Drugi dzień Europejskiego Forum Rolniczego: wyzwania klimatyczne, eksportowe i energetyczne w centrum uwagi

Drugi dzień Europejskiego Forum Rolniczego upłynął pod znakiem intensywnych dyskusji i rozmów o kluczowych wyzwaniach stojących przed polskim rolnictwem. Uczestnicy poruszyli tematy związane z kryzysem wodnym, konkurencyjnością eksportu, transformacją energetyczną obszarów wiejskich oraz wpływem regulacji ESG na sektor rolny.

Poranny panel poświęcony zarządzaniu wodą w obliczu kryzysu klimatycznego zwrócił uwagę na rosnące zagrożenie suszą oraz konieczność ochrony zasobów wodnych. Eksperci i praktycy podkreślili, że skuteczna polityka retencji i odpowiedzialne gospodarowanie wodą są niezbędne, aby zabezpieczyć przyszłość kolejnych pokoleń. Równolegle toczyła się dyskusja na temat perspektyw eksportowych polskiego sektora rolno-spożywczego. Uczestnicy wskazali zarówno na ogromny potencjał, jak i na bariery systemowe – takie jak wymogi regulacyjne czy logistyczne, które utrudniają ekspansję na rynki zagraniczne. Podkreślono również potrzebę wspierania przedsiębiorców poprzez strategie dopasowane do globalnych trendów.

W Debacie Głównej skoncentrowano się na wyzwaniach związanych z realizacją celów Europejskiego Zielonego Ładu. Omawiano potrzebę ułatwiania inwestycji w zieloną energię, szczególnie w rozwój biogazowni, oraz zestawiano oczekiwania zagranicznych konsumentów wobec polskiej żywności z realnymi możliwościami producentów. Wskazano na konieczność większego wsparcia ze strony administracji i dostosowania narzędzi polityki publicznej do dynamicznie zmieniających się wymagań środowiskowych i rynkowych. W dyskusji prowadzonej przez Karola Bujoczka, Dyrektora Wydawniczego AgroHorti Media, udział wzięli przedstawiciele administracji publicznej, organizacji branżowych oraz biznesu: Miłosz Motyka (wiceminister klimatu i środowiska), Przemysław Rzodkiewicz (Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych), Andrzej Gantner (wiceprezes i dyrektor generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności), Szymon Borucki (prezes zarządu Polmlek Trading), Jacek Strzelecki (prezes zarządu Związku Polskie Mięso) oraz Wiktor Szmulewicz (prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych). Dyskusja skupiła się na zestawieniu realiów polskiej produkcji żywności z rosnącymi wymaganiami środowiskowymi, kosztami transformacji energetycznej oraz oczekiwaniami konsumentów, zwłaszcza na rynkach zagranicznych. Miłosz Motyka zwrócił uwagę na fundamentalny problem wysokich kosztów energii w Polsce, wynikających z oparcia systemu energetycznego na węglu i braku rozwiązań w zakresie magazynowania energii.

 –  To, że mamy energetykę opartą na źródłach wysokoemisyjnych i na węglu, wpływa na wysokie koszty energii. Wydobycie węgla w Polsce jest dwa razy droższe niż import z państw trzecich. Mamy zaszłości – brak bilansowania rynku energii w kraju – powiedział. Z kolei Andrzej Gantner podkreślił, że jednym z głównych problemów, obniżających konkurencyjność sektora, jest nadmierne obciążenie regulacyjne. – Potrzebujemy wielu deregulacji w przepisach, ponieważ obecne bariery prawne obniżają naszą konkurencyjność. To wszystko generuje koszty w całym łańcuchu żywnościowym, a nimi na rynkach musimy konkurować – zaznaczył. Uczestnicy debaty byli zgodni, że bez systemowych zmian w zakresie polityki energetycznej, uproszczenia regulacji i stworzenia realnego wsparcia dla inwestycji prośrodowiskowych, Polska może mieć trudności z utrzymaniem pozycji na rynkach międzynarodowych. Debata pokazała również, że skuteczna transformacja musi opierać się na dialogu między sektorem publicznym a prywatnym oraz na praktycznych rozwiązaniach wspierających producentów w adaptacji do nowych wymogów.

W godzinach popołudniowych dyskutowano m.in. o ubóstwie energetycznym na polskiej wsi oraz możliwościach rozwoju odnawialnych źródeł energii. Eksperci ocenili aktualną sytuację energetyczną oraz zaprezentowali dostępne technologie i źródła finansowania, które mogą przyczynić się do zwiększenia niezależności energetycznej gospodarstw. Równolegle toczyła się dyskusja na temat wpływu nowych regulacji unijnych w zakresie raportowania ESG (dyrektywa CSRD) na sektor rolny. Paneliści analizowali obowiązki wynikające z raportowania środowiskowego i społecznego oraz ich konsekwencje dla sposobu zarządzania gospodarstwami.

Zwieńczeniem dnia były panele poświęcone społecznej przyszłości wsi oraz finansowaniu rolnictwa z myślą o środowisku. W pierwszym z nich poruszono kwestie demografii, zdrowia, równości i rozwoju lokalnych inicjatyw, wskazując na konieczność tworzenia wsi jako przestrzeni atrakcyjnej do życia i rozwoju. W drugim omówiono dostępne programy i instrumenty finansowe, które mogą wspierać rolników w łączeniu produkcji rolnej z ochroną środowiska.

Drugi dzień Forum pokazał, że przyszłość polskiego rolnictwa wymaga zintegrowanego podejścia – łączącego troskę o środowisko, rozwój eksportu, innowacje energetyczne oraz wzmacnianie społeczności lokalnych.

Partnerem Strategicznym VII edycji Europejskiego Forum Rolniczego 2025 jest spółka biotechnologiczna Bio-Gen.

Partnerami Głównymi wydarzenia są: Grupa Polmlek oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, a Partnerami: AGRO Ubezpieczenia – Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych, Stowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy RP, Corteva Agriscience, Krajowa Grupa Spożywcza, a także InterRisk TU SA Vienna Insurance Group.

Partnerami regionalnymi Forum są: Województwo Podkarpackie oraz Gmina Trzebownisko.

Rozpoczęło się VII Europejskie Forum Rolnicze – podsumowanie pierwszego dnia obrad

26 marca 2025 roku w ZEN.COM Expo – Centrum Wystawienniczo-Kongresowym Województwa Podkarpackiego w Jasionce k. Rzeszowa zainaugurowano VII edycję Europejskiego Forum Rolniczego. Wydarzenie gromadziło setki uczestników – rolników, przedstawicieli administracji publicznej, świata nauki, ekspertów oraz przedsiębiorców związanych z sektorem rolno-spożywczym.

Pierwszy dzień Forum obfitował w merytoryczne debaty, analizy i prezentacje, które dotyczyły najważniejszych wyzwań i kierunków rozwoju współczesnego rolnictwa – zarówno w kontekście krajowym, jak i unijnym. Wydarzenie rozpoczęło się panelem pt. „Ekoschematy – ocena realizacji w latach 2023-2024. Propozycje zmian”, w ramach którego eksperci dokonali bilansu dotychczasowego wdrażania nowego instrumentu Wspólnej Polityki Rolnej. Dyskutowano o poziomie akceptacji i realizacji ekoschematów przez rolników, barierach administracyjnych oraz możliwych korektach, które mogłyby zwiększyć skuteczność działań proekologicznych w polskim rolnictwie. Uczestnicy wskazywali również na potrzebę lepszej edukacji i doradztwa, by zwiększyć efektywność wykorzystania tych mechanizmów.

Dalej odbyły się kolejne dwa panele tematyczne. Pierwszy z nich, „Innowacje w rolnictwie: kluczowe trendy technologiczne, nowoczesne procesy i przełomowe produkty kształtujące przyszłość branży”, zgromadził ekspertów z dziedziny nowych technologii, którzy przedstawiali najnowsze rozwiązania z zakresu automatyzacji produkcji, wykorzystania sztucznej inteligencji, robotyki oraz cyfryzacji procesów gospodarstwa rolnego. Uczestnicy zgodnie podkreślali, że rozwój rolnictwa precyzyjnego oraz integracja nowoczesnych narzędzi może przyczynić się do poprawy konkurencyjności polskich gospodarstw na rynkach międzynarodowych.

Drugi panel, zatytułowany „Strukturalne wyzwania stojące przed polskim rolnictwem. Rzecz o ustroju rolnym”, koncentrował się na problemach związanych ze zmieniającą się strukturą agrarną, starzeniem się populacji rolników, brakiem następców oraz trudnościami w sukcesji. Poruszono również kwestie związane z regulacjami dotyczącymi obrotu ziemią rolną oraz sposobami wspierania rodzinnych gospodarstw rolnych. Eksperci wskazywali na konieczność długofalowych działań legislacyjnych i wsparcia finansowego, które pomogą utrzymać trwałość i stabilność rolniczego krajobrazu Polski.

Kulminacyjnym momentem pierwszego dnia Forum była Debata Główna, zatytułowana „Jak kształtować wspólną politykę rolną wobec wyzwań stojących przed rolnictwem UE?”. Wstępem do debaty było przesłanie unijnego komisarza ds. rolnictwa Christophe‘a Hansena, który nie mógł osobiście dotrzeć do Jasionki, ale nagrał dla uczestników Forum specjalną wiadomość. – Polska odgrywa tu kluczową rolę i nie mogę przecenić strategicznego znaczenia waszego kraju dla rolnictwa UE. Jako jeden z naszych największych producentów rolnych, Polska nie tylko wnosi istotny wkład w dostawy żywności w Europie, ale także odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa żywnościowego na całym kontynencie – powiedział Christophe Hansen. Dyskusja została podzielona na dwie części, wzięli w niej udział m.in. Czesław Siekierski – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Michał Kołodziejczak – Sekretarz Stanu MRiRW Bogdan Pomianek – Zastępca Dyrektora Departament Wspólnej Polityki Rolnej, Joanna Czapla – Dyrektor Departamentu Płatności Bezpośrednich, Leszek Szymański – Zastępca prezesa ARiMR, Jan Krzysztof Ardanowski – Poseł na Sejm, były Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Robert Telus – Poseł na Sejm, były Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przedstawiciele nauki oraz reprezentanci środowisk rolniczych. Dyskusja dotyczyła głównych wyzwań, przed którymi stoi unijne rolnictwo – w tym m.in. kryzysów geopolitycznych, zmian klimatycznych, niestabilności rynków oraz presji konsumentów na zrównoważoną produkcję żywności. Uczestnicy zastanawiali się również nad możliwym kształtem nowej WPR po 2027 roku oraz sposobami jej adaptacji do zmieniających się realiów społeczno-gospodarczych.​

Minister Czesław Siekierski podkreślił konieczność wzmocnienia pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym, wskazując, że ich udział procentowy w zyskach z produkcji żywności powinien wzrosnąć. Zwrócił również uwagę na problem wysokiego oprocentowania kredytów inwestycyjnych w Polsce, które jest dwukrotnie wyższe niż w Europie, co nie sprzyja rozwojowi sektora. Damian Murawski z Ogólnopolskiego Oddolnego Protestu Rolników wyraził obawy dotyczące napływu żywności z Ukrainy do Polski i Europy, uznając to za jedno z największych wyzwań. Grzegorz Majewski z Ruchu Młodych Farmerów zwrócił uwagę na potrzebę jasnych i praktycznych przepisów, które nie będą blokować działalności spółdzielni rolniczych i grup producenckich. Joanna Czapla z MRiRW poinformowała o trwających pracach nad pakietem deregulacji i uproszczeń w aktualnej wersji WPR w ramach Planu Strategicznego, które mają uwzględniać postulaty rolników.

Na zakończenie dnia odbył się inspirujący panel pt. „Startupy rolnicze – od pomysłu do sukcesu w agrobiznesie”, w którym młodzi przedsiębiorcy zaprezentowali swoje innowacyjne projekty związane z rolnictwem, przetwórstwem i nowoczesnymi usługami dla wsi. Przykłady udanych wdrożeń pokazały, że kreatywność, odwaga i wykorzystanie technologii mogą stanowić realny impuls do rozwoju nowoczesnego agrobiznesu w Polsce.

Pierwszy dzień VII Europejskiego Forum Rolniczego potwierdził, że sektor rolny stoi dziś w obliczu głębokich przemian, ale jednocześnie ma ogromny potencjał do rozwoju – o ile zostanie odpowiednio wsparty przez politykę publiczną, naukę i innowacje. Forum pozostaje jedną z najważniejszych platform dialogu pomiędzy wszystkimi uczestnikami życia rolniczego i wiejskiego, umożliwiając konstruktywną wymianę doświadczeń, opinii i pomysłów na przyszłość.

Obrady Forum potrwają do 27 marca. Szczegółowy program drugiego dnia wydarzenia dostępny jest na stronie internetowej: https://forum-jasionka.pl/program/agenda

Partnerem Strategicznym VII edycji Europejskiego Forum Rolniczego 2025 jest spółka biotechnologiczna Bio-Gen.

Partnerami Głównymi wydarzenia są: Grupa Polmlek oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, a Partnerami: AGRO Ubezpieczenia – Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych, Stowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy RP, Corteva Agriscience, Krajowa Grupa Spożywcza, a także InterRisk TU SA Vienna Insurance Group.

Partnerami regionalnymi Forum są: Województwo Podkarpackie oraz Gmina Trzebownisko.