W ubiegłym sezonie opisaliśmy efekt siewu przewódkowego wykonanego w Grubnie na kolekcji odmian Kujawsko-Pomorskich Dni Pola 2021. Temat przewódek jest rozważany przez rolników gdy występują problemy suszowe w zbożach jarych. Późną jesienią jest więcej wilgoci w glebie, a po zimie na przedwiośniu i wczesną wiosną wody raczej nie brakuje. Do tego dochodzi lepsze ukorzenienie i zdecydowanie mniejsza presja ze strony chorób i szkodników. Z drugiej strony, nikt nie może być pewny, jaka będzie pogoda jesienią i czy uda się we właściwym terminie zasiać przewódkę. To zima i jej cechy są ryzykiem, które skutecznie wstrzymuje powszechne stosowanie siewów przewódkowych. Czy słusznie – tego nikt nie wie.

Choć w zeszłym sezonie uzyskaliśmy jednoznaczne wyniki plonowania, z których wynikało, że siew przewódkowy żyta jarego dał bardzo dobre rezultaty w stosunku do siewu wiosennego, jednak nie odnieśliśmy go do (opóźnionego do terminów przewódkowych) siewu żyta ozimego. Ten efekt spróbujemy zaobserwować w tym sezonie w Minikowie.

Na kolekcji odmian przygotowywanej do Kujawsko-Pomorskich Dni Pola w Minikowie przygotowaliśmy demonstracje, gdzie obok przewódek trzech odmian jarych żyta w terminie przewódkowym, wysialiśmy także żyto ozime odmiany Horyzo. Wyniki opublikujemy po zbiorach. Poniżej prezentujemy kilka aktualnych ujęć z pola

W tym sezonie, podobnie jak w roku ubiegłym, otrzymaliśmy od Hodowli Roślin Smolice trzy odmiany żyta jarego: SM ANANKE, SM ELARA i Bojko. Wysialiśmy także żyto ozime HORYZO dla porównania (także w terminie przewódkowym).

Fot. Żyto jare ANANKE, od lewej siew przewódkowy, siew wiosenny, roślina przewódkowa i roślina siewu wiosennego.

Fot. Żyto ozime HORYZO siew przewódkowy (fot. z lewej), żyto jare Bojko siew jesienny i wiosenny.

Fot. Żyto jare ELARA, od lewej siew jesienny, siew wiosenny, rośliny przewódkowe i siewu wiosennego.

Siew przewódek żyta jarego w Grubnie nastąpił stosunkowo wcześnie – 15 października. W tym sezonie żyto jare w Minikowie wysiano 21 października (przewódki i Horyzo) oraz wiosną 22 marca. Jak się okazało warunki wschodów, podobnie jak w roku ubiegłym, dla przewódek okazały się bardzo dobre i dlatego wschody były bardzo udane. Ponieważ zima była łagodna to również przezimowanie było bardzo dobre. Żyto przewódkowe, choć później wzeszło, praktycznie dogoniło żyto populacyjne i morfologicznie upodobniło się do niego, to znaczy wygląda podobnie jak większość odmian żyta ozimego. Natomiast żyto jare wysiane wiosną wygląda standardowo tak jak zboża jare. Różnice morfologiczne są stosunkowo duże, co widać na zdjęciach powyżej.

Jaki będzie efekt końcowy okaże się po zbiorach. Przypomnę tylko, że w ubiegłym sezonie w Grubnie siew przewódkowy bardzo korzystnie wpłynął na ilość kłosów, masę 1000 ziaren, na sztywność źdźbeł, a plony były wyższe od 30% do 90% w tamtych warunkach (wiosną wystąpiła susza). We wszystkich elementach plonu siew wiosenny silnie ustępował przewódkom. Natomiast żadna przewódka nie była lepsza od siewu żyta populacyjnego wysianego w terminie optymalnym. Pozostaje jedynie pytanie: czy opóźniony siew żyta ozimego populacyjnego będzie dorównywał przewódce czy może będzie lepszy?. Właśnie odpowiedź na to pytanie chcemy uzyskać.

Zapraszamy do Minikowa na Kujawsko-Pomorskie Dni Pola, które odbędą się w dniach 2-3 lipca 2022. Kolekcja będzie oznakowana, a po zbiorach na stronie internetowej www.kpodr.pl w zakładce relacje oraz we Wsi Kujawsko-Pomorskiej, opiszemy rezultaty tej demonstracji.

Zapraszamy do korzystania z usług i demonstracji przygotowanych przez KPODR Minikowo

Opracowanie:
Marek Radzimierski

Zdjęcia:
Josip Zubac

KPODR w Minikowie

W dniu 8 kwietnia na polach demonstracyjnych dokonano lustracji pod kątem przezimowania i stanu zdrowotnego roślin. Lustracje przeprowadził specjalista KPODR Marek Radzimierski, przy udziale rolnika Michała Sadowskiego na plantacji rzepaku ozimego w Wybczyku (gmina Łubianka) oraz Jana Grodzickiego na polu obsianym pszenicą ozimą w Gostkowie (gmina Łysomice).

Na demonstracji widać już różnice między poszczególnymi odmianami. Rzepak przezimował bardzo dobrze. Kondycja roślin bardzo dobra, choć jeszcze widoczne przebarwienia świadczyły, że rośliny przez niskie temperatury i brak opadów miały problem z pobraniem odpowiedniej ilości azotu.

Na roślinach widać wyraźnie występowanie suchej zgnilizny kapustnych co jest właściwie normalne o tej porze. Pogoda jednak miała bardzo duży wpływ na szkodniki, których praktycznie nie widać. Zimno i wiatry oraz susza znacznie ograniczyły ich występowanie.  

Korzenie są zdrowe i silnie rozbudowane. Zaskoczyła rolnika faza rozwojowa, okazało się, że na głównym pędzie jest już pąk rozwarty.

Na tej demonstracji pięciu odmian rzepaku ozimego, przekazanego przez firmy Rapool Polska Sp. z o.o. i HR Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR, rolnik zastosował już dwukrotnie nawożenie azotowe RSM po 200 kg/ha oraz siarczan magnezu 7-wodny 10 kg/ha. Rolnik stwierdził także w żółtym naczyniu w połowie marca ponad 20 sztuk chowacza brukwiaczka i w dniu 17 marca wykonał zabieg insektycydem Inazuma 130 WG 0.25 kg/ha. To był jedyny oblot do tej  pory.

Zastosowano także na każdy hektar dokarmianie mieszaniną składającą się z następujących preparatów nawozowych: Plonwit Opty 4 kg + Bormax 1,5 l + Mikrowit Mangan 1 l.

Rośliny ośmiu odmian pszenicy ozimej (przekazanej przez HR Smolice Sp. z o.o., HR Strzelce Sp. z o.o. oraz Danko HR Sp. z o.o.) wysianej w Gostkowie także bardzo dobrze przezimowały. Widać coraz wyraźniej różnice odmianowe. Rośliny kończą krzewienie, a na dolnych liściach widoczne objawy septoriozy.

Pszenice kończą krzewienie i są w dobrym stanie choć widać wyraźnie różnice morfologiczne. Stan zdrowotny bardzo podobny.

Najbardziej zaawansowana w rozwoju jest pszenica – orkisz. Pozostałe odmiany maja po trzy rozkrzewienia. Na liściach dolnych większości odmian widać objawy septorioz, które pojawiły się już jesienią.

Pszenica także została już zasilona azotem dwukrotnie. Pierwsza dawka azotu w ilości ok. 57 kg/ha została zastosowana trzeciego marca (Pulmix 28,4 N). Drugą taką samą dawką wysiano na początku kwietnia. Zastosowano także na początku marca 100 kg/ha KornKali (40% K₂O + 6% MgO + 4% Na₂O + 12,5% SO₃).

Ogólnie stan ozimin jest dobry.

Opracowanie:
Marek Radzimierski
Główny specjalista ds. zbóż  
KPODR w Minikowie O/Przysiek

Zdjęcia:
Marek Rząsa

Zapraszamy do obejrzenia zapisu video szkolenia
Biologizacja rolnictwa alternatywą dla chemizacji

które odbyło się 6 kwietnia 2022 r.w formie online

Cele:

1. Rozpowszechnianie wiedzy nt. metod pozwalających na ograniczenie stosowania środków chemicznych w rolnictwie.
2. Prezentacja przykładów wykorzystania pożytecznych mikroorganizmów w ochronie roślin, hodowli zwierząt oraz poprawie urodzajności gleby.
3. Wymiana informacji nt. praktycznych aspektów zastosowania metod biologizacji w praktyce (na przykładach konkretnych gospodarstw).

Wystąpienia:

Sytuacja prawna w Polsce dot. ograniczeń w stosowaniu chemicznych środków ochrony roślin oraz zagrożenia płynące z ich stosowania – mgr. inż. Martyna Zielińska-Tadych, specjalista ds. produkcji zwierzęcej, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie,

 Biologiczne metody ograniczania stosowania chemicznych środków ochrony roślin – Dr hab. inż. Dariusz Pańka, prof. Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich – w zastępstwie – mgr. inż. Martyna Zielińska-Tadych

Probiotechnologia – w kierunku ograniczenia chemizacji. Praktyczne rozwiązania dla uprawy gleby i roślin – Sławomir Gacka Prezes Zarządu ProBiotics Polska Sp. z o. o.,

Od chemizacji do biologizacji – wdrażanie probiotechnologii na przykładzie jedynej w Polsce ekologicznej uprawie chmielu – Sebastian Podstawka, właściciel rodzinnego, ekologicznego gospodarstwa chmielarskiego, współpracuje z Uniwersytetem Przyrodniczym w Lublinie,

Martyna Zielińska-Tadych
specjalista ds. produkcji zwierzęcej
Dział Technologii Produkcji Rolniczej
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie

W 2020 roku Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie zainicjował prace pilotażowe nad utworzeniem Lokalnych Partnerstw Wodnych (LPW). Wynikiem ich było utworzenie dwóch partnerstw wodnych w powiatach sępoleńskim i nakielskim. W 2021r. kontynuowano działania nad utworzeniem LPW w kolejnych 10 powiatach naszego województwa. Do pracy nad tworzeniem LPW wytypowane zostały w 2021r. powiaty: aleksandrowski, brodnicki, bydgoski, chełmiński, grudziądzki, inowrocławski, radziejowski, toruński, włocławski i żniński.

21 marca bieżącego rozpoczęto z cykl spotkań mających na celu utworzenie LPW. W 2022 r. spotkania będą się odbywały w powiatach tucholskim, świeckim, mogileńskim, wąbrzeskim, golubsko-dobrzyńskim, lipnowskim. Pierwsze spotkanie zorganizowano dla powiatu rypińskiego w Restauracji Modrzewiowa w Starorypinie Rządowym. Główną ideą tworzonych partnerstw jest integracja partnerów mających wpływ na przeciwdziałanie skutkom suszy oraz podejmowanie aktywności na rzecz budowania małej i średniej retencji.

Głównym celem funkcjonowania LPW jest poprawa gospodarki wodnej na terenie powiatu poprzez:

– aktywizowanie społeczności lokalnych i umacnianie współpracy pomiędzy wszystkimi podmiotami,

– diagnoza sytuacji w zakresie zarządzania zasobami wody pod kątem potrzeb rolnictwa i mieszkańców obszarów wiejskich,

– wypracowanie wspólnych rozwiązań na rzecz poprawy szeroko pojętej gospodarki wodnej w rolnictwie i na obszarach wiejskich
      oraz współdecydowanie o tym co dzieje się na danym terenie,

– opiniowanie i wypracowanie planów inwestycyjnych związanych z wodą pod kątem bezpieczeństwa i potrzeb mieszkańców jak
     i zabezpieczenia celów produkcyjnych i ochrony środowiska,

– działania promocyjne i edukacyjne wśród mieszkańców na rzecz racjonalnej gospodarki wodą.

Do udziału w spotkaniach zapraszamy przedstawicieli reprezentujących: samorządy powiatowe i gminne, rolników, Kujawsko Pomorską Izbę Rolniczą, Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy, Urząd Marszałkowski w Toruniu, Lasy Państwowe, parki krajobrazowe, spółki wodne, lokalne grupy działania, lokalne grupy rybackie, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie i inne instytucje zaangażowane w sprawy wody.

Na spotkaniach przekazywane będą informacje dotyczące przyczyn, uwarunkowań  doświadczeń w zakresie tworzenia (LPW) na terenie woj. kujawsko-pomorskiego oraz możliwości racjonalnego zarządzania infrastrukturą wodną.

ARGUMENTY NA RZECZ UTWORZENIA LPW

1. Brak koordynacji zadań finansowanych z różnych źródeł i realizowanych przez różne podmioty.
2. Zaniedbania i chaos w zarządzaniu infrastrukturą wodną jest odczuwalny przez wszystkich interesariuszy
   – zwłaszcza w kontekście zmian klimatycznych.
3. Pozytywne nastawienie instytucji publicznych do współpracy z rolnikami i GSW (m.in. PGW Wody Polskie, Lasy Państwowe,
   Parki Krajobrazowe, samorządy).
4. Możliwość pozyskania znaczących środków z UE na rozwój infrastruktury wodnej, w tym na modernizację sieci melioracji wodnych
   i budowę systemów małej retencji.
5. Pozytywne doświadczenia LGD/LGR,  jako lokalnego ośrodka planowania i dystrybucji środków z funduszy UE.

W pracy nad LPW założono:

1. Podniesienie świadomości w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą. 
2. Wyzwolenie różnorodnych inicjatyw społecznych.
3. Budowanie dobrych relacji między interesariuszami

Konferencja, która odbyła się 5 kwietnia 2022 roku on-line miała na celu przybliżenie aktualnych zagadnień dotyczących uprawy kukurydzy i zaprezentowanie nowych rozwiązań.

Tematyka spotkania zorganizowanego przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie była podzielona na 4 części: agrotechnika, mechanizacja, odmiany i nawożenie.

Agrotechnika

W tej części prof. dr hab. Tadeusz Michalski, prezes Polskiego Związku Producentów Kukurydzy w Poznaniu, przedstawił wykład pt. „Błędy w agrotechnice kukurydzy – przyczyny, skutki, zapobieganie. W Polsce jeszcze nadal nie w pełni jest wykorzystywany potencjał tej rośliny. Każdy z kierunków uprawy: na ziarno, kiszonkę, CCM, LKS czy biogaz wymaga starannego doboru odmiany. Jakimi kryteriami należy się kierować? To przedstawił Pan profesor w swojej prezentacji. Autor zwracał też uwagę na niskonakładowe środki produkcji.

Mechanizacja

„Nowoczesne maszyny w technologiach uprawy kukurydzy”, to temat wykładu dr hab. inż. Ireneusza Kowalika, prof. UPP z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Od pługa, przez siew, odchwaszczanie do zbioru, z wykorzystaniem nowoczesnej technologii, także cyfrowej, m.in. nawigacji GPS, to zagadnienia zaprezentowane przez Pana Profesora.

Odmiany

„Odmiany kukurydzy na ziarno, kiszonkę i biogaz”, to tytuł wykładu dr. inż. Romana Warzechy z Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie. Pod względem produkcji kukurydza jest najważniejszą rośliną na świecie (1,2 mld. t) z czego 2/3 jest przeznacza na pasze. Pod względem areału jest druga (ok. 200 mln. ha), po pszenicy. Wykładowca omówił kryteria doboru odmian, wskazując przydatność Krajowego Rejestru Odmian Kukurydzy.

Nawożenie

Problematykę pt. „Nawożenie kukurydzy – technologie obniżające koszty i zapewniające wysokie plonowanie” przedstawił dr inż. Grzegorz Grochot z firmy Corteva Agroscience Sp. z o.o. z Warszawy. Największe koszty w produkcji kukurydzy na ziarno lub kiszonkę są związane z nawożeniem, szczególnie azotowym, co obecnie ma niebagatelne znaczenie w związku ze znacznym wzrostem cen nawozów. Prelegent przedstawił rozwiązania mogące mieć znaczący wpływ na obniżenie kosztów oraz zwiększenie plonów.

Ponad 90% obszaru Polski stanowią gleby powstałe ze skał osadowych. Aż 69% użytków rolnych Polski wymaga wapnowania. Jaka jest na to recepta? Odpowiedź można znaleźć w wykładzie pt. „Wapnowanie, a plonowanie roślin uprawnych”, który zaprezentowany został przez dr. inż. Piotra Szulca z firmy Polcalc Nawozy Wapniowe Sp. z o.o. z Warszawy.  https://polcalc.pl/

Zainteresowanie konferencją było bardzo duże. Uczestniczyło w niej 90 osób. W roku 2023 planuje się jej kolejną edycję.

Zapraszam Wszystkich do zapoznania się z wykładami przedstawionymi podczas konferencji „Kukurydza – nowe rozwiązania w uprawie”.

do pobrania również: MATERIAŁY KONFERENCYJNE – Kukurydza – nowe rozwiązania w uprawie

Piotr Dorszewski
KPODR w Minikowie

Grubno, to miejscowość znana od wielu lat w naszym regionie przynajmniej z dwóch powodów. Przez 25 lat było to miejsce organizacji wielkiej polowej imprezy pod nazwą Kujawsko-Pomorskie Dni Pola, które od tego roku na stałe zostały przeniesione do Minikowa. Drugi powód wynika z faktu, że funkcjonuje tu od dawna Zespół Szkół Centrum Kształcenia Zawodowego – duża szkoła średnia, która kształci uczniów m.in. w kierunkach rolniczych.

Przez wiele lat specjaliści KPODR Oddziału w Przysieku współpracowali ze szkołą przekazując wiedzę teoretyczną i praktyczną kolejnym pokoleniom młodych rolników. Stała współpraca dotyczyła także organizacji kolejnych dni polowych, gdzie uczniowie nie tylko pomagali przy obsłudze dwudniowej imprezy, ale przede wszystkim pod opieką nauczycieli zawodu oraz specjalistów KPODR i pracowników Zakładu Rolnego Grubno wykonywali szereg prac polowych, zwłaszcza siewów i zabiegów pielęgnacyjnych. Często na prowadzonej na tym polu kolekcji odmian roślin uprawnych odbywały się także zajęcia lekcyjne, szkolenia i warsztaty polowe dla uczniów szkoły, a także rolników i doradców rolnych.

Trzeba jednak podkreślić, że po przeniesieniu Kujawsko-Pomorskich Dni Pola do Minikowa w szkole w Grubnie i na polach Zakładu Rolnego Grubno nadal odbywają się lekcje dla uczniów. To efekt współpracy KPODR podejmowanej ze szkołami rolniczymi z regionu. Specjaliści branżowi Ośrodka nadal pomagają w szkoleniach, organizacji lokalnych wystaw, targów czy warsztatów.

17 marca takie właśnie szkolenie odbyli uczniowie ZS CKZ Grubno, które przeprowadził na zaproszenie nauczyciela zawodu Honoraty Ostrowskiej specjalista ds. zbóż KPODR – Marek Radzimierski. Część teoretyczna dotyczyła głównie nawożenia i integrowanej ochrony na wczesnych etapach rozwoju zbóż.

W części praktycznej zajęto się oceną przezimowania oraz wpływu agrotechniki i pogody na przezimowanie, przy czym oceniano rośliny w kontekście nawożenia i potrzeb ochrony. Lustrację zbóż ozimych i rzepaku ozimego przeprowadzono na poletkach demonstracyjnych Zakładu Rolnego w Grubnie.

Na polu stwierdzono oznaki braków pokarmowych, zwłaszcza azotu i fosforu, które rozkładają się bardzo nierównomiernie. Ustalono, że przyczyny braków pokarmowych są związane z niskimi temperaturami gruntu (przymrozki nawet do -7°C), bardzo suchą pogodą oraz przyoraniem słomy przed siewem rzepaku. Na zbożach uczniowie zauważyli żółknięcie liści, szczególnie wyraźne na jęczmieniu ozimym. Po bliższym zapoznaniu się z pobranymi próbkami roślin zaobserwowano, że wiele z nich nosi oznaki chorób. Na pszenicach widać było oznaki septorioz, brunatnej plamistości liści oraz mączniaka, ale uszkodzonych liści było mało. Natomiast na jęczmieniu ozimym, który jest mniej odporny na mróz, więcej liści jest pożółkłych (na zdjęciu powyżej) znaleziono oznaki porażenia mącznikiem i siatkową plamistością liści.

Opracowanie:
Marek Radzimierski
Główny specjalista ds. zbóż  
KPODR w Minikowie O/Przysiek

Zdjęcia:
Honorata Ostrowska