Filmy
Konferencja – Trendy i perspektywy dla rolnictwa ekologicznego
O tym jakie są aktualne trendy i perspektywy dla rolnictwa ekologicznego dowiedzieliśmy się podczas konferencji pn. „Innowacyjne rozwiązania w rolnictwie ekologicznym”. Celem konferencji ekologicznej zorganizowanej 3 grudnia br. przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, było podniesienie wiedzy i świadomości o żywności ekologicznej. Wśród problematyki pojawiły się odpowiedzi na pytania stawiane przez wielu konsumentów, rolników i przetwórców ekologicznych m.in. czy żywność ekologiczna może mieć wpływ na zdrowie człowieka i dlaczego?, jaki będzie wpływ nowego rozporządzenia na produkcję ekologiczną w Polsce? i co będą gwarantować nowe przepisy? oraz jakie są aktualne trendy i preferencje konsumentów na rynku żywności ekologicznej?
Coraz częściej poszukujemy produktów ekologicznych, czyli takich, które na etapie całego procesu produkcji „Od pola do stołu”, poddane są kontroli, pozwalając na ich certyfikację. Certyfikat dla produktu jest przepustką na rynek żywności ekologicznej, jest informacją dla konsumenta, że to produkt najwyższej jakości.
W ramach wykładu pn. „Jakość żywności ekologicznej i jej wpływ na zdrowie”, który przedstawiła Pani prof. dr hab. Ewa Rembiałkowska z SGGW w Warszawie, omówione zostały liczne badania prowadzone w zakresie jakości żywności ekologicznej.
Istnieje wiele czynników, które gwarantują wysoką jakość produktów ekologicznych, są to m.in. brak sztucznych nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin, produkcja zwierzęca bez użycia GMO (Organizmów Genetycznie Modyfikowanych), przetwórstwo tylko przy użyciu naturalnych dodatków do żywności zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Wiele można by wymieniać, jednak wszystko zmierza do jednego punktu, jest to produkcja bezpiecznej żywności, z jednoczesną ochroną i poszanowaniem różnorodności biologicznej środowiska naturalnego.
Należy pamiętać, że produkt ekologiczny nie jest żywnością specjalnego przeznaczenia, czy też żywnością dietetyczną. Nic bardziej mylnego.
Otóż, produkt ekologiczny, to, co najmniej 95% masy jego składników pochodzenia rolniczego, stanowią go składniki ekologiczne (pod uwagę nie bierze się dodatków w postaci wody i soli kuchennej), a jego produkcja jest oddzielona w czasie od żywności nieekologicznej.
O jakości produktów ekologicznych świadczą między innymi polifenole, które w surowcach ekologicznych wykazują wyższe zawartości. Jest to istotny fakt, ponieważ właśnie polifenole chronią w organizmie człowieka układ krążenia, układ nerwowy, mają właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, anty-bakteryjne, czy też przeciwutleniające.
Z badań wynika, że produkty ekologiczne wykazują niższe stężenie kadmu niż żywność konwencjonalna. Kadm, wywołuje problemy zdrowotne człowieka, a wśród nich np. uszkodzenia szkieletu, nerek, nowotwory czy w końcu zakłócenia układu oddechowego i układu krążenia.
Ważne dla zdrowia człowieka są również spożywane w produktach związki azotowe, które przy okazji wielu badań, na ich zawartość w produktach ekologicznych jest ich istotnie mniej niż w konwencjonalnych np. stężenie azotu całkowitego o 10 %, azotanów o 30%, azotynów o 87%. Każdy konsument powinien się dowiedzieć, że nadmiar azotanów jest szkodliwy dla zdrowia ludzkiego. Azotyny mogą powodować niedotlenienie poprzez konkurowanie z tlenem o wiązanie z hemoglobiną we krwi tzw. Methemoglobinemia.
Na korzyść żywności ekologicznej przemawiają badania w zakresie pozostałości pestycydów. Okazuje się, że w żywności konwencjonalnej w roku 2014 stwierdzono cztery razy więcej, a w 2018 siedem razy więcej pozostałości chemicznych pestycydów, niż w żywności ekologicznej. Istotnie niebezpieczne jest powszechne profilaktyczne stosowanie antybiotyków w produkcji zwierzęcej, działanie takie jest czynnikiem pogarszającym zdrowie człowieka. Fakt ten jest niedopuszczalny w ekologicznej hodowli zwierząt. Wiele składników pokarmowych zawartych w żywności ekologicznej jak składniki mineralne, witaminy jest wyższa w żywności ekologicznej, niż w konwencjonalnej.
Patrząc na dodatki stosowane w żywności konwencjonalnej a jest ich 623, gdzie do produkcji żywności ekologicznej jest ich zaledwie 52 i są to naturalne dodatki do ekożywności, zdecydowanie każdy konsument, chciałby wybrać mniejsze zło. Jednak sporadyczne wybieranie produktów ekologicznych, nie gwarantuje ograniczenia wystąpienia chorób u człowieka. Tylko regularna konsumpcja żywności ekologicznej może ograniczyć występowanie chorób alergicznych u dzieci, stanu przedrzucawkowego u kobiet ciężarnych, spodziectwa u noworodków męskich, nowotworów, nadwagi i otyłości. Wiele czynników, dowodzi, że produkty ekologiczne są bezpieczną żywnością o wysokiej jakości, jednak jak to się przekłada na rolnictwo, konsumentów i rynek żywności ekologicznej?
Trendy na rynku żywności ekologicznej i preferencje konsumentów, zostały omówione podczas wykładu „Jak zmieniają się konsumenci żywności ekologicznej”, Pani prof. dr hab. Sylwii Żakowskiej- Biemans z SGGW w Warszawie. Rynek żywności ekologicznej rozwija się dynamicznie. Wśród krajów o najwyższym % wzroście sprzedaży żywności ekologicznej w Europie są: Niemcy, Francja , Włochy, Szwajcaria, Wielka Brytania. Również wydatki na żywność ekologiczną w Europie są zróżnicowane. W Danii i Szwajcarii miesięcznie wydaje się na żywność ekologiczną 312 euro, w Szwecji 231 euro, Luksemburgu 221 euro, Austrii 205 euro, a w Norwegii 159 euro. W tych krajach, gdzie notuje się najwyższą sprzedaż duży udział w tym mają przede wszystkim supermarkety i sklepy specjalistyczne. W Niemczech duże znaczenie mają dyskonty w partnerstwie z organizacjami producenckimi jak Bioland czy Demeter.
A jak to się kształtuje na rynku Polskim?
Duży udział w sprzedaży żywności ekologicznej w Polsce mają sklepy specjalistyczne oraz sprzedaż bezpośrednia tzw. „prosto od rolnika”. Coraz częściej dołączają sieci handlowe, promujące konkretne marki produktów. Jednak rynek żywności ekologicznej w Polsce nadal raczkuje, wszystko to związane jest z małą świadomością społeczeństwa. Okazuje się bowiem, że w Polsce aż 48% społeczeństwa w ogóle nie kupuje produktów ekologicznych, pozostała część albo kupuje je przynajmniej raz w tygodniu- 13%, przynajmniej raz w miesiącu – 19%, przynajmniej raz na 3 miesiące- 12%, przynajmniej raz na rok-4%, rzadziej niż raz na rok -4% (źródło: badania SGGW).
Kim jest polski konsument żywności ekologicznej?
To przede wszystkim kobiety w wieku 25- 45 lat, najczęściej ludzie z wykształceniem wyższym, rodziny z dziećmi, mieszkańcy miast pow. 100 tys., oraz ludzie o dobrym statusie materialnym. Często to cena jest barierą, która sprawia, że nie każdy konsument może sobie pozwolić na produkty ekologiczne. Skracanie łańcucha dostaw, poprzez skupianie rolników w grupy, ograniczając tym samym liczbę pośredników, daje szansę na niższą, bardziej konkurencyjną cenę. Takie przykłady w Polsce już funkcjonują, jak np. „Paczka od rolnika”, skupiająca rolników ekologicznych, oferując szeroki wachlarz produktów ekologicznych.
W Polsce coraz częściej supermarkety podejmują działania w zakresie sprzedaży produktów ekologicznych, niektóre z nich już podejmują współpracę z lokalnymi producentami ekologicznymi. Wiele wyzwań przed Polską aby dorównać krajom, w których najszybciej i najlepiej rozwija się rynek żywności ekologicznej.
Ostatnim punktem konferencji był wykład „Nowe rozporządzenie i nowe wyzwania dla rolnictwa ekologicznego”, który przedstawiony został przez Panią Dorotę Meterę z jednostki certyfikującej Bioekspert.
Przed rolnikami, przetwórcami nowe wyzwania, ponieważ od 1 stycznia 2022 roku w życie wchodzi nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) Nr 834/2007. Jak zawsze nowe przepisy prawne, w każdym budzą grozę, niepewność a wiadomość taka nie zostaje przyjęta optymistycznie wśród zainteresowanych. Wiele zmian czeka wszystkich producentów ekologicznych, dotyczą one rolników i przetwórców. Wśród nich przewidziana jest m.in. certyfikacja grupowa z pełną odpowiedzialnością (tylko dla zainteresowanych grup rolników), wg zasady „jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”. Przepisy dążyć będą również do samowystarczalności jeśli chodzi o zasoby nasion ekologicznych, zwierząt ekologicznych. Zmiany w zakresie dodatków do żywności.
Ważne jest jednak, że przewiduje się okres przejściowy, będzie to czas na zorganizowanie całego zaplecza, by umożliwić rozwój rolnictwa ekologicznego bez jakichkolwiek barier.
Dziś szczególnie musimy powalczyć o producentów żywności ekologicznej czyli rolników i przetwórców oraz co ważne o konsumentów i ich świadomość, by wybierali przede wszystkim dobro dla środowiska naturalnego, czyli żywność ekologiczną.
Zapis Konferencji:
Prezentacje do pobrania:
Minikowo_Jakość żywności eko i jej wpływ na zdrowie_3 XII 2020
Konferencja KPODR_MINIKOWO_Sylwia Żakowska Biemans 3_12_2020_up
nowe przepisy ws produkcji ekologicznej 2020 12 03:
Agnieszka Dobosz-Idzik
KPODR Minikowo
Wiedz i Mądrze Jedz 2020 (3. sezon)
Zapraszamy do obejrzenia 3. sezonu filmów z serii Wiedz i mądrze jedz
1. NA CZYM POLEGA „SKALOWANIE” SYSTEMÓW KŁŻ?
W pierwszym odcinku, prezentujemy różne aspekty „skalowania” systemów KŁŻ czyli działania podejmowane na rzecz zwiększenia ich roli w gospodarce żywnościowej oraz wpływ pandemii na rozwój lokalnych rynków dla żywności produkowanej lokalnie w oparciu o krótkie łańcuchy dostaw.
2. JAK SIĘ ZMIENIA RYNEK ŻYWNOŚCI W POLSCE (NA TLE UE)?
W drugim odcinku, przybliżymy zmiany, które następują na rynku żywności. Zwracamy uwagę na trendy i nowe zjawiska pojawiające się na rynku żywności w Polsce i w innych krajach UE, w tym żywienie terapeutyczny i rynki lokalne. Pytamy na ile zmiany zachodzące na rynku stwarzają nowe możliwości dla rozwoju systemów KŁŻ? Pytamy, czy mali producenci żywności korzystają czy też tracą na tych zmianach?
3. JAK WYGLĄDA PRODUKCJA I PRZEWÓRSTWO W MAŁEJ SKALI W POLSCE?
W ostatnich latach następuje renesans produkcji w małej skali. Wynika to m. in. z nowych możliwości technologicznych, zmian postaw po stronie konsumentów, oraz zmian w przepisach oraz polityki wobec małych gospodarstw rolnych. Ale są też realne ograniczenia i bariery, takie jak brak adekwatnego dostępu do zasobów wodnych czy też problemy z logistyką docierania do klienta. Jaka jest zatem perspektywa produkcji w małej skali? Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapowiada kolejnych udogodnień i możliwości dla produkcji rolnej w małej skali (m. in. możliwość wprowadzenia ubojni przy gospodarstwach rolnych). Pytamy na ile takie inicjatywy przekładają się na trwałe i znaczące zmiany na rynku żywności?
4. DLACZEGO WSPÓŁPRACA SIĘ OPŁACA?
Podstawa dla skalowania systemów KŁŻ to współpraca, partnerstwo i działania zbiorowe producentów i konsumentów oraz interesariuszy. Jakie są reguły czy zasady skutecznej współpracy? Posługując się przykładem Wiejskiej e-skrzynki, przedstawiamy ciekawe wzorce i doświadczenia. Pytamy o niebezpieczeństwach działania w pojedynkę.
5. KORZYŚCI Z RHD I MOŻLIWOŚCI WSPÓLNEJ DYSTRYBUCJI I SPRZEDAŻY
W tym odcinku opowiadamy o doświadczeniach i oczekiwaniach rolników i producentów działających w Wiejskiej E-skrzynce wynikających z nowych możliwości prawnych (w szczególności RHD) oraz nowych możliwości organizowania wspólnej dystrybucji i sprzedaży.
6. WSPÓŁPRACA ROLNIKÓW ORAZ ROLA, INICJATYWA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ KONSUMENTÓW
W szóstym odcinku zastanawiamy się nad rolą, inicjatywą i odpowiedzialnością konsumentów. Zwracamy uwagę na fakt, że wiele inicjatyw tworzenia rynków lokalnych wychodzą dzisiaj od konsumentów, samorządów i innych instytucji pozarolniczych. Zwracamy uwagę na problem marnotrawienia żywności i odpowiedzialności konsumenta. Krótkie łańcuchy dostaw, to nie tylko sprawa rolników.
7. INKUBATOR KUCHENNY JAKO ANIMATOR ROZWOJU RYNKU LOKALNEGO
Na podstawie doświadczenia i przykładu Inkubatora Kuchennego w Stryszowie, odcinek siódmy opowiada o możliwościach i potrzebie zintegrowanego podejścia do tworzenia rynku lokalnego. Opowiadamy o ograniczeniach, ale też o atutach, działania w pojedynkę. I o tym, że wciąż są nie wykorzystane możliwości.
8. JAKA MOŻE BYĆ ROLA SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH W SKALOWANIU SYSTEMÓW KŁŻ?
Odcinek ósmy poświęcamy samorządom oraz inicjatywom związanych z propagowaniem żywności lokalnej oraz systemów KŁŻ poprzez zamówienia publiczne oraz inne instrumenty w dyspozycji sektora publicznego. Pokazujemy przykład i doświadczenie Starostwa Powiatowego w Łomży w tym zakresie oraz przedstawiamy perspektywę wiceministra Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o priorytetach ze strony Rządu.
9. O KORZYŚCIACH MAŁEGO PRZETWÓRSTWA I DZIAŁANIU W POJEDYNKĘ – ZAGROŻENIA I MOŻLIWOŚCI
Przedsiębiorczość to klucz do sukcesu. Ci, którym się powiodło, opowiadają w tym odcinku o swoich doświadczeniach, motywacjach i o tym, czego oczekują od współpracy z innymi. Ważne aby mieć przekonanie do własnych możliwości i dysponować produktem, który wzbudza zainteresowanie konsumentów
10. DLACZEGO WARTO UTRZYMYWAĆ MAŁE GOSPODARSTWA ROLNE?
W odcinku dziesiątym skupiamy się na małych gospodarstwach rolnych oraz konsekwencje ich zanikania. Na ile systemy KŁŻ mogą być ratunkiem dla przetrwania małych gospodarstw rolnych, w szczególności na terenach górskich i słabych ekonomicznie? Na ile gospodarstwa rolne są częścią przyszłości rozwoju systemów KŁŻ w Polsce? Czy faktycznie małe gospodarstwa rolne stanowią niewykorzystany potencjał produkcyjny i klucz do bezpieczeństwa żywnościowego. Jak wygląda sprawa małych gospodarstw rolnych w górach? Jakie są oczekiwania wobec Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi?
11. ROLNICTWO EKOLOGICZNE SZANSĄ DLA SKALOWANIA SYSTEMÓW KŁŻ?
Rolnictwo ekologiczne ma coraz większe znaczenie w polityce rozwoju wsi i rolnictwa, zarówno w Polsce jak i zagranicą oraz na szczeblu Komisji Europejskiej. W jaki sposób wspieranie rolnictwa ekologicznego oraz żywności ekologicznej przekłada się na rozwój i skalowanie systemów KŁŻ i wice-wersa? Skoro rolnictwo ekologiczne stało się priorytetem dla programów wspierania rolnictwa i rozwoju wsi, a w dodatku rośnie moda na żywność ekologiczną wśród konsumentów, to dlaczego w Polsce ubywa certyfikowanych gospodarstw ekologicznych i przetwórców żywności ekologicznej?
12. INNOWACYJNE MODELE SPRZEDAŻY
Program ostatni podsumowujący pokajue nowe modele organizacji sprzedaży, które już są stosowane w kraju i zagranicą. Prosumenckie rozwiązania wyglądają obiecujące. Ale jak jest naprawdę? Jak różne podejścia przekładają się na zwiększenia skali systemów KŁŻ oraz ich oddziaływanie na rozwój obszarów wiejskich?
"Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Instytucja zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
„Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020”
Instytucja odpowiedzialna za treść informacji IsoTech sp. z o.o.
Kampania medialna Wiedz i Mądrze Jedz 2020 – czyli jak zwiększyć oddziaływanie krótkich łańcuchów dostaw żywności na rozwój zrównoważony obszarów wiejskich by wdrożyć Europejski Zielony Ład w Polsce.
Wiadomości rolnicze
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wywiadu z Ryszardem Zarudzkim Dyrektorem Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie w programie TVP3 Regionalna – Wiadomości rolnicze
https://regiony.tvp.pl/44566551/wiadomosci-rolnicze
Konkursu na Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne – prezentacja gospodarstw
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia filmu prezentującego gospodarstwa ekologiczne, które wzięły udział w etapie wojewódzkim konkursu na Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne.
Celem konkursu jest prezentacja dobrych praktyk i rozwiązań stosowanych w gospodarstwach ekologicznych. Konkurs służy promocji rolnictwa ekologicznego, które ma ogromne znaczenie nie tylko dla konsumentów, którzy coraz częściej sięgają po produkty ekologiczne, ale również dla ochrony środowiska, gdyż rolnictwo ekologiczne jest najbardziej przyjaznym systemem produkcji rolnej dla środowiska.
ROLNICZY HANDEL DETALICZNY (RHD)
OBOWIĄZKI WOBEC BDO – WYKŁADY SZKOLENIOWE W WERSJI ELEKTRONICZNEJ
Ustawa o odpadach określa podmioty, które zobowiązane są do uzyskania wpisu w Bazie danych odpadowych (BDO). Obowiązek ten spoczywa także na rolnikach gospodarujących na powierzchni powyżej 75 hektarów użytków rolnych, którzy w związku z prowadzoną działalnością są traktowani jako wytwórcy odpadów. Muszą więc uzyskać wpis do rejestru BDO, a tym samym prowadzić dokumentację za pomocą tego systemu.
Zapraszamy do zapoznania się z materiałami, w których znajdziemy praktyczne porady związane z prowadzeniem systemu BDO od momentu pierwszej rejestracji do chwili utworzenia sprawozdania.
W poszczególnych filmach:
BDO – pierwsze logowanie i złożenie wniosku rejestracyjnego
Materiał przedstawia pierwsze logowanie do systemu BDO, złożenie wniosku rejestracyjnego wraz z zadeklarowaniem Działu XII, dotyczącego wytwórców odpadów.
https://youtu.be/ndl8ZXYGvLE
BDO – przypisanie konta podmiotu i dodanie nowego użytkownika
Materiał przedstawia sposób przypisania konta podmiotu dla osób, które złożyły wniosek do końca 2019 roku w wersji papierowej i nadano im numer rejestrowy a także sposób dodania nowego użytkownika głównego i podrzędnego, którzy będą prowadzić rejestr.
https://youtu.be/EzsuZQQsKQg
BDO – złożenie wniosku aktualizacyjnego
Materiał przedstawia sposób złożenia wniosku aktualizacyjnego w systemie, gdy posiadamy już wpis do rejestru BDO, ale zmieniły się jakieś elementy związane z prowadzoną działalnością lub chcemy dodać nowe kody odpadów, które nie były wcześniej zadeklarowane.
https://youtu.be/cdG6ITRE4u8
BDO – utworzenie karty przekazania odpadów (KPO)
Materiał przedstawia sposób utworzenia KARTY PRZEKAZANIA ODPADÓW (KPO), w momencie gdy wytworzone odpady chcemy przekazać następnemu podmiotowi, który zajmie się ich przetworzeniem lub unieszkodliwieniem.
https://youtu.be/6wW2_dHgyGc
BDO – tworzenie karty ewidencji odpadów (KEO)
Materiał przedstawia sposób utworzenia KARTY EWIDENCJI ODPADÓW (KEO), w sytuacji gdy podczas swojej działalności wytworzymy odpady i chcemy wpisać je do rejestru, deklarując tym samym, że posiadamy je na stanie.
BDO – złożenie sprawozdania
Materiał przedstawiał sposób złożenia sprawozdania. Dane do sprawozdania pobieramy z prowadzonej w ciągu roku ewidencji.
Tekst: Joanna Szczęsna
Wykładowca: Joanna Szaciłło-Joppek
Materiał wideo: Damian Oparzela
Materiał wideo dofinansowany ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.
Innowacje w krótkich łańcuchach dostaw żywności w województwie kujawsko-pomorskim
Nowoczesne stacje meteorologiczne – obejrzyj film
Warunki klimatyczne w Polsce dynamicznie się zmieniają, anomalie pogodowe nie ułatwiają pracy rolnikom. Dlatego szczególnie dziś rolnicy, aby efektywnie wykonywać swoją pracę, potrzebują rzetelnej i precyzyjnej informacji pogodowej.
Dostęp do niej uzyskują dzięki nowoczesnym stacjom meteorologicznym zakupionym i zmodernizowanym w ramach „Infostrady Kujaw i Pomorza 2.0” przez Partnera projektu – Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.
Obejrzyj film:
KPODR i Krajowe Dni Pola – Magazyn Rolniczy, TVP1
Święto Gęsi na Krajnie