„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.” Projekt realizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Projekt  współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Rolnictwo ekologiczne jest bardzo trudnym systemem produkcji, wymagającym dużej wiedzy, zaangażowania oraz doświadczenia. Gwarantuje powstawanie produktów najwyższej jakości oraz poszanowanie środowiska naturalnego. W celu umożliwienia rolnikom zdobywania wiedzy oraz doświadczenia Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie zrealizował projekt pn. „Upowszechnianie wiedzy oraz dobrych praktyk w przetwórstwie i rolnictwie ekologicznym” (operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020). Dzięki zorganizowanemu wyjazdowi studyjnemu w dniach od 12-17 października 2020 roku rolnicy mieli możliwość odwiedzić Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach oraz rolników ekologicznych z województwa lubelskiego i podkarpackiego. Projekt skierowany był do rolników i przetwórców ekologicznych, rolników konwencjonalnych zainteresowanych systemem rolnictwa ekologicznego oraz doradców i specjalistów Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego odpowiedzialnych za doradztwo w zakresie rolnictwa ekologicznego.

Poszerzenie wiedzy z zakresu ekologicznego systemu produkcji oraz nawiązanie współpracy między rolnikami jest bardzo cennym doświadczeniem, gdyż w znaczący sposób ułatwi proces produkcji w gospodarstwach rolnych. Prezentacja dobrych praktyk spowoduje również ożywienie w zakresie przetwórstwa produktów ekologicznych. Program wyjazdu został tak zaplanowany, żeby uczestnicy mieli możliwość zdobycia zarówno wiedzy teoretycznej popartej naukowymi badaniami oraz praktycznej podczas wizyt w gospodarstwach. Podczas wizyty w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach uczestnicy wysłuchali kilku ciekawych wykładów dotyczących rolnictwa ekologicznego. Pierwszym wykładowcą był dr hab. Krzysztof Jończyk, który omówił temat pn. „Organizacja i specyfika produkcji ekologicznej, kluczowe elementy agrotechniki wybranych grup roślin” Wykładowca zwrócił uwagę na ważne elementy, które sprzyjają rozwojowi rolnictwa ekologicznego. Wśród nich wymienił nadprodukcję artykułów żywnościowych, spadek zaufania konsumentów do jakości surowców żywnościowych oraz nasilające się ujemne oddziaływania rolnictwa na środowisko przyrodnicze. Duże znaczenie mają również instrumenty polityki rolnej oraz popyt na produkty ekologiczne. Niezaprzeczalnym faktem w rolnictwie ekologicznym są zwiększone nakłady pracy, które w przypadku uprawy zbóż zwiększają się o ok. 10 %, owoców miękkich o 10-20 %, ziemniaka o 20-40 %, a warzyw nawet o 30-80 %. Kluczowym elementem agrotechniki w rolnictwie ekologicznym jest oczywiście płodozmian, który jest kompromisem między oddziaływaniem czynników przyrodniczych i ekonomicznych. Ponadto integralną częścią gospodarstwa ekologicznego powinna być produkcja zwierzęca na poziomie 0,8 do 1,5 DJP na 1 ha. W rolnictwie ekologicznym zasada uprawy roli brzmi następująco „Zabiegów uprawowych powinno się stosować tak dużo jak to jest konieczne, aby stworzyć uprawianej roślinie korzystne warunki wzrostu i rozwoju, z zarazem tak mało jak to jest możliwe”.  Oznacza to, że rolnik powinien podejmować decyzje o sposobie uprawy roli na podstawie rozeznania gleb i przebiegu pogody. Powinien również uwzględnić stan pola po zbiorze rośliny przedplonowej i wymagania rośliny następczej, okres od zbioru przedplonu do wysiewu kolejnej rośliny oraz wyposażenie gospodarstwa w sprzęt do uprawy roli i siewu. Plony uzyskiwane w gospodarstwach ekologicznych charakteryzują się znaczną zmiennością w latach, ze względu na brak możliwości kompensowania dostępnymi metodami agrotechnicznymi niekorzystnego przebiegu pogody czy błędów w agrotechnice.

W ramach drugiego wykładu pn. „Gospodarowanie składnikami pokarmowymi oraz kształtowanie żyzności gleby w rolnictwie ekologicznym” dr hab. Krzysztof Jończyk zwrócił uwagę na fakt, że naturalna żyzność i urodzajność gleby muszą być wspierane odpowiednio zbilansowanym nawożeniem. W rolnictwie ekologicznym dopuszczalnym źródłem składników pokarmowych dla roślin są nawozy naturalne, organiczne, azot wiązany biologicznie oraz składniki uwalniane z substancji mineralnej gleby. Zawartość materii organicznej w glebie jest tak istotna, gdyż decyduje o możliwości gromadzenia składników pokarmowych, o stosunkach powietrzno-wodnych, strukturze gleby i trwałości agregatów glebowych. Ponadto ma wpływ na odczyn gleby oraz ilość mikroorganizmów glebowych odpowiedzialnych za procesy biochemiczne, w wyniku których uruchamiane są składniki pokarmowe dla roślin. W przypadku, gdy w gospodarstwie ekologicznym stosowanie nawozów naturalnych i organicznych nie zapewnia poprawy żyzności gleby dozwolone jest stosowanie nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zawartych w wykazie, dopuszczonych do obrotu zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym państwie członkowskim. Należy pamiętać, że w rolnictwie ekologicznym dopuszczone jest stosowanie nawozów mineralnych niepochodzących z syntezy chemicznej o niskim stopniu rozpuszczalności i koncentracji składnika pokarmowego. Nie zezwala się na stosowanie mineralnych nawozów azotowych. Wykaz nawozów i środków poprawiających właściwości gleby zakwalifikowanych do stosowania w rolnictwie ekologicznym publikowany jest na stronie www.iung.pl

Kolejny wykład pn. „Jak skutecznie chronić i zwiększać różnorodność biologiczną w rolnictwie, znaczenie bioróżnorodności w gospodarstwie ekologicznym” wygłosiła dr hab. Beata Feledyn-Szewczyk. Zapewne nasuwa się pytanie, czym właściwie jest bioróżnorodność i jaki ma związek z rolnictwem. Otóż bioróżnorodność obejmuje całe bogactwo życia na Ziemi, od zróżnicowania genetycznego, przez różnorodność odmian, gatunków po bogactwo ekosystemów i krajobrazów. Inaczej można powiedzieć, że jest to złożona sieć życia, której częścią jesteśmy też my sami. Różnorodność biologiczna obejmuje nie tylko dziką przyrodę, ale także rasy zwierząt i odmiany roślin wyhodowane przez człowieka. Od bogactwa roślin, zwierząt i mikroorganizmów zależy wyżywienie ludzkości, zdrowie, opał, bezpieczeństwo społeczne. Z podanej definicji wynika, że rolnictwo ma ogromny wpływ na bioróżnorodność, a stan bioróżnorodności z kolei wpływa na rolnictwo. Rolnictwo ekologiczne jest systemem produkcji najbardziej przyjaznym środowisku. Jest wręcz sprzymierzeńcem bioróżnorodności. Rolnik dzięki utrzymywaniu dużej różnorodności biologicznej w gospodarstwie uzyskuje szereg korzyści takich jak: lepsze zapylanie upraw, biologiczna ochrona roślin, utrzymanie odpowiedniej struktury i żyzności gleby, zapobieganie erozji gleby, prawidłowy obieg składników pokarmowych, kontrola przepływu i dystrybucji wody. W efekcie uzyskuje wyższe i bardziej stabilne plony, o lepszej jakości.

Ostatni wykład przeprowadzony przez dr hab. Beata Feledyn-Szewczyk z IUNG – PIB w Puławach pn.  Dobór odmian wybranych grup roślin w rolnictwie ekologicznym. System Ekologicznego Doświadczalnictwa Odmianowego – EDO był bardzo wyczekiwaną prelekcją. W rolnictwie ekologicznym odpowiedni dobór odmian oprócz płodozmianu jest kluczowym elementem agrotechniki. Odmiany, które są pożądane w uprawie ekologicznej powinny charakteryzować się dużą zdolnością konkurowania z chwastami, która determinowana jest m.in. wysokością roślin, typem ulistnienia (odmiany wyższe, o liściach ustawionych bardziej poziomo lepiej konkurują z chwastami), rozkrzewieniem, budową łanu. Niezwykle ważna jest większa odporność na choroby grzybowe, krótszy okres wegetacji (odmiany wcześniej dojrzewające w mniejszym stopniu porażane są przez choroby grzybowe), dobre zdolności pobierania składników pokarmowych z gleby oraz mniejsze wymagania glebowe. W 2018 roku powstała Sieć Ekologicznego Doświadczalnictwa Odmianowego (EDO). IUNG – PIB w Puławach wraz z COBORU wyznaczyło 6 punktów badawczych na terenie Polski dla każdego badanego gatunku (pszenica, owies, jęczmień). Dzięki prowadzonym obserwacjom polowym i analizom, można m.in. określić podatność poszczególnych odmian na porażenie przez patogeny, wysokość i jakość plonu, konkurencyjność w stosunku do chwastów, a po zbiorze np. określić zawartość białka, ocenić przydatności ziarna do produkcji mąki, chleba czy makaronów. Informacje na temat badanych odmian i gatunków można znaleźć na stronie www.iung.pl w zakładce EDO.

Kolejnym punktem programu wyjazdu studyjnego były wizyty w gospodarstwach ekologicznych. Uczestnicy odwiedzili gospodarstwo pana Tomasza Obszańskiego, które znajduje się w Tarnogrodzie, w powiecie biłgorajski, w województwie lubelskim. Pan Tomasz od 1998 roku gospodaruje zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego, zaczynał od powierzchni ok. 8 ha, obecnie wraz z dzierżawami uprawia 50 ha. Gospodaruje na ziemiach 3 i 4 klasy. Początkowo uprawiał głównie zboża, rośliny okopowe oraz malwę czarną, obecnie jego gospodarstwo specjalizuje się w uprawie roślin jagodowych, warzyw oraz roślin oleistych. W gospodarstwie funkcjonuje linia do pakowania warzyw i owoców, a także do produktów sypkich, takich jak kasze, mąki, czy suszone owoce. Od kilku lat w gospodarstwie tłoczony jest olej. W olejarni rocznie powstaje jest ok. 3 tys. litrów oleju z rożnych nasion, głównie z rzepaku, lnu, ostropestu, lnianki siewnej, dyni, czarnuszki.

Pan Tomasz jest współwłaścicielem funkcjonującej od 15 lat tłoczni soków Owocowe Smaki, która znajduje się w Nowej Sarzynie w powiat leżajskim, w województwie podkarpackim.W Owocowych Smakach oprócz tłoczenia soków, produkcji napojów na bazie fermentowanej herbaty (kambucha) suszone są również owoce. W ostatnim czasie właściciele tłoczni pozyskali fundusze z Lokalnej Grupy Działania i zakupili nową linię technologiczną do tłoczenia soków, która funkcjonuje w ramach inkubatora przetwórczego. Oznacza to, że zainteresowani rolnicy mogą przywieźć swoje surowce, przetworzyć je i sprzedać własną markę produktów w ramach rolniczego handlu detalicznego. Oprócz tłoczni soków, jest również linia do rozlewania soków oraz nowo zakupione urządzenie do gazowania napojów.  Pan Tomasz cały czas rozwija swoje gospodarstwo, w ramach ostatnich inwestycji zakupił linię technologiczną do obierania cebuli. Pomimo, że był to znaczący wydatek, jednak uzasadniony ekonomicznie, gdyż cena sprzedaży cebuli obranej jest znacząco wyższa od cebuli w łupinie. Cebula obierana jest powietrzem oraz mechanicznymi obcinaczkami, jednak kilka osób musi weryfikować jakość ostatecznego produktu.

Pan Obszański zainwestował również w branżę mięsną, kupił zakłady mięsne, które obecnie nazywają się Farmy Roztocza, zlokalizowane są w Księżpolu, w powiecie biłgorajskim. W Farmach Roztocza prowadzony jest również ubój, moce przerobowe zakładu to ok. 200 szt. dziennie trzody chlewnej. Żywiec w jakości ekologicznej oraz konwencjonalnej skupowany jest od lokalnych rolników. Z uwagi na duże zapotrzebowanie na ekologiczne produkty mięsne pan Obszański wyraził zainteresowanie współpracą z rolnikami z naszego województwa w zakresie chowu i hodowli trzody chlewnej. Produkty wytwarzane w Farmach Roztocza oparte są na tradycyjnych recepturach, charakterystycznych dla Lubelszczyzny.

Pan Tomasz Obszański nieustanie rozwija swoje gospodarstwo, uprawia wiele gatunków roślin, a także wprowadza nowe, takie jak jagoda kamczacka czy świdośliwa. Ciągle poszerza asortyment produktów przetworzonych. W ten sposób wprowadza na rynek bogatą ofertę produktów ekologicznych oraz tworzy nowe miejsca pracy, obecnie zatrudnia 150 osób. Przy każdym zakładzie, a także w gospodarstwie istnieją sklepiki, w których można nabyć wytwarzane w gospodarstwie produkty oraz wyroby z innych gospodarstw ekologicznych jak i przetwory z rolnictwa konwencjonalnego wykonane metodami tradycyjnymi. Właściciel gospodarstwa również zaproponował współpracę rolnikom z naszego województwa w zakresie sprzedaży produktów. Pan Tomasz jest osobą, która angażuje się w rozwój rolnictwa ekologicznego biorąc udział w wielu projektach z instytucjami działającymi na rzecz rozwoju rolnictwa ekologicznego, m.in. z IUNG-PIB w Puławach. Jest członkiem Podkarpackiej Izby Rolnictwa Ekologicznego, Polskiej Izby Technologii i Wyrobów Naturalnych, należy do klastra Dolina Ekologicznej Żywności. Promuje rolnictwo ekologiczne na targach żywności ekologicznej w kraju i za granicą.

Wśród odwiedzanych znalazło się gospodarstwo należące do pana Tadeusza Rolnika. Znajduje się ono w Niebieszczanach, powiat sanocki, województwo podkarpackie. Systemem rolnictwa ekologicznego objęte jest od 2007 roku. Rolnik gospodaruje na 74 ha, z czego 40 jest klasy II i III a, a pozostałe grunty zostały sklasyfikowane jako V i VI klasa. Uprawia stare odmiany zbóż, takie jak pszenica orkisz, płaskurka, samopsza, grykę, nostrzyk biały, ziemniaki, marchew i buraki. Współpracuje z Instytutem Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie. W gospodarstwie utrzymywane jest 11 sztuk bydła rasy Jersey. Rasa ta jest długowieczna, cechuje się wysoką zdrowotnością i odpornością na choroby, ma łagodny temperament, więc jak najbardziej sprawdza się w gospodarstwie ekologicznym. Rolnik ponadto posiada pasiekę – 10 pni oraz utrzymuje trzodę chlewną i drób (kury, gęsi, indyki, kaczki) oraz króliki. Pan Tadeusz jest propagatorem rolnictwa ekologicznego, organizuje w swoim gospodarstwie dożynki ekologiczne, podczas których prowadzone są wykłady na temat rolnictwa ekologicznego, pszczelarstwa oraz zdrowego odżywiania. Jest inicjatorem akcji „Cała Polska piecze chleb”, w ramach której m.in. namawia społeczeństwo do pieczenia chleba ze starych odmian zbóż, wytwarza zakwas chlebowy i rozsyła go w różne miejsca Polski, a nawet za granicę. Jest również propagatorem akcji pn. „Zamieniamy trawniki na warzywniki”, w której zachęca do zakładania podwyższonych rabat i uprawiania warzyw na własne potrzeby. Stara się uświadomić społeczeństwu, że zdrowe jedzenie wyprodukowane metodami ekologicznymi jest w zasięgu ręki każdego, kto dysponuje nawet niewielką powierzchnią. W gospodarstwie Rol – Apis należącym do pana Tadeusza wytwarzana jest mąka oraz makarony ze starych odmian zbóż, ciekawostką są te z dodatkiem np. soku z buraka, z pokrzywy czy selera. Ponadto sprzedawane są miody oraz przetwory z warzyw. Przy gospodarstwie funkcjonuje sklepik, w którym można nabyć produkty z gospodarstwa oraz towary innych producentów korzystnie wpływające na zdrowie.

Uczestnicy wyjazdu mieli możliwość zwiedzenia muzeum znajdującego się w Bieszczadzkim Parku Narodowym oraz wysłuchania ciekawej prelekcji na temat walorów przyrodniczych Parku oraz sposobów ich ochrony. Bieszczady zachwycają bioróżnorodnością gatunków zarówno roślinnych jak i zwierzęcych. Na obszarze parku chronionych jest ok. 50 różnych ekosystemów, takich jak torfowiska wysokie, ziołorośle, szuwarowe czy półnaturalne ekosystemy łąkowe i pastwiskowe, które wymagają ochronny czynnej. Mówiąc o Bieszczadach nie możemy nie wspomnieć o pięknych połoninach, które występują powyżej 1150 m n.p.m. i zachwycają swych widokiem.

Wyjazd studyjny rolników z naszego województwa do IUNG w Puławach pozwolił znaleźć odpowiedzi na wiele pytania stawianych sobie zarówno przez rolników, którzy dopiero myślą o przestawieniu gospodarstw na ekologiczny system produkcji, rolników w okresie konwersji oraz rolników ekologicznych z wieloletnim doświadczeniem. Odwiedzone gospodarstwa pokazały, że przetwórstwo surowców w gospodarstwie daje szansę na rozwój gospodarstw, co przekłada się na zadawalający efekt finansowy. Ważna jest również inicjatywa służąca podejmowaniu współpracy z innymi rolnikami ekologicznymi, gdyż ułatwia to podejmowania nowych przedsięwzięć. Forma wyjazdu studyjnego daje możliwość wymiany doświadczeń, a także ułatwia współpracę między rolnikami, tak ważną dla rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce.

Więcej zdjęć wkrótce.

Tekst i zdjęcia:
Ilona Oleś
Kujawsko-Pomorski
Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Minikowie

Na początku października w Minikowie, gościliśmy grupę dziennikarzy, którzy przyjechali w ramach projektu „Szlakiem dobrych praktyk PROW. Wizyty studyjne dla dziennikarzy”. Całe przedsięwzięcie pilotowało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Uczestników wizyty podjął dr Ryszard Zarudzki, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego (KPODR), który przedstawił działalność Ośrodka. KPODR działa od ponad 60 lat. Dzięki wykwalifikowanej kadrze świadczy usługi, udziela wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom. Zadanie realizuje poprzez szkolenia, kursy, konferencje, targi, wyjazdy studyjne i inne przedsięwzięcia upowszechniające wiedzę rolniczą i nowe technologie produkcji.

Dyrektor w swoim wystąpieniu przedstawił stan realizowanych przez Ośrodek projektów krajowych i zagranicznych. Między innymi zaprezentował działanie portalu e-bazarek, strony internetowej dla kujawsko-pomorskich rolników, producentów rolnych, przetwórców żywności regionalnej i ekologicznej. Portal jest dostępny dla wymienionych beneficjentów, tym samym mogą oni zamieszczać oferty handlowe produkowanej w gospodarstwach żywności i mieć bezpośredni kontakt z konsumentem.

Dziennikarze mieli okazję obejrzeć Centrum Dziedzictwa Kulinarnego i Turystyki Wiejskiej, które funkcjonuje przy Ośrodku w Minikowie. W Centrum znajduje się między innymi piec chlebowy i urządzenia do produkcji serów. Jest ono bardzo dobrze, wyposażone w sprzęt, dzięki którem prowadzone są szkolenia i warsztaty kulinarne.

W ramach dobrych praktyk PROW, specjaliści Ośrodka zaprezentowali materiał o gospodarstwach, w których prowadzi się sprzedaż bezpośrednią oraz realizuje plan poprawy dobrostanu zwierząt.

Goscie mięli okazję zobaczć nowo otwarte Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji im. Leona Janty-Połczyńskiego. Jest to nowoczesny kompleks, wyposażony w system inteligentnego zarządzania. Budynek ma powierzchnię 1230 m². Sale konferencyjne mają możliwość podziału, dzięki czemu Centrum dysponować może, w zależności od potrzeb pięcioma salami wykładowymi.

Po spotkaniu w Minikowie dziennikarze wraz z przedstawicielem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi udali sie do gospodarstwa ekologicznego, w którym właściciel prowadzi sprzedaż bezpośrednią.

W wyniku wizyty planowane są liczne medialne publikacje, dotyczące głównie dobrostanu zwierząt i sprzedaży produktów wytwarzanych bezpośrednio w gospodarstwach, czyli wzmacnianie pozycji rolnika w łańcuchu od producenta do konsumenta.

Katarzyna Szczepaniak

9 października w Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji im. Leona Janty-Połczyńskiego odbyło się trzecie spotkanie w sprawie tworzenia Lokalnych Partnerstw na rzecz Wody w powiecie nakielskim. Uczestników spotkania przywitała Małgorzata Kołacz z KPODR w Minikowie. Zapoznała uczestników z zasadami bezpieczeństwa podczas spotkania. Następnie głos zabrał Grzegorz Smytry – dyrektor RZGW w Bydgoszczy, który zapoznał słuchaczy z zadaniami retencyjnymi Zarządu Zlewni w Pile i Inowrocławiu. Jako dobry przykład przedstawił współpracę z Prezesem Grupy Producenckiej „DOBROL” Pawłem Barczak. We współpracy założono podział obowiązków, gdzie rowy melioracyjne, zbiorniki i oczka wodne do magazynowania wody, wykup pasa drogowego przy każdym rowie były przede wszystkim po stronie Gminnych Spółek Wodnych i rolników.

Następnie Zenon Lewandowski przedstawiał koncepcję utworzenia i funkcjonowania Lokalnego Partnerstwa na rzecz Wody (LPW) na terenie Powiatu Nakielskiego. Zaprezentował cele nakielskiego LPW:

1. Zintegrowania działań na rzecz racjonalnego gospodarowania wodą poprzez stworzenie mechanizmów zapewniających partnerom uczestnictwo w procesie decyzyjnym i działaniach inwestycyjnych.
2. Stworzenie na terenie powiatu systemu służącego przepływowi informacji, prowadzeniu konsultacji i koordynacji działań wszystkich podmiotów prowadzących działania inwestycyjne i remontowe w zakresie gospodarowania wodą.
3. Podniesienie świadomości w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą wśród mieszkańców i podmiotów związanych z tą tematyką.
4. Wyzwolenia różnorodnych inicjatyw społecznych na rzecz racjonalnego gospodarowania wodą poprzez promocję tej problematyki.
5. Budowanie dobrych relacji między interesariuszami,w tym podniesienie rangi Spółek Wodnych jako ważnego czynnika kształtującego stosunki wodne.
6. Stworzenie instrumentów pomocy partnerom i rolnikom w zakresie tworzenia dokumentów planistycznych, analitycznych i wniosków finansowych dotyczących inwestycji wodnych.

Następnie poddano pod dyskusję warianty modeli organizacyjnych wg stopnia zinstytucjonalizowania. Przedyskutowano z uczestnikami możliwości i ograniczenia poszczególnych rozwiązań. Większość uczestników opowiedziała się za Partnerstwem afiliowanym przy innej instytucji posiadającej osobowość prawną np. przy jednym z partnerów.

Spotkanie zakończono prośbą o przeanalizowanie pomysłów na inwestycje w ramach opracowanych fiszek projektowych.

Małgorzata Kołacz
KPODR Minikowo

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Operacja realizowana jest przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Zagadnienie przedsiębiorczości na wsi to temat rozległy, barwny i ciekawy – wiem o tym dobrze, gdyż zajmuję się nim w Ośrodku od kilkunastu lat. Formy przedsiębiorczości to nie tylko „zwykła” pozarolnicza działalność gospodarcza, ale także agroturystyka, rękodzielnictwo, oddolne inicjatywy, zagrody edukacyjne, skracanie łańcuchów dostaw żywności (od pola do stołu). Doświadczenie uczy nas, że można uczestniczyć w wielu szkoleniach dotyczących tematów nas interesujących, obejrzeć niezliczone prezentacje i nie będzie z tego żadnego efektu, jeśli nie zobaczymy czegoś w praktyce. Dlatego Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie postanowił zorganizować wyjazd studyjny dla grupy mieszkańców obszarów wiejskich z terenu naszego województwa. Powstał projekt pod hasłem „Innowacyjne rozwiązania w przedsiębiorczości na obszarach wiejskich – dobre przykłady z Dolnego Śląska i Małopolski” (operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi).

W ramach w/w projektu odbył się wyjazd w dniach 28.09.2020 – 02.10.2020. Uczestnikami byli mieszkańcy obszarów wiejskich oraz doradcy rolniczy zajmujący się na co dzień w swej pracy zawodowej zagadnieniami związanymi z przedsiębiorczością. Pierwszą z grup stanowili rolnicy prowadzący gospodarstwa agroturystyczne, osoby prowadzące w gospodarstwach działalność edukacyjną dla grup zorganizowanych, bądź planujący utworzyć zagrodę edukacyjną, rękodzielnicy oraz rolnicy prowadzący Rolniczy Handel Detaliczny (RHD), zajmujący się przetwórstwem na niewielką skalę. Za cel wyjazdu wybrano Dolny Śląsk i Małopolskę, gdyż na tamtejszych terenach rozwinęło się wiele ciekawych inicjatyw godnych naśladowania. Jak pokazał pięciodniowy wyjazd – było co oglądać.

Podczas wyjazdu uczestnicy mieli okazję wysłuchać wielu interesujących prelekcji przygotowanych przez przedstawicieli Lokalnych Grup Działania oraz Lokalnych Organizacji Turystycznych (między innymi Stowarzyszenie LGD Partnerstwo Kaczawskie, Stowarzyszenie LGD Gościniec 4 Żywiołów, Dolnośląska Organizacja Turystyczna, Małopolska Organizacja Turystyczna). Jednak wyjazd to głównie wizyty studyjne w wielu ciekawych obiektach. Na początku grupa odwiedziła Zamek Grodziec, który oprócz tego, że jest unikatową atrakcją turystyczną pod względem architektonicznym, to obecnie stanowi bazę dla wielu lokalnych wydarzeń. Kasztelan Zamku jest także członkiem Stowarzyszenia LGD Partnerstwo Kaczawskie. To właśnie na Zamku Grodziec zainicjowano Agroturystyczny Szlak Winno-Miodowy, którego celem jest integracja gospodarstw agroturystycznych, pasiek i organizacji, które działają na rzecz ochrony i kultywowania kultury i tradycji kresowych. Tu na przestrzeni roku odbywa się szereg imprez turystycznych przyciągających zwiedzających do regionu, na przykład: Śląskie Święto Pieśni, Święto Kwitnących Lip czy Majówka na Zamku. Podczas prelekcji na zamku Partnerstwo Kaczawskie przybliżyło między innymi inicjatywę utworzenia Geoparku „Kraina Wygasłych Wulkanów”. Pomysł zrodził się dlatego, że na terenie Gór i Pogórza Kaczawskiego miało miejsce wiele procesów geologicznych, których efektem są między innymi wzniesienia stanowiące pozostałość skał powstałych jako wypełnienie kominów dawnych wulkanów, tak zwane neki, których w okolicy znajdziemy sporo. To niewątpliwa atrakcja turystyczna. Partnerstwo ubiega się o status Geoparku UNESCO dla „Krainy Wygasłych Wulkanów”, dzięki czemu nastąpi wzrost rozpoznawalności marki regionu, zwiększenie ruchu turystycznego, a także prestiż, który idzie za członkostwem w sieci UNESCO. Jest to przykład wykorzystania walorów regionu do rozwoju turystycznego i budowania marki miejsca. Marek Janczyszyn z Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej przybliżył ideę funkcjonowania Szlaku Kulinarnego Smaki Dolnego Śląska.

Istotnym elementem wyjazdu były wizyty studyjne w zagrodach edukacyjnych należących do prowadzonej przez Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Krakowie, Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych (w Dobkowie – Sudecka Zagroda Edukacyjna, Galeria Pod Aniołem, ponadto Wiśniowy Gaj w Kobyłczynie, Dworek Młynarza w miejscowości Rudze koło Zatora). Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z ich funkcjonowaniem i z korzyściami płynącymi z przynależności do Sieci. Wizyty ukazały różnorodność profili działalności zagród, każda z nich była inna i nastawiona na nieco innych odbiorców. Działająca od 2015 roku Sudecka Zagroda Edukacyjna wyspecjalizowała się w kierunku warsztatów geologicznych stacjonarnych i terenowych dla dzieci, młodzieży, ale także dla studentów. Wiedza i umiejętności są tu przekazywane w sposób interaktywny, dynamiczny, oparty na modelach, wizualizacjach cyfrowych i samodzielnie przeprowadzanych doświadczeniach. Uczestnicy wyjazdu mieli okazję między innymi poczuć się jak podczas trzęsienia ziemi, korzystając ze specjalnego symulatora. Galeria Pod Aniołem to z kolei miejsce wyjątkowe, szczególnie ze względu na osobę właścicielki – Bogusławy Rudnickej – która wraz ze swoją rodziną wytwarza wyroby z gliny i prowadzi zajęcia warsztatowe na bazie gliny. Opowiadając swą wzruszającą historię sprawiła, że wiele osób z pewnością uwierzyło w siebie i we własne możliwości. Zagrody z Dobkowa stanowią część całego „systemu naczyń połączonych” w tej miejscowości, razem z Villą Greta oraz lokalnymi organizacjami (Stowarzyszeniem LGD Partnerstwo Kaczawskie, Stowarzyszeniem Dobków). Korzystano tu z wielu środków unijnych, również z dofinansowań Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Na uwagę zasługuje jeszcze realizowany na terenie LGD od 2007 roku Lokalny Program Grantowy „Działaj Lokalnie”, którego głównym celem jest aktywizowanie mieszkańców do działań o charakterze dobra wspólnego. Program „Działaj Lokalnie” powstał w 2000 roku i jest przedsięwzięciem Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (PAFW). Od początku realizuje go Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce (ARFP). Przedstawiając przedsięwzięcia w ramach tego programu zachęcono uczestników do korzystania z różnego rodzaju funduszy, nie tylko unijnych.  W Wiśniowym Gaju u pani Ireny Szewczyk uczestnicy mieli okazję zapoznać się z działalnością edukacyjną obiektu, skierowaną głównie do dzieci  ze szkół podstawowych i przedszkoli. Ponadto poznali tradycyjną metodę produkcji wędzonej śliwki węgierki – suski sechlońskiej. Produkt ten wytwarzany jest tylko na terenie siedmiu pobliskich gmin (Czchów, Gnojnik, Iwkowa, Łososina Dolna, Gródek nad Dunajcem, Lipnica Murowana i Laskowa). Posiada on  Chronione Oznaczenie Geograficzne Unii Europejskiej. Produkcja suski sechlońskiej jest kluczowym źródłem utrzymania dla wielu tamtejszych gospodarstw. Rolnicy produkujący śliwkę założyli grupę producencką, dzięki czemu są bardziej konkurencyjni na rynku. Istotna jest także wymiana doświadczeń i informacji dotyczących technologii produkcji i stosowanych udogodnień między producentami. Uczestnicy mieli okazję obejrzeć tradycyjną wędzarnię i skosztować wędzonych śliwek. W tej zagrodzie ujawniła się też wielopoziomowa, nieformalna lokalna współpraca – pani Irena z własnej inicjatywy zaprezentowała uczestnikom jeszcze jedno ciekawe miejsce – pobliską Zagrodę na Jędrzejkówce oraz prywatny skansen na Jędrzejkówce. W drodze do tych obiektów towarzyszył grupie Piotr Firlej – przewodnik-animator, również współpracujący z miejscowymi zagrodami. Rozweselił on i zaciekawił grupę animacjami i opowieściami na temat odwiedzanej okolicy. Ta własna inicjatywa objawiła się również w Dworku Młynarza. Tutaj gospodyni, pochodząca z rodziny o wieloletnich tradycjach młynarskich– pani Beata Sopicka – po wizycie studyjnej w swoim gospodarstwie powiodła uczestników wyjazdu do położonego w pobliżu gospodarstwa swojego wuja, gdzie grupa zwiedziła starodawny, działający jeszcze, młyn wodny. Obok pobudowano nowy, elektryczny młyn, jednak rodzina młynarzy pozostawiła ten relikt przeszłości. W czasie, gdy nie mieli on mąki, wytwarza prąd dla gospodarstwa domowego. Oba gospodarstwa położone są w urokliwej okolicy, w otoczeniu stawów, które zakładane były jeszcze przed wojną, a gdzie hoduje się słynnego karpia zatorskiego, karmionego pokarmem stawowym oraz za pomocą pszenicy, jęczmienia, pszenżyta i kukurydzy od lokalnych wytwórców. 28 lutego 2007 roku karp zatorski został wpisany na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii produkty rybołówstwa w województwie małopolskim. 20 maja 2011 nazwa „karp zatorski” została zarejestrowana przez Komisję Europejską jako Chroniona Nazwa Pochodzenia dla gmin Spytkowice, Przeciszów i Zator.

W trakcie wyjazdu zaprezentowano uczestnikom miejscowe inicjatywy takie jak Szlak Kulinarny Smaki Dolnego Śląska oraz Małopolski Szlak Winny. Odwiedzano obiekty należące do tych szlaków, aby uczestnicy zapoznali się z ideą ich działania w praktyce. Kosztowano więc wina w Winnicy Dąbrówka w Dąbrówce Szczepanowskiej. Tu właściciel – pan Robert Beściak – przedstawił uczestnikom wszelkie aspekty zakładania i prowadzenia własnej winnicy. Próbowano lokalnych specjałów w Villi Greta w Dobkowie, rybnych potraw w „Siedlisku Pstrąga” w Mysłakowicach oraz przepysznych serów łomnickich z Gospodarstwa „Kozia Łąka” w Łomnicy. Ten ostatni obiekt zasługuje na szczególną uwagę. Państwo Bożena i Daniel Sokołowscy opowiedzieli swą niezwykłą historię utworzenia gospodarstwa ekologicznego, które z czasem nastawiło się na produkcję serów kozich w ramach MLO (produkcja marginalna, lokalna i ograniczona), a dziś jest zakładem serowarskim produkującym już na rynek całego kraju oraz za granicę. Tu dochodzimy do kolejnego ważnego elementu będącego jednym z tematów przewodnich wyjazdu – skracanie łańcuchów dostaw, drobne przetwórstwo, produkcja zdrowej żywności. Przykładem małego zakładu przetwórczego z Dolnego Śląska była właśnie „Kozia Łąka”. Przedsiębiorstwo jest w trakcie realizacji operacji w ramach PROW 2014-2020 – Poddziałanie 4.2 "Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój". Z końcem bieżącego roku składany będzie wniosek o płatność. W ramach operacji zakupiony został między innymi nowoczesny kocioł serowarski oraz inne wyposażenie. W Małopolsce zaś przede wszystkim na uwagę zasługuje miejscowość Rzuchowa w powiecie tarnowskim. To tu funkcjonuje dziś Centrum Produktu Lokalnego, skąd na teren całego kraju dostarczane są „Paczki Od Rolnika”. Inicjatywa, której twarzą jest charyzmatyczny rolnik z Małopolski – Jan Czaja, funkcjonuje już ponad 10 lat. Jest to dowód na to, że współpraca się opłaca oraz że pojedyncze małe gospodarstwo rolne niewiele zdziała i nie jest w stanie samemu wygenerować dużych zysków. Paczka od rolnika to przede wszystkim wzajemne zaufanie, skracanie łańcucha żywnościowego, zadowoleni klienci. Ale to wymaga nieustannej pracy, poświęcenia i wielu wyrzeczeń. O wszystkim opowiadał uczestnikom pan Jan Czaja, człowiek należący do niezliczonej ilości organizacji lokalnych, których już nawet nie sposób teraz wymienić. Świadczy to również o tym, że aby osiągnąć sukces trzeba być człowiekiem otwartym, wytrwałym i chętnym do współpracy, jak również społecznie zaangażowanym. Miłym akcentem było powitanie naszej grupy przez rozumiejącego potrzeby regionu Wójta Gminy Pleśna – Józefa Knapika. Kolejnym dobrym przykładem z Małopolski był Gościnie 4 Żywiołów – Stowarzyszenie LGD o tej nazwie swą siedzibę ma w Zakrzowie. Przy LGD działa pierwszy w Polsce inkubator kuchenny oraz Spółdzielnia Socjalna Smaki Gościńca. Na utworzenie inkubatora LGD pozyskała środki finansowe z Unii Europejskiej oraz z Funduszy Szwajcarskich w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej (dziś fundusze te nie są już dostępne). Korzystano również z programów pomocowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. W inkubatorze kuchennym każdy miejscowy rolnik może, za odpowiednią opłatą, przetworzyć swoje produkty, jeśli nie dysponuje odpowiednimi warunkami lub sprzętem w swoim gospodarstwie. Uczestnicy zapoznali się z działalnością LGD i Spółdzielni, inicjatywą KOKOSZYK, która jest spożywczą ofertą lokalnych producentów i rolników pochodzących z terenu Lokalnej Grupy Działania ,,Gościniec 4 Żywiołów” (gminy Lanckorona, Kalwaria Zebrzydowska, Stryszów, Mucharz). Charakterystycznymi cechami  produktów są świeżość, tradycyjne receptury oraz mała skala produkcji. Każdy produkt jest znakomity, pełen smaków regionu, miłości do gotowania i tradycji. Obecnie KoKoszyk funkcjonuje jako tzw. Kooperatywa Lanckorońska. Uczestnicy wyjazdu, w towarzystwie pani Prezes LGD Gościniec 4 Żywiołów Renaty Bukowskiej, mieli okazję zwiedzić urokliwy ryneczek w pobliskiej Lanckoronie, zapoznać się z unikatowymi zabudowaniami należącymi do Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce oraz odwiedzić sklepy lokalnych wytwórców rękodzieła i zdrowej żywności.

Wyjazd był okazją do zdobycia konkretnej wiedzy związanej z prowadzeniem różnych form przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Myślę, że to niezwykle pouczający i przydatny projekt. Dowodem na to  były liczne pytania uczestników do prelegentów, właścicieli odwiedzanych obiektów i pozyskane przez nich odpowiedzi, zapewne pomocne w dalszej działalności. W trakcie odwiedzin poszczególnych obiektów powtarzało się spostrzeżenie, że aby osiągnąć sukces, trzeba być człowiekiem otwartym i chętnym do współpracy, nawet tej nieformalnej,  w ramach lokalnej społeczności. W wielu obiektach ta współpraca objęła także członków rodziny angażując ich w podjęty biznes. Uczestnicy zapoznali się również z szerokim wachlarzem  możliwości skorzystania z różnych form wsparcia finansowego. I choć pogoda płatała nieustanne figle, bogaty program wyjazdu nie pozwolił na nudę, a grupa okazała zadowolenie i wielką chęć uczestniczenia w podobnych wyjazdach szkoleniowych.

Anna Dykczyńska
KPODR Minikowo O/Zarzeczewo

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Projekt realizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
„Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi”
„Operacja wspófinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020”
Rejestracja partnerów KSOW – http://ksow.pl

8 października 2020 roku w Turznie, w XXX, jubileuszowej Olimpiadzie Wiedzy Rolniczej wzięli udział rolnicy – zwycięzcy eliminacji powiatowych, doradcy oraz uczniowie Zespołu Szkół, Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gronowie. Obecni byli także przedstawiciele firm i instytucji współpracujących z rolnictwem, którzy przygotowali stoiska informacyjne.

Eliminacje powiatowe odbyły się 2 października 2020 roku i mogli wziąć w nich udział właściciele gospodarstw rolnych oraz osoby gospodarujące wspólnie z rodzicami, posiadający grunty rolne na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, a także prowadzący własną, dodatkową działalność w ramach gospodarstwa, w wieku od 18 do 40 lat. Rolnicy, którzy uzyskali największą liczbę punktów reprezentowali powiat podczas finału wojewódzkiego.

Spośród dziewiętnastu zwycięzców etapu powiatowego, na podstawie odpowiedzi, jakich udzielili na 30 pytań testowych, komisja wyłoniła pięciu rolników, którzy następnie rywalizowali ze sobą odpowiadając na pytania ustne. Każdy z pięciu zestawów zawierał 8 pytań z zakresu produkcji roślinnej i zwierzęcej, ekologii i ochrony środowiska, ekonomiki, funduszy unijnych, grup producentów rolnych. Cztery pytania praktyczne dotyczyły: rozpoznania nasion roślin uprawnych, szkodników występujących w uprawach rolnych, ras zwierząt hodowlanych oraz obliczenia nadwyżki na samofinansowanie rozwoju (inwestycji) dla podanego przykładu gospodarstwa rolnego.

Pytania były odczytywane na głos oraz wyświetlane na ekranie po to, by pozostali rolnicy, uczniowie i doradcy również starali się udzielić odpowiedzi, choć tylko w myślach i tylko oni wiedzą, jaki wynik osiągnęli. Wszyscy z uwagą słuchali odpowiedzi finalistów oraz uzupełnień i rozwinięć poruszanych zagadnień przekazywanych przez przewodniczącego komisji.

Rezultaty olimpijskich zmagań rzetelnie i wnikliwe komisja w składzie: Stanisław Piątkowski – przewodniczący oraz Adam Piszczek i Waldemar Poświata, przyznając kolejno miejsca:

I.     Kazimierz Gadomski, pow. rypiński

II.    Patryk Nowak, pow. żniński

III.   Grzegorz Chylewski, pow. sępoleński

IV.   Łukasz Lisiński, pow. brodnicki

V.    Łukasz Jankowski, pow. lipnowski

Wszyscy uczestnicy finału wojewódzkiego Olimpiady Wiedzy Rolniczej z uwagą wysłuchali wykładu dotyczącego działania grup producentów rolnych, który wygłosił Tomasz Bieliński, główny specjalista do spraw producentów rolnych i ogrodniczych. Wykładowca omówił zagadnienia związane z procedurą rejestracji, pozyskiwania środków i funkcjonowania grup. Przedstawił też ciekawe przykłady dobrych praktyk. Zainteresowani omawianym tematem skorzystali z indywidualnych konsultacji, które przez ponad dwie godziny prowadził wykładowca, udostępniając omawianą prezentację oraz posiadane materiały i opracowania.

Finaliści otrzymali atrakcyjne nagrody, w tym również pieniężne.

Nagrody ufundowali: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, ARiMR Kujawsko-Pomorski Oddział Regionalny w Toruniu, Kujawsko-Pomorska Izba Rolnicza, Anwil S.A. producent m.in. nawozów azotowych, firma Ampol-Merol z Wąbrzeźna zajmująca się kompleksowym zaopatrzeniem rolnictwa, Bayer Polska – w dziedzinie rolnictwa producent środków ochrony roślin, BASF Polska – producent, między innymi środki ochrony roślin, FMC Polska – producent środków ochrony roślin, Yara Polska oferująca między innymi, nawozy dla rolnictwa i ogrodnictwa, firma Agrami ze Śmielina, która produkuje innowacyjne nawozów, firma Bacto Tech z Torunia tworząca naturalne, bezpieczne i skuteczne bioprodukty, których skład stanowią mikroorganizmy glebowe, Agencja Promocji Rolnictwa i Agrobiznesu "APRA” – czołowy polski wydawca specjalistycznych tytułów rolniczych.

Organizatorzy gratulują wszystkim rolnikom, którzy wzięli udział w XXX Olimpiadzie Wiedzy Rolniczej, dziękują uczestnikom i sponsorom.

Tekst:
Laura Maciejewska
KPODR O/Zarzeczewo
 

Foto:
Marek Rząsa

Kolekcje odmian roślin uprawnych zakładane dla potrzeb Dni Pola, to dobre miejsca dla weryfikacji i porównania z własnymi polami. To miejsca spotkań rolników ze specjalistami i doradcami, organizowane w celu  zapoznania się z nowymi odmianami roślin, podsumowania, oceny, wyjaśnienia trudnych sytuacji i problemów jakie pojawiają się w konkretnych sezonach wegetacyjnych – każdy rok jest inny!. W takich miejscach odbywają się systematycznie spotkania przy kolekcjach zbóż, rzepaku, kukurydzy, buraków czy ziemniaków. Chociaż w tym roku okazje takich spotkań były przez koronawirusa zdecydowanie ograniczone, to jednak dzięki możliwości odwiedzania poletek indywidualnie lub w małych grupach czy organizowanie szkoleń i spotkań do 150 osób możliwe, przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa (dezynfekcje, maseczki, dystans).

Na spotkaniach zachowano zasady bezpieczeństwa związane z COVID-19.

Dziś prezentujemy kilkanaście zdjęć z konferencji i konkursu jakie odbyły się w Minikowie w dniu 15 września 2020 roku. W tym dniu odbyła się konferencja „Program dla polskiego ziemniaka oraz bioasekuracja i innowacyjne rozwiązania w zakresie agrotechniki, ochrony i przechowalnictwa ziemniaka” a konferencji towarzyszył konkurs „Najsmaczniejsza odmiana ziemniaka”. Tematyka ta była także przedmiotem szkolenia w Grubnie w dniu 4 września 2020 r. Wszystkie te przedsięwzięcia współfinansowane były ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

W Grubnie szkolenie dofinansowane ze środków UE w ramach SIR przeprowadził dr inż. Jerzy Osowski reprezentujący IHAR Oddział w Boninie, a tematem były „Innowacyjne rozwiązania w zakresie postępu biologicznego i ochrony przed patogenami ziemniaka. Monitorowanie agrofagów ziemniaka – ocena zdrowotna odmian”.

W Minikowie konferencję i konkurs dofinansowane ze środków UE w ramach SIR przeprowadził dr Wojciech Nowacki reprezentujący IHAR Oddział w Jadwisinie.

Konferencja zorganizowana została dla specjalistów i rolników specjalizujących się w produkcji ziemniaka z naszego regionu i poświęcona była zagadnieniom programu oraz bioasekuracji ziemniaka. Omówiono wybrane zagadnienia agrotechniczne, ochronę przed chorobami ale także innowacyjne rozwiązania w zakresie ochrony, a konkretnie – wdrożenie programu w praktyce.

Na konferencji dr inż. Wojciech Nowacki, reprezentujący IHAR Oddział w Jadwisinie, przedstawił od strony merytorycznej oba zagadnienie, oraz skutki praktycznych przedsięwzięć w tym zakresie. Reprezentująca WIORIN w Bydgoszczy Aleksandra Wanta przedstawiła temat „Co rolnik powinien wiedzieć w czasie kontroli”. Konferencję poprowadził specjalista KPODR Marek Radzimierski. W dyskusji wzięli udział także dr hab. inż. Małgorzata Szczepanek profesor UTP w Bydgoszczy oraz przedstawiciel Hodowli Ziemniaka Zamarte Marcin Piekarski. Przedstawili oni innowacyjne rozwiązania w uprawie, przechowalnictwie i wprowadzaniu na rynek polskiej odmiany ziemniaka GARDENA, wysoko odpornej na Phytophthora infestans, zaprezentowali założenia projektu (Współpraca) oraz charakterystykę odmiany. W czasie dyskusji duże zainteresowanie wywołały wśród rolników obowiązki jakie muszą spełnić w ramach programu dla polskiego ziemniaka.

Konferencji towarzyszył konkurs „Najsmaczniejsza odmiana ziemniaka”, to kontynuacja konkursów jakie odbywały się w Przysieku podczas festynu „Barwy lata dary jesieni” przez ostatnie 13 lat ( od 2007 roku). W tym 2020 roku ze względu na pandemię impreza została odwołana, ale jeden konkurs po raz 14 udało się przeprowadzić w ograniczonym zakresie podczas tej konferencji, między innymi dzięki środkom SIR. Jak zwykle konkursowi przewodniczył dr inż. Wojciech Nowacki jako ekspert IHAR Oddział Jadwisin, a członkami komisji było również dwoje przedstawicieli KPODR: Natalia Narewska i Marek Radzimierski. W konkursie oceniano 6 odmian ziemniaka: SURMIA, JUREK z HZ Zamarte, MAZUR, STOKROTKA zgłoszone przez PMHZ Strzekęcino oraz MIA NN i WEGA NN zgłoszone przez firmę NORIKA Polska.

Konsumentami byli wszyscy uczestnicy konferencji, a obsługę przygotowanie ziemniaków i bezpieczną konsumpcję zapewniła Restauracja Regionalna „Gęsia Dolina”. Nagrodami były puchary wręczone na koniec konferencji zwycięzcom. Najlepszą odmianą okazała się SURMIA, drugą lokatę zajęła odmiana WEGA NN, a 3 lokatę odmiana STOKROTKA. Jednak w opinii większości konsumentów wybór najlepszych odmian był bardzo trudny bo stawka była bardzo wyrównana – to z kolei bardzo dobrze świadczy o postępie hodowlanym w zakresie cech konsumenckich nowych odmian ziemniaka.

Wręczono puchary za najsmaczniejsze odmiany na koniec konferencji.

Zarówno Dr Jerzy Osowski w Grubnie jak i dr inż. Wojciech Nowacki w Minikowie w podsumowaniu podkreślili – 2020 to był dobry rok dla ziemniaka.

tekst:
Marek Radzimierski
Natalia Narewska
Kujawsko-Pomorski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego
w Minikowie
 

zdjęcia:
Marzena Zwiewka
Marek Rząsa

 Forum Rolnicze Gazety Pomorskiej za nami. Od 22 do 24 września było transmitowane na żywo na fanpage'u Gazety Pomorskiej oraz w serwisie www.pomorska.pl
 

Harmonogram Forum:

WTOREK, 22 września

• Walka z suszą i okresowymi nadmiarami wody. Jak zdobyć pieniądze na nawadnianie gospodarstwa? Jak wspólnie zatrzymać wodę lub pozbyć się jej nadmiaru, gdy za często pada?
• Spis Rolny 2020. Panel ekspercki Głównego Urzędu Statystycznego
• Rachunkowość w gospodarstwie rolnym. Jak rozliczać np. podatek VAT, prowadzić mikrorachunek podatkowy, by rolnik nie musiał obawiać się kontroli?

ŚRODA, 23 września

Produkcja zwierzęca w czasach wirusów (afrykański pomór świń, grypa ptaków, koronawirus). Jak pogodzić wymogi dotyczące bioasekuracji z prowadzeniem np. małych ubojni w gospodarstwach? Korzystanie z pomocy na dobrostan zwierząt, a ograniczenia z powodu zagrożenia wirusami.

• Energia ze słońca – to się opłaca. Panel ekspercki prowadzony przez BOŚ Leasing – EKO Profit S.A.| BOŚ S.A.

CZWARTEK, 24 września

• Sztuczna inteligencja zastąpi kontrole w gospodarstwach, szacowanie strat np. po suszy już odbywa się za pomocą aplikacji. Czy to koniec problemów z oceną strat, wnioskowaniem o dopłaty czy początek problemów tych rolników, którzy nie potrafią poruszać się w skomputeryzowanym świecie?
• Kolejne zmiany w stosowaniu środków ochrony roślin w Unii Europejskiej. Jak unijny Nowy Zielony Ład wpłynie na produkcję roślinną w Polsce?

W piątek, 25 września, odbył się finał Forum Rolniczego 2020. Tego dnia odbyła się też debata z udziałem obecnych i byłych szefów ministerstwa rolnictwa i rozwoju wsi. 

Z naszymi gośćmi starano się odpowiedzieć m.in. na pytanie: Czy Wspólną Politykę Rolną zdezorganizuje Nowy Zielony Ład? A może to będzie szansa dla rolników?

fot. Tomasz Czachorowski, Polska Press

Więcej informacji o Forum na www.pomorska.pl

W sobotę 26 września odbyło się w Przysieku kolejne XXVIII Forum Pszczelarzy. Organizatorami Forum byli Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego oddział w Przysieku oraz Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu. Patronat sprawowali Wojewoda Kujawsko-Pomorski oraz Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Pierwotny termin Forum był planowany na 26 marca, ale sytuacja epidemiologiczna w kraju spowodowała półroczne opóżnienie. Deszczowa pogoda i epidemia sprawiły, że wielu pszczelarzy zrezygnowało z przyjazdu do Przysieka. Pomimo tych niesprzyjających okoliczności odwiedziło nas około 800 osób. Forum otworzył Minister Rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski. Wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele wojewódzkich władz samorządowych i administracyjnych. Tradycyjna część merytoryczna, z przyczyn sanitarnych, nie odbyła się w sali konferencyjnej lecz przed budynkiem, gdzie dla lepszego odbioru ustawiono telebim. Pierwszy wykład pt. „Czy 40 lat walki z warrozą czegoś nas nauczyło?" wygłosiła dr wet. Anna Gajda z SGGW w Warszawie. Drugim wykładowcą był mgr inż. Piotr Nowotnik, którego wykład dotyczył „Wpływu pożytecznych mikroorganizmów na kondycję rodzin pszczelich". Część handlowa Forum była w tym roku skromniejsza i liczyła 20 stoisk.

Forum towarzyszyła degustacja produktów owocowo-warzywnych pod hasłem „Warzywa i owoce podstawą zdrowej i zbilansowanej diety" zorganizowana przez Kujawsko-Pomorską Izbę Rolniczą.
Zapraszamy na XXIX Forum Pszczelarzy 27 marca 2021 roku. Oczywiście jeżeli warunki sanitarne w kraju na to pozwolą.
Do zobaczenia wiosną.
 

Tekst: Piotr Stelmaszak

Foto: Marek Rząsa