W minionym roku koła wpisane do prowadzonego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich – obecnie jest w nim ok. 12 tys. KGW – mogły ubiegać się o wsparcie już po raz piąty. Pula środków przeznaczonych na ten cel wyniosła ponownie 70 mln zł, nie zmieniły się też stawki pomocy. Dofinansowanie w wysokości ponad 61,6 mln zł przyznano 11 375 kołom.

Można zaobserwować stałą tendencję wzrostową w zainteresowaniu tym wsparciem. W 2018 r. do kół gospodyń wiejskich trafiło ponad 16 mln zł, w 2019 r. – 29 mln zł, w 2020 r. – blisko 33 mln zł, zaś w 2021 r. – niemal 56 mln zł.

Więcej – otwórz

Nowelizacja przepisów ma skutkować dostosowaniem polskiego prawa do regulacji obowiązujących w Unii Europejskiej, pozwala też na bardziej skuteczne czuwanie nad dobrostanem zwierząt i walkę z dotykającymi je  chorobami, np. afrykańskim pomorem świń czy ptasią grypą. Natomiast sam system identyfikacji i rejestracji zwierząt jest kompatybilny m.in. z bazami danych Inspekcji Weterynaryjnej.

Rozbudowanie ewidencji i zmiana definicji

Dotychczasowy rejestr zwierząt gospodarskich i siedzib stad, który zawierał dane dotyczące bydła, owiec, kóz i świń, został przekształcony w komputerową bazę danych i uzupełniony o informacje na temat nieewidencjonowanych do tej pory w Agencji gatunków: koniowatych, wielbłądowatych, jeleniowatych, a także drobiu.

W ślad za poszerzeniem zasobów nowe przepisy zawierają inną definicję posiadacza (w przypadku koniowatych mowa jest również o właścicielu), a podstawową kategorią – w miejsce siedziby stada – stała się działalność. Obowiązkowi zgłoszenia podlegają cztery główne rodzaje działalności:

– siedziba stada, jeśli: prowadzi się chów, hodowlę, wypas, miejsce gromadzenia, grupę tresowanych zwierząt, ich skup, obrót nimi, pośrednictwo w tym obrocie bądź cyrk objazdowy; organizuje się targi, wystawy, pokazy lub konkursy zwierząt; dokonuje się uboju tych pochodzących z innych siedzib w celu produkcji mięsa na użytek własny;
– rzeźnia;

– zakład drobiu;

– zakład przetwórczy lub spalarnia.

Modyfikacja zasad i terminów dokonywania zgłoszeń

Każdy z wymienionych rodzajów działalności oznaczono odrębnym numerem, a posiadacze zwierząt dotychczas nieewidencjonowanych przez Agencję są zobowiązani – oprócz wystąpienia o nadanie statusu producenta – do zarejestrowania:

– siedziby stada koniowatych oraz zgłoszenia zwierząt w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy;

– siedziby stada jeleniowatych i wielbłądowatych nie później niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (również od tej daty posiadacze zwierząt mają 18 miesięcy na oznakowanie i zgłoszenie zwierząt);

– zakładu drobiu oraz dokonania zgłoszenia w komputerowej bazie liczby ptaków lub jaj wylęgowych w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Odrębne terminy obowiązują na zgłaszanie urodzeń i znakowanie zwierząt w zależności od gatunku. Hodowcy bydła niezmiennie na dokonanie obu czynności mają 7 dni. Posiadacze owiec i kóz na zgłoszenie urodzenia zwierzęcia i jego oznakowanie dostali do 30 dni, jeśli matka była objęta wsparciem dobrostanowym. W innym przypadku znakowanie owcy lub kozy musi nastąpić w terminie 30 dni od objęcia matki wsparciem – jednak nie później niż 180 dni od urodzenia potomstwa lub przed opuszczeniem przez nie siedziby stada, w której się urodziło. W przypadku jeleniowatych i wielbłądowatych termin na dokonanie obu czynności wynosi maksymalnie 9 miesięcy. Zmiana dotyczy świń, bo nowe przepisy obligują ich posiadacza do poinformowania o urodzeniu i oznakowaniu tych zwierząt nie później niż 37 dni od zdarzenia. Gdy mowa o koniowatych, na zgłoszenie urodzenia ustawa daje 3 miesiące, a opisu i identyfikacji musi dokonać właściwy związek hodowców koni w ciągu 12 miesięcy od urodzenia zwierzęcia.

Należy podkreślić, że w przypadku wszystkich wymienionych gatunków o zdarzeniu innym niż urodzenie trzeba poinformować przed upływem 7 dni od jego wystąpienia. Wyjątkiem jest przypadek podejrzenia wystąpienia lub wystąpienia choroby zakaźnej u świń – wówczas na zgłoszenie są 2 dni.

Dopuszczenie alternatywnych metod identyfikacji

Zmiana przepisów pozwala na stosowanie tych środków identyfikacji, które zostały uwzględnione w unijnych przepisach: zwykłych i elektronicznych kolczyków lub opasek na pęcinę, kapsułek ceramicznych (bolusów), wszczepianych transponderów oraz tatuaży. Jest to uzależnione od kombinacji oznaczeń przypisanych konkretnym gatunkom zwierząt oraz oferty dostawców, którzy zostali wpisani na prowadzoną przez ARiMR listę. Oprócz tego dla użytkowników aplikacji IRZplus uproszczona została procedura zaopatrywania się w środki identyfikacji.

Upowszechnianie internetowej obsługi zgłoszeń

Od wejścia w życie ustawy na podmioty nadzorowane posiadające numer WNI (weterynaryjny numer identyfikacyjny) nałożono obowiązek składania zgłoszeń wyłącznie drogą elektroniczną za pomocą aplikacji IRZplus.  Natomiast posiadacze zwierząt do końca 2025 roku wciąż będą mogli dokonywać zgłoszeń w formie papierowej. Odpowiednie formularze do pobrania i samodzielnego wydruku opublikowane zostaną na stronie internetowej ARiMR. Te druki nie będą udostępniane w biurach powiatowych. Od 1 stycznia 2026 r. obowiązkowe stanie się informowanie o zdarzeniach dotyczących utrzymywanych zwierząt za pośrednictwem aplikacji IRZplus. Ci, którzy robią to teraz wyłącznie elektronicznie, zostaną automatycznie zwolnieni z obowiązku prowadzenia tradycyjnej księgi rejestracji lub ewidencji. W przypadku świń 2 razy w roku (do 30 czerwca oraz do 31 grudnia) trzeba będzie jednak sporządzać spis zwierząt, który uwzględni również nieoznakowane jeszcze zwierzęta.

Istotną zmianą jest również rezygnacja z paszportów dla bydła w obrocie krajowym. W przypadku planowanego wywozu zwierzęcia tego gatunku do innego kraju Unii Europejskiej obowiązkowe jest zgłoszenie tego z wyprzedzeniem 5 dni w biurze powiatowym ARiMR, które w ciągu 3 dni wyda bezpłatnie niezbędny dokument. Można go odebrać osobiście, za pośrednictwem placówki pocztowej lub pobrać z systemu – po wcześniejszym wyrażeniu na to zgody.

Inne informacje dotyczące identyfikacji i rejestracji zwierząt – otwórz

Do dnia 15 listopada 2022 r. do Biur Powiatowych Agencji można składać wnioski o pomoc finansową w zakresie wsparcia finansowego rodziny, której zagraża utrata płynności finansowej w związku z wystąpieniem w 2022 r. w gospodarstwie rolnym szkód spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi

Wnioski należy składać na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję na jej stronie internetowej do kierownika biura powiatowego Agencji, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania członka rodziny wnioskującego o pomoc.

WAŻNE: Za datę złożenia wniosku uważa się datę wpływu prawidłowo wypełnionego i kompletnego wniosku do biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania członka rodziny ubiegającego się o pomoc.

Termin składania wniosków nie podlega przywróceniu. W przypadku złożenia wniosku po 15 listopada 2022 r. nie wszczyna się postępowania w sprawie przyznania pomocy.

Wnioski mogą być składane:

• bezpośrednio w kancelarii biura powiatowego ARiMR;
• za pośrednictwem platformy ePUAP;
• wysłane za pośrednictwem wyznaczonego operatora pocztowego (Poczta Polska).

Pomoc przysługuje rodzinie:

1. w skład której wchodzą osoby pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące;
2. w której co najmniej jedna osoba prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;
3. w której co najmniej jednej osobie został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Pomoc przyznawana jest jednemu członkowi rodziny, któremu został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, na jego wniosek, w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tego członka rodziny.

Do wniosku należy dołączyć:

1. kopię protokołu oszacowania szkód, który zawiera informację o powierzchni upraw rolnych, na której powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2022 r. gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny lub
2. uwierzytelniony przez członka rodziny ubiegającego się o pomoc wydruk protokołu oszacowania szkód, który zawiera informacje o powierzchni upraw rolnych, na której powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2022 r. suszy lub
3. uwierzytelniony przez członka rodziny ubiegającego się o pomoc wydruk kalkulacji oszacowania szkód, zawierającej informację o powierzchni upraw rolnych, na której powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2022 r. suszy;
4. zgodę współwłaścicieli gospodarstwa rolnego na ubieganie się o pomoc finansową, o której mowa w § 13zs rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. poz.187, z późn. zm.), w przypadku gdy gospodarstwo rolne jest przedmiotem współwłasności.

Wysokość pomocy wynosi:

1. 10 000 zł – w przypadku gdy szkody:

a)  spowodowane wystąpieniem gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji, lub

b)  spowodowane wystąpieniem suszy wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo

2)  5 000 zł – w przypadku gdy szkody:

a)  spowodowane wystąpieniem gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny wynoszą nie więcej niż 30% i nie mniej niż 1% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji, lub

b)  spowodowane wystąpieniem suszy wynoszą nie więcej niż 30% i nie mniej niż 1% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody.

 W przypadku gdy rodzina dysponuje dwoma protokołami oszacowania szkód, np. gdy szkody w gospodarstwie rolnym:

1)  wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym i spowodowane zostały niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, innymi niż susza, a szkody z tytułu suszy wynoszą do 30% średniej rocznej produkcji rolnej albo

2)  wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym i spowodowane zostały suszą, a szkody spowodowane niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, innymi niż susza, wynoszą do 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym

pomoc przyznaje się w wysokości odpowiadającej wyższej ze stawek.

Dofinansowanie może być przyznane hodowcom drobiu, bydła i świń, którzy mają zarejestrowaną działalność produkcyjną. Muszą oni oprócz tego posiadać prawo do nieruchomości, na terenie której prowadzą chów tych zwierząt.

O tę pomoc może się też starać przedsiębiorca zagraniczny, który wykonuje działalność gospodarczą na terytorium Polski, jednak firma taka musi być wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego co najmniej od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia. Dopłaty do ubezpieczeń przysługują również producentom rolnym, którzy są wspólnikami spółki cywilnej.

Pomoc przyznawana jest w formie dopłat do ubezpieczeń drobiu, bydła lub świń od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych salmonellą. Ważne, aby okres objęty ubezpieczeniem rozpoczynał się nie wcześniej niż 1 kwietnia 2022 r. Zatem, aby móc się stać beneficjentem tej pomocy, należy w ramach prowadzonej działalności rolniczej mieć podpisaną umowę ubezpieczenia zwierząt od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych salmonellą. Ubezpieczenie musi obejmować co najmniej:

– 1000 sztuk kurcząt rzeźnych lub

– 1000 sztuk gęsi rzeźnych, lub

– 1000 sztuk indyków rzeźnych, lub

– 1000 sztuk drobiu nieśnego, lub

–  4 sztuki bydła, lub

– 14 sztuk świń.

Co istotne, zainteresowany tym dofinansowaniem nie może korzystać z innych dopłat do ubezpieczenia.

Pomoc przyznaje się w wysokości 70 proc. opłaconej składki, pod warunkiem że z umowy ubezpieczenia wynika, że wypłata odszkodowania nastąpi w przypadku wystąpienia szkód, które wyniosą ponad 20 proc.

Wnioski o pomoc w ramach działania „Zarządzanie ryzykiem” z PROW 2014-2020 przyjmują od 30 września do 31 października 2022 r. biura powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa właściwe ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego. Dokumenty można składać osobiście, nadać rejestrowaną przesyłką pocztową lub za pośrednictwem formularza udostępnionego na Platformie Usług Elektronicznych ARiMR, a także wysłać w formie elektronicznej za pośrednictwem platformy e–PUAP.

Więcej informacji – otwórz

Zdjęcie: AdobeStock

Wnioski mogą być składane:

• bezpośrednio w kancelarii biura powiatowego ARiMR;
• za pośrednictwem platformy ePUAP;
• wysłane za pośrednictwem wyznaczonego operatora pocztowego (Poczta Polska).

Pomoc przysługuje rodzinie:

1. w skład której wchodzą osoby pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące;
2. w której co najmniej jedna osoba prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;
3. w której co najmniej jednej osobie został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Pomoc przyznawana jest jednemu członkowi rodziny, któremu został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, na jego wniosek, w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tego członka rodziny.

Do wniosku należy dołączyć:

1. kopię protokołu oszacowania szkód, który zawiera informację o powierzchni upraw rolnych, na której powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2022 r. gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny;
2. uwierzytelniony przez członka rodziny ubiegającego się o pomoc wydruk protokołu oszacowania szkód, który zawiera informacje o powierzchni upraw rolnych, na której powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2022 r. suszy;
3. uwierzytelniony przez członka rodziny ubiegającego się o pomoc wydruk kalkulacji oszacowania szkód, zawierającej informację o powierzchni upraw rolnych, na której powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2022 r. suszy;
4. zgodę współwłaścicieli gospodarstwa rolnego na ubieganie się o pomoc finansową, o której mowa w § 13zs rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. poz.187, z późn. zm.), w przypadku gdy gospodarstwo rolne jest przedmiotem współwłasności.

Wysokość pomocy wynosi:

1. 10 000 zł – w przypadku gdy utrata płynności finansowej dotyczy rodziny w której gospodarstwie rolnym powstały szkody:

a)  spowodowane wystąpieniem gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji, lub

b)  spowodowane wystąpieniem suszy wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo

2)  5 000 zł – w przypadku gdy utrata płynności finansowej dotyczy rodziny w której gospodarstwie rolnym powstały szkody:

a)  spowodowane wystąpieniem gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny wynoszą nie więcej niż 30% i nie mniej niż 1% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji, lub

b)  spowodowane wystąpieniem suszy wynoszą nie więcej niż 30% i nie mniej niż 1% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym z trzech ostatnich lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody.

W przypadku gdy rodzina dysponuje dwoma protokołami oszacowania szkód, np. gdy szkody w gospodarstwie rolnym:

1)  wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym i spowodowane zostały niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, innymi niż susza, a szkody z tytułu suszy wynoszą do 30% średniej rocznej produkcji rolnej albo

2)  wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym i spowodowane zostały suszą, a szkody spowodowane niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, innymi niż susza, wynoszą do 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym

pomoc przyznaje się w wysokości odpowiadającej wyższej ze stawek.

Podobnie jak w poprzednich latach z dofinansowania może skorzystać osoba fizyczna, prawna czy jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Warto jednak podkreślić, że wachlarz działalności, które mogą być objęte wsparciem, został rozszerzony o usługi leśne, a także o te związane z zabezpieczeniem lub utrzymaniem urządzeń wodnych. Dodatkowo działalność, którą może świadczyć potencjalny beneficjent, może być związana z rolnictwem i leśnictwem w zakresie mycia i dezynfekcji np. specjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych lub wykorzystania technologii cyfrowych. W przypadku usług związanych z rolnictwem i tych dotyczących leśnictwa, działalność musi być prowadzona przez co najmniej 24 miesiące poprzedzające dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

Maksymalna kwota wsparcia, o jakie można się ubiegać, wynosi 500 tys. zł na jednego beneficjenta. Refundacji podlega standardowo maksymalnie 50 proc. udokumentowanych, kwalifikowanych kosztów inwestycji. Natomiast w przypadku działalności związanej z zabezpieczaniem lub utrzymaniem urządzeń wodnych i tej z wykorzystaniem technologii cyfrowych jest to 65 proc.

Wnioski do 19 sierpnia 2022 r. przyjmują oddziały regionalne ARiMR właściwe ze względu na miejsce realizacji inwestycji. Dokumenty można składać osobiście lub przez upoważnioną osobę albo przesyłką rejestrowaną nadaną w placówce Poczty Polskiej. Wniosek można również wysłać w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem platformy e-PUAP.

Więcej informacji – otwórz

Zdjęcia: AdobeStock