„Soja w województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim
– innowacyjne  rozwiązania  w uprawie i skarmianiu dla gospodarstw rolnych”

Okres realizacji operacji
od 18.05.2018 r. do  31.12.2019 r.

Cel operacji

Zwiększenie dochodów w gospodarstwach rolnych poprzez przedstawienie rolnikowi kompleksowej metodologii uprawy, nawożenia i ochrony konwencjonalnych odmian soi, wybranych w trakcie badań terenowych i charakteryzujących się najwyższą wydajnością i dostosowaniem do żywienia poprzez ekstruzję nasion oraz ich wykorzystanie w optymalnie zbilansowanych paszach stosowanych w żywieniu zwierząt. Jedną z możliwości tej operacji będzie analiza ekonomiczna opłacalności uprawy soi, jej ekstruzji i wykorzystania do skarmiania we własnym gospodarstwie rolnym na przykładzie trzody chlewnej i bydła mlecznego.

Podmioty wchodzące w skład grupy operacyjnej

• Przedsiębiorstwo Wielobranżowe lechpol  Sp. z o. o. –  Lider Konsorcjum Moja Soja
• Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy
• Rolnicy: Ryszard  Błaszkiewicz, Janusz Cieszyński, Maciej Kazek, Adam Styczyński, Aleksander Tadych.

Podsumowanie

Plonowanie odmian soi było zbliżone w trakcie badań, ale znacznie różniło się między poszczególnymi odmianami. W roku 2018 w czołówce uplasowały się odmiany: Comandor, Mayrika, Obelix, Abelina, Bohemians i Gasser – na poziomie od 2,06 do 2,41 t/ha. Natomiast w 2019 w czołówce znalazły się: Abelina i Gasser na średnim poziomie 1,52 – 1,55 t/ha. Należy jednak zauważyć, że ich maksymalne plony sięgały 1,83 i 2,13 t/ha w roku 2019. Wilgotność nasion w czasie zbioru była wyraźnie mniejsza w 2018 roku aniżeli w 2019. Było to spowodowane równomiernym dojrzewaniem nasion przy sprzyjającej pogodzie pod koniec sierpnia i na początku września 2018. Natomiast w 2019 roku niektóre odmiany, np. Amarok, Royka, Aurelina, ESG 152, Regina, Lenka i Favorit musiały być dosuszane po zbiorze, ponieważ wilgotność nasion przekraczała 16 %.  W pierwszym terminie zbioru, tj. 27 września, wilgotność nasion do zbioru była zdecydowanie niższa, niż w drugim terminie. Problematyczne były dwie odmiany, tj. Obelix i Mayrika, które w 2018 roku wypadły bardzo korzystnie i były rekomendowane do zasiewów na plantacjach rozwojowych u rolników – konsorcjantów. W 2019 okazało się, że materiał siewny odmiany Obelix miał znacznie obniżoną zdolność kiełkowania (poniżej 70 %) i stąd zaniżona była obsada tej odmiany. Natomiast odmiana Mayrika okazała się wysoko wrażliwa na herbicyd Plateen WG i po wschodach, ponad 80% roślin uległo zniszczeniu. Najkorzystniejsze warunki dla plonowania miały odmiany Abelina i Gaser, które w obydwu latach, przy zastosowanej agrotechnice, a przede wszystkim przy mało korzystnym rozkładzie opadów, plonowały najwyżej i stabilnie.

Ekstrudowane nasiona soi niemodyfikowanej genetycznie uprawianej w województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim pod względem jakości pokarmowej i odżywczej są wartościową paszą białkowo-energetyczną. Skarmianie nasion ekstrudowanych w warunkach produkcyjnych w gospodarstwach rolników członków Konsorcjum Moja Soja wykazało, że całkowite zastąpienie śruty poekstrakcyjnej sojowej nasionami ekstrudowanymi soi non-GMO jest możliwe, jednak u młodych zwierząt może powodować zmniejszenie przyrostów. Na podstawie przeprowadzonych prac w 5 wybranych gospodarstwach rolnych w województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim, w których skarmiano ekstrudowane pełne nasiona soi (EPNS) oraz częściowo odolejone (EONS), pochodzące z roślin non-GMO można stwierdzić, że udział EPNS w żywieniu prosiąt odsadzonych i warchlaków może dochodzić do 10% w mieszance paszowej pełnoporcjowej (MPP), w żywieniu tuczników – do 16% w MPP typu grower i do 15% w MPP typu finiszer oraz nasion EONS w żywieniu cieląt w wieku od 3 do 6 m-ca życia w MPU na poziomie do 21%.

Na podstawie wyników uprawy soi w gospodarstwach rolników uczestniczących w projekcie oszacowano na poziomie 2,50 t/ha plon soi zapewniający poziom nadwyżki bezpośredniej konkurencyjny dla innych upraw. Zastosowanie w odchowie prosiąt własnych EPNS w stosunku do użycia poekstrakcyjnej śruty sojowej z zakupu praktycznie nie wpłynęło na wyniki ekonomiczne, natomiast skarmianie w odchowie warchlaków nieznacznie pogorszyło wyniki ekonomiczne (o około 7,50 zł/szt.). Skarmianie w odchowie cieląt własnych EONS zamiast poekstrakcyjnej śruty sojowej non-GMO pochodzącej z zakupu, pogorszyło wyniki ekonomiczne o około 54 zł/szt., głównie z powodu gorszych przyrostów masy ciała. W odchowie tuczników podawanie własnych EPNS zamiast poekstrakcyjnej śruty sojowej non-GMO z zakupu wpłynęło na wyniki ekonomiczne pogorszając je o około 35 zł/szt. lub poprawiając o około 29 zł/szt. W okresie trwania projektu, w latach 2018-2019, wystąpił wyjątkowo niekorzystny dla soi rozkład opadów i temperatur, co obniżyło plony w stosunku do uzyskiwanych w przeciętnych warunkach pogodowych. Zwiększenie produkcji paszowego białka krajowego pozostaje najważniejszym celem strategicznym i wymaga dalszych badań oraz systematycznej popularyzacji i wdrażania dostępnych rozwiązań.

Piotr Dorszewski,
KPODR w Minikowie

5 marca w Domu Kultury w Zakrzewie (pow. aleksandrowski) odbyło się szkolenie pn. „Zasady prowadzenia ewidencji przychodów i kosztów przez Koła Gospodyń Wiejskich”. Organizatorem był Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie. W szkoleniu udział wzięło ok. 60  uczestników.

Wykład przeprowadziły: Grażyna Lewandowska-Golenia, Joanna Klonowska, Aleksandra Żbikowska – przedstawiciele Urzędu Skarbowego z Aleksandrowa Kuj. Tematem przewodnim było omówienie zasad prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez Koła Gospodyń Wiejskich. Uczestnikom przedstawiono Rozporządzenie ministra finansów w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez Koła Gospodyń Wiejskich. Wskazano kiedy i na jakich warunkach można korzystać z tej uproszczonej księgowości.

Następnie przedstawione zostały dwa główne dokumenty, które stanowią załączniki do ww. rozporządzenia: Zestawienie przychodów i kosztów oraz Zestawienie przepływów finansowych. Omówiono m.in. jak należy wyodrębnić koszty finansowane z poszczególnych dotacji.

Ostatnim punktem szkolenia było omówienie CIT-8. Przedstawiono przykładowe wypełnienie tego formularza.

Na zakończenie szkolenia wykładowcy starali się rozwiać wszelkie wątpliwości słuchaczy, odpowiadając na konkretne pytania uczestników.

Pamiętajmy, że termin na złożenie CIT-8 upływa z dniem 31 marca 2020 r. Co do zasady można go złożyć w wersji papierowej (są wyjątki).

Marta Knop
KPODR w Minikowie

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w Obszary Wiejskie”
Operacja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania M01 „Transfer Wiedzy i działalność informacyjna”,
poddziałania „Wsparcie dla działań w zakresie kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

SZKOLENIA W ZAKRESIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII PRODUKCJI ZBÓŻ 
W WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIM

Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie informuje, że w konsorcjum z Kujawsko-Pomorską Izbą Rolniczą zrealizował operację Szkolenia w zakresie „Nowoczesnych technologii produkcji zbóż” w województwie kujawsko-pomorskim, która współfinansowana była ze środków Unii Europejskiej w ramach poddziałania „Wsparcie dla działań w zakresie kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności” w ramach działania „Transfer wiedzy i działalność informacyjna” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Celem operacji była poprawa wyników gospodarczych wszystkich gospodarstw oraz ułatwienie restrukturyzacji i modernizacji gospodarstw, szczególnie z myślą o zwiększeniu uczestnictwa w rynku i zorientowania na rynek, a także zróżnicowania produkcji rolnej. Zorganizowanych zostało 40 szkoleń, na których przeszkolono 711 osób. Szkolenia odbyły się od 3.12.2018 r. do 14.06.2019 r.

Uczestnikami byli: rolnicy i domownicy rolników, małżonkowie rolników, osoby zatrudnione w rolnictwie, właściciele lasów oraz wnioskodawcy lub beneficjenci operacji typu „Premie dla młodych rolników” w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Do pobrania:

Harmonogram realizacji operacji

Konspekt

Program

Więcej informacji można uzyskać:
w KPODR w Minikowie; tel. 52-386 72 37; 506 392 582
w KPIR z/s w Przysieku tel. 56- 678 92 40

Wybory życiowe, decyzje o byciu rolnikiem, o inwestowaniu i rozwijaniu gospodarstwa nie mogą być podejmowane pod wpływem masowo napływających i wycinkowych bieżących bodźców z rynku dóbr inwestycyjnych, konsumenckiego, instytucjonalnego, czy kadencyjnych kampanii polityki. Osadzenie zamysłów rolników w szerszej i długookresowej perspektywie jest najważniejsze.

Doceniając wagę tej tematyki KPODR zorganizował 26 lutego 2020 r. w Minikowie konferencję pt. Co powinien wiedzieć rolnik podejmujący inwestycje? W referacie otwierającym spotkanie pt. Rolnictwo rodzinne we współczesnym świecie – uwarunkowania – wyzwania – transformacja uznany autorytet naukowy, prof. dr hab. Józef S. Zegar (IERiGŻ-PIB) przedstawił ewolucję gospodarstw rodzinnych oraz spodziewane tendencje w rolnictwie doby globalizacji. Szczególnie interesujące dla licznej grupy rodzin z naszego regionu, które zawodowo zajmują się produkcją rolniczą i oczekują, że będzie ona w przyszłości, jedynym bądź podstawowym źródłem ich dochodów, będą następujące konkluzje:

– Wzrost kosztów pracy, postawi rolnictwo w trudnej sytuacji – nie będzie ono w stanie konkurować płacami z działami przemysłu i usług, również w pozyskaniu do pracy migrantów (ci coraz częściej podążą też za zarobkami na zachód, np. do Niemiec).

– Znaczenia nabiera jakość produktów (i szerzej życia) – to szansa i wyzwanie dla rolników. Światowe bezpieczeństwo żywnościowe w dużej mierze zapewni zmiana diety żywieniowej (mniej mięsa a więcej białka roślinnego i przede wszystkim warzyw oraz owoców), ograniczenie strat surowców rolnych i marnotrawstwa żywności oraz poprawa redystrybucji.

– Zasoby surowców są ograniczone, np. fosforytów i wody, a środowisko ma nieprzekraczalne granice wydolności do samoreprodukcji. Paradygmat gospodarki ustawicznego wzrostu, dyktatu PKB i nakręcanego konsumpcjonizmu będzie musiał być zakwestionowany na rzecz paradygmatu zrównoważonego życia i rozwoju.

– Globalizacja stwarza problemy, które można rozwiązywać tylko w światowym współdziałaniu – trzeba poszukać przejścia z powszechnego nastawienia na konkurowanie do współdziałania. Muszą powstać światowe formuły skutecznego podejmowania koniecznych decyzji (nie wystarcza zasada najniższego wspólnego mianownika skutkująca minimalnymi i dalece niewystarczającymi działaniami).

– Zmiany klimatu, brak wody i żywności mogą wywołać niewyobrażalne migracje z biednego Południa w kierunku bogatej Północy, a ciągle nie mamy nowatorskiego i perspektywicznego pomysłu jak ten problem rozwiązywać. Budowanie murów granicznych niczego nie rozwiązuje.

W referacie pt. Czynniki warunkujące efektywność inwestycji gospodarstw rolnych w województwie kujawsko-pomorskim dr hab. inż. Roman Sass (KPSW) analizował wdrażane po 1990 r. procesy modernizacji gospodarstw rolniczych w regionie z wskazaniem czynników warunkujących efektywność. Sformułował m.in. następujące wnioski:

– Wdrażane od przywrócenia gospodarki rynkowej (po 1990 r.) programy wsparcia modernizacji gospodarstw rolniczych poprawiały sytuację dochodową rolników korzystających z programów jednak nie zwiększały efektywności, co nie tworzy przesłanek na przyszłość.

– Mały rozmiar inwestycji nie prowadzi do przełomu w funkcjonowaniu gospodarstwa rolniczego – co najwyżej reprodukuje i powiela sytuację zastaną.

– Inwestycje realizowane w ramach krajowych programów wsparcia i środków unijnych przyczyniły się do zwiększonej polaryzacji majątkowej (pod względem obszaru i szczególnie majątku trwałego).

– W latach 2004-2015 nieznacznie wzrosła produktywność czynników produkcji. Produktywność ziemi w większości gospodarstw była na zbliżonym poziomie, a największy wzrost produktywności dotyczył wydajności pracy.

– Gospodarstwa o najmniejszej efektywności dysponowały prawie takim samym potencjałem produkcyjnym (ziemi i majątku trwałego) jak gospodarstwa o największej efektywność. Największy wpływ na efektywność całkowitą gospodarstw miały koszty. Zarówno koszty ogółem jak i koszy amortyzacji, utrzymania budynków i maszyn pogarszały efektywność. Poprawy efektywności muszą rolnicy szukać w ograniczeniu kosztów i to głównie kosztów stałych, co podkreśla wagę dobrego planowania inwestycji i unikania tzw. przeinwestowania.

– Rosnące po akcesji Polski do UE dopłaty, zarówno bezpośrednie jak i do inwestycji pogarszały efektywność. Potwierdza to dość powszechny pogląd, że dopłaty osłabiają znaczenie efektywności jako ważnego źródła dochodów.

– Spośród czynników jakościowych duże znaczenie dla efektywności gospodarstw miała systematyczna wymiana materiału siewnego jak i stosownie nowych technologii, które poprawiały efektywność. Natomiast posiadanie nowej generacji maszyn pogarszało efektywność. Sam fakt posiadaniamaszyn nie gwarantował bowiem wyższej efektywności, a wręcz przeciwnie wzrastały koszty stałe. Inwestycje mające pozytywny wpływ na efektywność, to inwestycje w zakup gruntów.

– Wielkość dochodów była mocno zróżnicowana, zróżnicowanie to wynikało nie tylko ze skali inwestowania, ale przede wszystkim z wielkości obszarowej gospodarstw. Ważnym czynnikiem wzrostu dochodów były rosnące dopłaty bezpośrednie oraz dopłat do inwestycji, a także przyrost powierzchni użytkowanych gruntów.Ze zmiennych chrakteryzujących efektywność w badanych gospodarstwach potwierdzony został wpływ efektywności skali produkcji.

– Z wyników badań wynika jednoznacznie, że dochody gospodarstw zależały głównie oduwarunkowań zasobowych i instytucjonalnych, a w niewielkim stopniu odefektywności wykorzystania potencjału produkcyjnego. Istotny wpływ na dochody miały także relacje rynkowe. Szczególnie widoczne to było po 2012 r. kiedy na skutek pogorszenia koniunktury w rolnictwiewystąpił duży spadek dochodów.

Ostatni referat pt. Rola funduszy obcych w finansowaniu gospodarstw rolniczych w woj. kujawsko-pomorskim zaprezentował dr inż. Tadeusz Sobczyński (KPODR). Badanie wykazało wyjątkową rolę kapitałów obcych w finansowaniu modernizacji gospodarstw rolniczych w regionie, m. in.:

– Poprawne użycie kapitałów obcych może przyspieszyć modernizację gospodarstwa rolniczego oraz zwiększać rentowność kapitału własnego. O takiej sytuacji mówimy, że wystąpił efekt dźwigni finansowej, gdyż oprócz majątku finansowanego z funduszy własnych,również ta część majątku, która jest finansowana z funduszy obcych też pracuje na rentowność kapitału własnego (podnosi, lewaruje rentowność).

– Gospodarstwa rolnicze w Polsce, na tle gospodarstw duńskich i francuskich, charakteryzują się skromnym korzystaniem z kapitałów obcych, dominuje kapitał własny. Jednak, wraz ze wzrostem wielkości ekonomicznej gospodarstw maleje udział kapitału własnego w finansowaniu majątku i narasta skłonność do ekspansywnych strategii finansowych.

– W gospodarstwach woj. kujawsko-pomorskiego w latach 2004-2017 w miarę wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstw rosła rentowność aktywów ogółem. Po przekroczeniu poziomu 5% rentowności aktywów, dalszy jej wzrost skutkował ponad proporcjonalnym przyrostem rentowności kapitału własnego. W efekcie gospodarstwa największe, o najwyższej rentowności aktywów charakteryzowały się najwyższą rentownością kapitału własnego, a różnica między jedną i drugą rentownością sięgała 3,0-3,5 punktu procentowego. Dowodzi to występowania efektu dźwigni finansowej – korzystanie z funduszy obcych podnosiło rentowność kapitału własnego. Analogiczne zależności stwierdzono też w przypadku gospodarstw z woj. wielkopolskiego.

– W gospodarstwach z woj. kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego udział funduszy obcych w finansowaniu majątku rósł wraz z wielkością ekonomiczną. Jednocześnie, w okresie 2004-2009 obserwowaliśmy trend wzrostowy, a następnie załamanie korzystania z kapitału obcego. Załamanie mogło być spowodowane światowym kryzysem finansowym. Prowadzone przez SGH wieloletnie, systematyczne badania koniunktury w Polsce potwierdzają wystąpienie po 2009 r. skokowego pogorszenia nastrojów gospodarstw rolniczych, gotowości do inwestowania i zaciągania kredytów.

– W latach 2004-2017 wraz z wzrostem wielkości ekonomicznej gospodarstwa rósł udział funduszy obcych w finansowaniu majątku, co znajduje odbicie w rosnącym mnożniku kapitału własnego, a efektem był wzrost rentowności kapitału własnego. Zarówno w woj. kujawsko-pomorskim jak i wielkopolskim najwyższą rentowność kapitału własnego osiągały gospodarstwa najmocniej wspierające się funduszami obcymi.

– Wraz z wzrostem mnożnika kapitału własnego w gospodarstwach z woj. kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego rósł stopień reprodukcji majątku. Gospodarstwa wchodziły w fazę reprodukcji rozszerzonej, gdy mnożnik kapitału własnego przekraczał wartość 1,09-1,10 (to oznacza, że wartość majątku o 9-10% przewyższa wartość kapitału własnego). Najwyższy stopień reprodukcji majątku występował w grupie gospodarstw, które charakteryzowały się najwyższym mnożnikiem kapitału własnego (na poziomie 1,31-1,34 w woj. kujawsko-pomorskim i 1,23-1,27 w woj. wielkopolskim).

– Badania wykazały, że możliwości wzrostu potencjału wytwórczego gospodarstwa rosną wraz z wielkością ekonomiczną i stopniem korzystania z funduszy obcych. To warunkuje inwestycje innowacyjne i rozwój. Inwestycje w ziemię tworzą najlepsze przesłanki do wzrostu wydajności i dochodowości pracy w gospodarstwach specjalizujących się w chowie zwierząt ziarnożernych (świnie, drób), następnie w gospodarstwach z chowem bydła mlecznego i gospodarstwach wielostronnych, a najgorsze – w gospodarstwach polowych (specjalizujących się w produkcji zbóż, oleistych i strączkowych).

– Zwiększanie relacji majątek/ praca w gospodarstwach z woj. kujawsko-pomorskiego prowadziło do wzrostu produktywności i dochodowości pracy. W przypadku gospodarstw z chowem ziarnożernych, gospodarstw wielostronnych oraz polowych, po przekroczeniu pewnego poziomu wsparcia pracującego majątkiem następuje załamanie wydajności, a zwłaszcza dochodowości pracy. Są to symptomy tzw. przeinwestowania.

– W latach 2004-2017 w gospodarstwach z woj. kujawsko-pomorskiego oprócz wielkości ekonomicznej, kierunek produkcji również znacząco różnicował udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku. Gospodarstwa polowe stosowały wyraźnie bardziej ekspansywne strategie finansowe niż gospodarstwa z chowem zwierząt ziarnożernych, gospodarstwa z bydłem mlecznym i gospodarstwa wielostronne.

– Przeprowadzone analizy prowadzą do dwóch bardzo ważnych wniosków ogólnych. Po pierwsze, umiejętne korzystanie z funduszy obcych może poprawiać rentowność kapitału własnego i sytuację pieniężną gospodarstwa. Po drugie, podstawowym zagrożeniem związanym z korzystaniem z funduszy obcych nie są koszty (prowizje i odsetki, koszty transakcyjne), lecz trwała utrata płynności przy przyjęciu zbyt krótkiego okresu spłaty rat. Można nawet postawić tezę, że nie ma tak dobrego (o wysokiej rentowności pomysłu gospodarczego), którego nie da się zniszczyć złym finansowaniem. Pamiętajmy o tym!

Gospodarstwa inwestujące wymagają trwałej asysty doradczej, gdyż wejście w cykl inwestycji modernizacyjnych i zarządzanie ich finansowaniem jest samo w sobie wielkim wyzwaniem, a w warunkach rosnącego ryzyka rynkowego (globalizacja) i przyrodniczego (ocieplania klimatu) potęguje się. Właściwe rozpoznanie tendencji oraz czynników destabilizujących i stabilizujących dochody rolnicze to podstawa ograniczania ryzyka i sprawnego zarządzania inwestującym i rozwijającym się gospodarstwem.

Wyniki konferencji powinny zainteresować aktywnych rolników i liderów organizacji rolniczych, doradców, nauczycieli szkół rolniczych, pracowników regionalnych agencji rolniczych oraz administracji i samorządu zajmujących się rolnictwem, wszystkich poszukujących dróg rozwoju gospodarstw, rolnictwa i obszarów wiejskich.

Warto w całości przeczytać  referaty dostępne w załączonych materiałach konferencyjnych. Pożytecznej lektury.

Do pobrania:

matriały konferencyjne 26.02.20

tekst: dr inż. Tadeusz Sobczyński
foto: Jarosław Domiński
KPODR w Minikowie

Przedstawiciele Grupy operacyjna Przyzagrodowa Gęś Kołudzka.

17 lutego w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie odbyło się spotkanie finalizujące prace nad utworzeniem nowej grupy operacyjnej „Przyzagrodowa Gęś Kołudzka”, zakończone podpisaniem umowy konsorcjum. Grupa planuje złożyć wniosek o dofinansowanie w ramach działania Współpraca.

Skład grupy operacyjnej

– Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy Zakład Doświadczalny Kołuda Wielka (lider konsorcjum);

– Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie;

– Fundacja Hodowców Polskiej Białej Gęsi;

– Tadeusz Rydzkowski;

– Agata Augustyniak;

– Mariusz Górski;

– Wiesław Świtała;

– Renata i Jacek Osojca;

– Edyta Tęcza-Maciejewska;

– Andrzej Tęcza;

Cel projektu

Grupa planuje stworzenie produktu „Przyzagrodowa Gęś Kołudzka”. Zwierzęta będą żywione w sposób typowy dla chowu przyzagrodowego. Planuje się stosowanie zoptymalizowanych mieszanek skomponowanych na potrzeby projektu, niezawierających komponentów GMO. Wśród kluczowych składników pasz wymienia się: owies, zioła uzupełniane zielonkami, odpadami warzywnymi i runią pastwiskową. Zakłada się opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu żywieniowego, który będzie realną alternatywą dla hodowców gęsi. Projekt zakłada również wdrożenie innowacji technologicznych do chowu gęsi.

tekst: Marcin Skrok, Broker innowacji

fot.: Jarosław Domiński

12 lutego 2020 roku w sali konferencyjnej w Minikowie odbyło się szkolenie dla hodowców i producentów bydła mięsnego. Organizatorami tego przedsięwzięcia był Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie wraz z Polskim Związkiem Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego.

Szkolenie otworzyli Janusz Piotrowski – Dyrektor Biura Polskiego Związku Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego wraz z Markiem Witkowskim – Zastępcą Dyrektora Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Pierwszym prelegentem był lekarz weterynarii Wojciech Wójcik, który przedstawił hodowcom zagadnienia dotyczące procedur weterynaryjno-zootechnicznych w hodowli bydła mięsnego, omówione zostały zasady praktycznego wykonania u bydła sondowania, trokarowania, dekornizacji oraz odkażania pępka, zaprezentowano zalecenia odnośnie monitoringu zwierząt i prawidłowych wycieleń. Wykład miał charakter praktyczny i został wzbogacony w filmy instruktażowe.

O środkach pomocowych dla hodowców i producentów bydła mięsnego w roku 2020 mówił Łukasz Piotrowski – główny specjalista ds. ekonomiki z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Przedstawił działanie „Dobrostan zwierząt”, które ze względu na to, że jest nowym działaniem wzbudziło duże zainteresowanie wśród uczestników szkolenia. W ramach tej pomocy rolnicy utrzymujący bydło lub świnie będą mogli starać się o dodatkowe wsparcie finansowe, jeżeli poprawią warunki utrzymania zwierząt ponad wymagane normy. Rolnicy będą mogli składać wnioski o wsparcie od 15 marca do 15 maja danego roku – drogą elektroniczną w ramach formularza eWniosekPlus. Omówił również środki pomocowe takie jak: „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura 2000” oraz „Modernizacja gospodarstw rolnych” obszar d.

Ostatnim punktem szkolenia był temat o aktualnej sytuacji na rynku wołowiny w Polsce, o której mówili Dyrektor KPODR, Dyrektor Biura PZHiPBM wraz z lekarzem weterynarii.

Szkolenie zakończyło się dyskusją i obiadem. Wszystkim uczestnikom szkolenia dziękujemy za przybycie!

Tekst: Daria Andrzejewska

Fot.: Jarosław Domiński, Daria Andrzejewska

7 lutego 2020 roku w hotelu Sheraton w Warszawie odbyła się uroczysta Gala XXVI edycji Ogólnopolskiego Konkursu ROLNIK-FARMER ROKU, w której wzięli udział finaliści, laureaci oraz zaproszeni goście.

Konkurs organizowany jest pod patronatem: Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz JM Rektora Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Patronat medialny objęła TVP1, wydawnictwo APRA oraz multiportal rolny „Agropolska”.

Laureatami XXVI edycji Konkursu i zdobywcami tytułu „ROLNIK-FARMER ROKU” w poszczególnych kategoriach zostali :

• gospodarstwa rodzinne

– produkcja roślinna – Ludmiła i Michał Sznajder z Karnicz
– hodowla bydła – Mieczysława i Jan Tylka  z Tokarni
– hodowla trzody – Marzena i Łukasz Kieras z Komorowa

• gospodarstwa o alternatywnych źródłach dochodu

– Anna i Jan Kępa, Barbara i Paweł Kępa z Ligoty Wielkiej
– Agnieszka i Ernest Kaźmierczakowie z Warszówki

• działy specjalne produkcji rolnej

– Danuta i Zygmunt Stromscy z Kczewa

• działy specjalne produkcji rolnej

– Agnieszka Taraszkiewicz Winnica Bona Terra z Krzyżówki  

• przedsiębiorstwa rolnicze

– Marian Pankowski, Przedsiębiorstwo Rolniczo Hodowlane GAŁOPOL Sp. z o.o. z Gałowa

KPODR w Minikowie, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Lipnie zgłosił do Konkursu Winnicę Bona Terra, pani Agnieszki Taraszkiewicz. Właścicielka na powierzchni 4,26 ha (Krzyżówki, gmina Lipno) założyła i prowadzi wspaniałą winnicę. Gospodarstwo wyposażyła w sprzęt i urządzenia do produkcji wina. Rozbudowała system piwnic do leżakowania. Cały czas poszerza swoją wiedzę dotyczącą prowadzenia i produkcji win w kraju oraz za granicą. Prowadzi dodatkowo działalność edukacyjną. Uczy jak uprawiać winorośla i produkować dobre wino w naszych warunkach.

Tekst, foto: Małgorzata Kołacz, KPODR

Hodowla zwierząt futerkowych w Polsce ma prawie 100-letnią tradycję. Pierwsza ferma lisów srebrzystych została założona w 1925 r. pod Bielskiem, dwa lata później Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych założyło fermę listów na terenie nadleśnictwa Zbiczno w województwie toruńskim. Norki, jenoty, listy i szynszyle to udomowione zwierzęta gospodarskie tak samo jak trzoda chlewna czy bydło. Każda hodowla podlega nadzorowi Inspekcji Weterynaryjnej, Inspekcji Ochrony Środowiska, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Pracy i Inspekcji Budowlanej. Te państwowe organy są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie każdej fermy, największą jednak rolę odgrywają sami hodowcy, którzy codziennie doglądają swoich zwierząt by zapewnić im jak najlepszy dobrostan.

W sobotę, 1 lutego 2020 r. w siedzibie firmy Skinpolex Sp. z o.o. w Bydgoszczy odbył się XXII Pokaz surowych skór futerkowych. Oceniane były norki zarówno samce i samice w różnych odmianach barwnych: silverblue, palomino, białe, cross black-silverblue, mahogan, demi wild, topaz i szafir. Przybyłych gości powitali – Prezes firmy Skinpolex Sp. z o.o. Roman Horoszczuk, dr n. wet. Tadeusz Jakubowski oraz Rajmund Gąsiorek – Prezes Polskiego Związku Hodowców i Producentów Zwierząt Futerkowych, który był współorganizatorem wydarzenia. Głos zabrał również Prezes Naczelnej Rady Łowieckiej prof. Paweł Piątkiewicz, który deklarował dalszą współpracę ze  środowiskiem hodowców oraz poseł Zbigniew Ajchler, przedsiębiorca rolny i samorządowiec. Do Bydgoszczy przybyli licznie hodowcy, przedstawiciele firm branżowych, przedstawiciele świata nauki z IZ PIB w Balicach koło Krakowa, z SGGW w Warszawie, UPH w Siedlcach oraz specjalistki ds. oceny zwierząt futerkowych Lilianna Beszczyńska oraz Agnieszka Brzezińska z Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt w Warszawie. Omówiona została bieżąca sytuacja  na rynku futrzarskim przez firmy Saga Fur i Kopenhagen Fur zajmującymi się bezpośrednio aukcjami, dysponującymi najobszerniejszą ofertą najwyższej jakości skór futerkowych, pochodzących ze ściśle nadzorowanych źródeł w Europie.

Jeśli chodzi o światową produkcję na pierwszym miejscu  w produkcji norek znajdują się Niemcy, Polska, Chiny, USA z Canadą i Holandia. Największym odbiorcą skór są Chiny, Hong Kong i Tajwan (75%) Zachodnia Europa (11%), Rosja, Grecja, Turcja (9%), Południowa Korea (4%), Północna Ameryka (1%).

W sezonie 2018/2019 ceny norek były poniżej kosztów produkcji, natomiast produkcja lisich skór znów zaczęła się opłacać. Prognozy dla nowego sezonu 2019/20 r. nadal stanowią wyzwanie, oferty aukcyjne na całym świecie spadną o 30%.

Polskie futra są rozpoznawalną marką i produktem na światowym rynku, sprzedawane są do domów aukcyjnych a następnie do m.in. domów mody. Domy aukcyjne współpracują z światowymi sieciami mody takimi jak: MaxMara, Harrods, Dior, Fendy, Louis Vuitton, które cenią sobie wysoką jakość produktu, nie tylko syntetyczne substytuty.   Życzymy wytrwałości hodowcom, mimo niepewnej sytuacji na rynku oraz udanych i dochodowych aukcji w kolejnych latach.

Otwarcie pokazu, od lewej Prezes firmy Skinpolex Sp. z o.o. Roman Horoszczuk, dr n. wet. Tadeusz Jakubowski
oraz Rajmund Gąsiorek – Prezes Polskiego Związku Hodowców i Producentów Zwierząt Futerkowych

Podczas pokazu skór: dr inż. Jacek Zawiślak, Anna Mońko-Łanucha, prof. Dorota Kowalska,
Agnieszka Brzezińska, prof. Paweł Bielański, Lilianna Beszczyńska

Pokaz surowych skór Skinpolex:
Od lewej Agnieszka Brzezińska, prof. Dorota Kowalska, Anna Mońko-Łanucha, Lilianna Beszczyńska, prof.-Stanisław-Socha

Kapcie z norek. Ostatni hit w Chinach,cena 55-160 $

Tekst i foto: Anna Mońko-Łanucha

30 stycznia 2020 r odbył się w Przysieku Koło Torunia X Zjazd Sadowników Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Było to kolejne spotkanie, w którym obok producentów owoców brali udział przedstawiciele firm, nauki i doradztwa. Konkurencja i różne programy wsparcia finansowego sektora rolno-spożywczego spowodowały ogromny rozwój tej branży, w tym również gospodarstw. Rozwijana współpraca z sadownikami daje możliwości zapoznania się producentów z najlepszymi i najnowocześniejszymi osiągnięciami sadowniczymi na całym świecie. Umożliwia to wprowadzenie nowoczesnych technologii do produkcji w sadach. Współpraca firm, jednostek badawczych i doradztwa może doprowadzić do intensywnego rozwoju tego sektora produkcji.

Dariusz Pliszka zastępca Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa
w Bydgoszczy zapoznał uczestników z obchodami Międzynarodowego Roku Zdrowia Roślin, które są okazją do przypomnienia społeczeństwu znaczenie roślin w życiu ludzi. Wywierają one wpływ na wiele aspektów życia i zdrowia społeczeństw: ochronę środowiska naturalnego, produkcję rolną, handel międzynarodowy towarami roślinnymi, samowystarczalność żywieniową, pobudzanie rozwoju gospodarczego, przeciwdziałanie negatywnym skutkom zmian klimatu, deficytu wody i erozji gruntów.

O jakości jabłek na półkach sklepowych jak i o wynikach prowadzonych doświadczeń referował Krzysztof P. Rutkowski z Zakładu Przechowalnictwa i Przetwórstwa Owoców i Warzyw, Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Akcentował znaczne problemy w bieżącym sezonie z dużym zróżnicowaniem jakościowym owoców w handlu, trudnościami
z utrzymaniem wysokiej jędrności miąższu jabłek oraz możliwością wystąpienia szeregu chorób fizjologicznych. Na stan przechowywanych owoców wpłynęły warunki pogodowe w sezonie wegetacyjnym (wiosenne przymrozki, upały, opady gradu) oraz niedotrzymywanie optymalnego terminu zbioru. A kompleks tych czynników negatywnie wpłynął na cechy jakościowe i trwałość przechowalniczą jabłek.

 Wymagania prawne związane z wprowadzeniem nowelizacji ustawy o odpadach przedstawiła Joanna Szaciłło-Joppek z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, Departament Ochrony Środowiska. Obowiązek wpisu do rejestru bazy danych o odpadach (BDO) muszą składać przedsiębiorcy, którzy wprowadzają na rynek produkty, produkty w opakowaniach lub zajmują się gospodarką odpadami. Rejestr podmiotów będący częścią składową elektronicznej bazy danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami (BDO). Wpisów w rejestrze BDO dokonują marszałkowie województw. Wpis do rejestru zobligowani są uzyskać przedsiębiorcy działający w obszarach związanych
z wprowadzaniem na rynek produktów takich jak opony, oleje, preparaty smarowe, pojazdy, sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie i akumulatory, produkty w opakowaniach lub puste opakowania oraz wytwórcy odpadów, prowadzący działalność handlową detaliczną lub hurtową oferujący w sprzedaży torby na zakupy z tworzywa sztucznego, prowadzący PSZOK, odbierający odpady komunalne, transportujący odpady, sprzedawcy oraz pośrednicy w obrocie odpadami, a także organizacje odzysku.

O nowoczesnych rozwiązaniach w produkcji ogrodniczej opartej na mikroorganizmach referował dr Grzegorz Pruszyński z łódzkiej firmy „Bio-Gen”. Wykładowca podkreślił efektywność i biologiczne bezpieczeństwo stosowanych preparatów, zarówno
w doświadczeniach jak i w uprawie roślin.

 Szymon Jabłoński z firmy Bayer posumował ochronę jabłoni w mijającym roku produkcyjnym. Zaznaczył znaczne problemy wynikające z braku odpowiednich lustracji sadów. Przyczyną było zbyt późne zastosowanie zabiegów zwalczających. Miało to szczególne znaczenie w przypadku ochrony jabłoni przed mszycą jabłoniowo-babkową.

tekst: Małgorzata Kołącz
foto: Sylwia Żakowska-Stasiszyn