstwa rybnego, działające jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwa, które roczny przychód netto będą dokumentowały na podstawie potwierdzonego przez Morski Instytut Rybacki – Państwowy Instytut Badawczy oświadczenia o rocznym przychodzie netto z tytułu sprzedaży produktów rybołówstwa lub akwakultury, w ramach działalności gospodarczej wykonywanej w zakresie kodu PKD 10.20.Z – Przetwarzanie i konserwowanie ryb, skorupiaków i mięczaków, ustalonego na podstawie dokumentów potwierdzających wypełnienie obowiązku statystycznego (RRW-20).

Pomoc finansową przyznaje się w formie wypłaty premii – określonej w umowie o dofinansowanie, na realizację operacji w zakresie wsparcia kapitału obrotowego –
w wysokości 5 proc. rocznego przychodu netto.

Kolejne nabory wniosków w ramach tego działania odbędą się we wrześniu i pod koniec bieżącego roku.

Wnioski o dofinansowanie przyjmują oddziały regionalne ARiMR. Można je składać osobiście lub rejestrowaną przesyłką pocztową.

300 tys. zł na odtworzenie potencjału gospodarstwa

Rolnicy, którzy ponieśli w gospodarstwach straty spowodowane klęskami żywiołowymi bądź wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, mają czas do 31 sierpnia 2020 r., by złożyć wnioski i skorzystać ze wsparcia finansowego w ramach PROW na lata 2014-2020.

O pomoc w ramach działania „Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej” mogą ubiegać się rolnicy, którzy ponieśli straty spowodowane przez co najmniej jedną z następujących klęsk żywiołowych: powódź, deszcz nawalny, suszę, przymrozki wiosenne, ujemne skutki przezimowania, obsunięcie się ziemi, lawinę, grad, huragan, uderzenie pioruna. Ponadto o wsparcie mogą wnioskować rolnicy, którym powiatowy lekarz weterynarii nakazał, w drodze decyzji, zabicie świń lub zniszczenie zwłok świń w celu zwalczania ASF.

Dotacje są dostępne dla tych, którzy ponieśli straty w roku, w którym jest składany wniosek o przyznanie pomocy lub w co najmniej jednym z dwóch lat poprzednich. Wysokość strat w uprawach rolnych, zwierzętach gospodarskich czy rybach uprawniająca do starania się o pomoc musi wynieść co najmniej 30 proc. średniej rocznej produkcji rolnej oraz straty te muszą dotyczyć składnika gospodarstwa, którego odtworzenie wymaga poniesienia kosztów kwalifikujących się do objęcia wsparciem.

Wysokość poniesionych strat, jakie powstały w gospodarstwie, określa komisja powołana przez wojewodę.

Natomiast w przypadku wstąpienia afrykańskiego pomoru świń o pomoc mogą ubiegać się rolnicy, którym powiatowy lekarz weterynarii nakazał zabicie świń lub zniszczenie ich zwłok w celu zwalczania ASF, a w dniu wydania tej decyzji stanowiły one co najmniej 30 proc. świń będących w posiadaniu tego gospodarza.

Maksymalna kwota wsparcia, jaką można otrzymać, wynosi do 300 tys. zł, z tym że nie może przekroczyć ona poziomu 80 proc. kosztów kwalifikowanych.

W przypadku wystąpienia klęsk żywiołowych, jeżeli zniszczony składnik gospodarstwa był ubezpieczony, wówczas wysokość pomocy pomniejsza się o kwotę odszkodowania uzyskanego z tytułu jego ubezpieczenia. Ponadto, jeżeli rolnik nie zawarł umowy obowiązkowego ubezpieczenia upraw, a będzie ubiegał się o pomoc na odtworzenie plantacji chmielu, sadów, plantacji krzewów owocowych gatunków owocujących efektywnie dłużej niż 5 lat, wówczas kwotę pomocy na odtworzenie tego składnika pomniejsza się o połowę.

Dotację na pokrycie strat spowodowanych klęskami żywiołowymi można przeznaczyć na inwestycje odtwarzające zniszczone składniki gospodarstwa, np. na odtworzenie plantacji wieloletnich, sadów, odbudowę zniszczonych budynków czy zakup nowych maszyn lub urządzeń rolniczych.

Z kolei rolnik, którego gospodarstwo zostało poszkodowane przez ASF, dotację może otrzymać na inwestycje, które nie są związane z produkcją świń.

Wnioski przyjmują oddziały regionalne ARiMR. Można je składać osobiście, drogą elektroniczną lub rejestrowaną przesyłką pocztową.

Więcej informacji: na portalu internetowym – www.arimr.gov.pl pod numerem bezpłatnej infolinii –  tel. 800-38-00-84 oraz w punktach informacyjnych w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR.