Dbałość o środowisko naturalne wobec niepokojących oznak zmiany klimatu zaczyna być obowiązującym standardem. Dotyczy to również rolnictwa mającego duży wpływ na stan środowiska. Jednym ze sposobów mogących zapobiec zanieczyszczeniu wód powierzchniowych jest powstrzymanie przedostawania się do nich związków azotu. Dlatego Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie zorganizował wyjazd studyjny do Holandii pt. „Program azotanowy, nowe wyzwania dla rolników z województwa Kujawsko-Pomorskiego dotyczące ochrony wód”, który odbył się w dniach od 26 do 28 czerwca 2019 roku.

Wyjazd ten był skierowany do rolników, doradców oraz przedstawicieli instytucji i organizacji wspierającej rozwój rolnictwa z województwa kujawsko-pomorskiego, którzy zajmują się produkcją roślinną oraz zwierzęcą.

Głównym celem operacji było podnoszenie świadomości i kształtowanie właściwych postaw u rolników oraz doradców rolniczych w zakresie ograniczenia zanieczyszczenia wód azotem pochodzenia rolniczego, poprzez wsparcie we wdrażaniu „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”. Wyjazd studyjny miał za zadanie przekazać uczestnikom informacje o najnowszych rozwiązaniach dotyczących ochrony wód oraz oddziaływaniu produkcji zwierzęcej na środowisko naturalne na przykładzie Holandii – państwa w Unii Europejskiej, które od 2014 roku zdecydowało się na zastosowanie programu ograniczającego odpływ azotu ze źródeł rolniczych na terytorium całego kraju.

W zrealizowanej operacji nastąpiło wsparcie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich poprzez wizytacje uczestników operacji w nowoczesnych holenderskich gospodarstwach rolnych, które zajmują się produkcją zwierzęcą oraz roślinną. Od 1 stycznia 2014 r. hodowcy zwierząt gospodarskich z nadwyżką obornika w gospodarstwie mają obowiązek jego przetwarzania. Procent nadwyżki obornika, który holenderscy hodowcy musza przetwarzać, różni się w zależności od regionu. Od 2017 r.: 59% dla regionu południowego, 52% dla regionu wschodniego i 10% dla regionu innego. Holenderskie gospodarstwa, które uczestnicy operacji odwiedzili, były dla nich doskonałym przykładem tego, w jaki sposób można racjonalnie gospodarować nawozami naturalnymi pochodzącymi z hodowli trzody chlewnej oraz bydła.

Pierwsze gospodarstwo znajdowało się w miejscowości Gemonde. Prowadzone jest przez rodzinę  Groendaal. Rodzice wraz z dwoma synami zajmują się farmą, w której jest 165 krów mlecznych, 3 roboty udojowe oraz separator obornika z firmy Bauer. Gospodarze bardzo chwalili sobie separator, dzięki któremu takie gospodarstwo jak ich nie ma już problemów z dużymi ilościami gnojowicy. Istniejące bowiem przepisy w Holandii ograniczają stosowanie dużych ilości gnojowicy na polach uprawnych, dlatego nawóz ten musi być w odpowiedni sposób przerobiony. Separator w gospodarstwie państwa Groendaal przekształca gnojowicę na wartościowy nawóz poprzez rozdzielenie na płyn i frakcję stałą. Pozostały wodnisty roztwór może zostać w każdej chwili użyty na uprawy, a bezwonna stała frakcja jest łatwo magazynowana  przy niskiej stracie azotu i wykorzystywana jako podłoże dla krów lub nawóz. Dzięki temu urządzeniu ilość gnojowicy została zredukowana od 15% aż do 30%.     

Transfer wiedzy nastąpił poprzez spotkanie z przedstawicielami Sieci Europejskiego Partnerstwa Innowacyjnego na rzecz Wydajnego i Zrównoważonego Rolnictwa EIP-AGRI, którzy na co dzień zajmują się kontrolą przestrzegania procedur Dyrektywy Azotanowej w gospodarstwach.

Kolejna wizyta studyjna odbyła się w miejscowości Landhorst na fermie trzody chlewnej. Spotkanie poprowadził pan Martiinj Albers, który wraz z rodziną prowadzi nowoczesne gospodarstwo trzodziarskie oraz zajmuje się produkcją buraków cukrowych oraz kukurydzy. Posiada również firmę, która zajmuje się przetwarzaniem obornika i gnojowicy. Podczas wizyty uczestnicy zobaczyli nowoczesną kompostownie oraz gotowe nawozy organiczne, a także mobilne samochodowe separatory, które przetwarzają gnojowicę w wybranym przez hodowcę miejscu na farmie. Uczestnicy dowiedzieli się, że zastosowanie separatorów pozwala zmniejszyć w tym gospodarstwie o połowę zawartość fosforanów w kilogramie frakcji rzadkiej (poprzez koncentrację), a przez to wylać dwa razy więcej gnojowicy. Oznacza to lepsze wykorzystanie posiadanego areału, a ponieważ frakcję gęstą można traktować jako nawóz stały, to zdolność magazynowa kanałów gnojowicowych znacznie się zwiększa. Powstałą w wyniku separacji frakcję gęstą farmer możne łatwo układać i przechowywać na pryzmie obornikowej.

Ostatniego dnia uczestnicy wyjazdu odwiedzili firmę pieczarkarską „Champignonkwekerijen De Hopwaag”, która współpracuje z farmerami holenderskimi. Obecnie firma posiada dwie pieczarkarnie o łącznej powierzchni uprawnej 6160 m², rozmieszczone w 21 komórkach hodowlanych a tygodniowa produkcja  to 40 tys. kilogramów grzybów. Pieczarkarnia to kolejny sposób, na wykorzystanie obornika i na jego przetworzenie. Właściciel opowiedział uczestnikom o historii swojej firmy oraz o zasadach jej działania, a także wytłumaczył jak powstaje podłoże do uprawy pieczarek i dalszy ciąg ich produkcji. Dowiedzieli się oni, że w procesie technologicznym są wykorzystywane surowce odpadowe, takie jak: słoma, pomiot drobiowy, obornik koński, fosfogips lub reagips. Wymienione komponenty są poddawane procesom: moczenia, mieszania, napowietrzania oraz fermentacji i pasteryzacji w temperaturach 48–85°C. Następnie uzyskany kompost miesza się z grzybnią pieczarki. Ostatnim etapem produkcji podłoża jest formowanie kostek i pakowanie ich w folię. Uczestnicy zostali oprowadzeni po firmie i poznali wszystkie fazy wzrostu pieczarek, na podłożu z nawozów naturalnych.

Holandia jest przodującym państwem europejskim, które zajmuje się już od wielu lat przetwarzaniem nawozów naturalnych ze względu na ochronę wód i środowiska,  dlatego wyjazd studyjny był doskonałym przykładem dla rolników z województwa kujawsko-pomorskiego tego, w jaki sposób mogą zmodernizować swoje gospodarstwa, a dla doradców okazją do poszerzenia swojej wiedzy, aby później przekazać to doświadczenie innym rolnikom na szkleniach.

Odwiedź portal KSOW – www.ksow.pl

Zostań Partnerem Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich.

Tekst i fot. Agnieszka Szczepańska

Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

W malowniczym miejscu, z dala od ruchliwych dróg, w otoczeniu jezior, łąk, pól i lasu, w miejscowości Leszcze, w gminie Złotniki Kujawskie na przełomie czerwca i lipca odbył się cykl warsztatów pn. „Bioróżnorodność w domu i w ogrodzie”. Warsztaty zorganizowane zostały w ramach projektu „Bioświadomi, bioodpowiedzialni”  – kampania informacyjno-edukacyjna dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego, dofinansowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Uczestnicy warsztatów gościli w gospodarstwie rolnym Lovenda Kujawska Państwa Karoliny i Mariusza Grontkowskich. Tematyka warsztatów idealnie wpisała się w klimat miejsca, gdyż gospodarze dbają o środowisko naturalne wspierając różnorodność biologiczną. Oprócz największej na Kujawach plantacji lawendy gospodarze uprawiają zioła i warzywa  w systemie rolnictwa ekologicznego, a także posiadają małą pasiekę.

Trochę teorii, dużo praktyki

Podczas każdego warsztatu uczestnicy mieli możliwość wysłuchania wykładu pn. „Ochrona bioróżnorodności w praktyce”. Tematyka wykładu dotyczyła znaczenia bioróżnorodności w życiu człowieka oraz potrzeby jej ochrony. Uczestnicy dowiedzieli się jak w prosty sposób realizować wytyczne zrównoważonego rozwoju by zahamować tempo spadku różnorodności biologicznej. Podkreślono, do jak wielkich zmian w populacji, praktycznie wszystkich gatunków roślin i zwierząt doprowadziło uproszczenie krajobrazu, chemizacja upraw, intensyfikacja produkcji rolnej. Jeśli nie zatrzymamy szalonego tempa spadku bioróżnorodności czeka nas katastrofa ekologiczna. Nasze nieograniczone potrzeby, ciągły pęd po wyższe plony, ekstremalny konsumpcjonizm powoduje wymieranie gatunków. W ten sposób ograniczamy sobie możliwość korzystania  z usług ekosystemowych, które są podstawą naszego przeżycia i dobrobytu.

Podczas części praktycznej warsztatów uczestnicy mieli możliwość zapoznać się z tajnikami uprawy lawendy. Poznać liczne jej odmiany, które znacząco różnią się od siebie, począwszy od siły wzrostu, pokroju rośliny, kształtu liści, aż po kolor kwiatów. Uczestnicy poszerzyli swoją wiedzę z zakresu wyboru stanowiska do uprawy różnych gatunków ziół oraz ich pielęgnacji. Podczas destylacji olejku lawendowego słuchacze dowiedzieli się o wspaniałych właściwościach różnych olejków eterycznych, które mają zastosowanie nie tylko w kosmetyce i w kuchni ale również w medycynie. Ciekawym doświadczeniem było samodzielne wykonanie ziołowego kosmetyku, który nie tylko jest przyjazny dla środowiska, ale również bezpieczny dla człowieka. Podczas warsztatów odbyła się również demonstracja gatunków miododajnych oraz prezentacja sposobów zbioru oraz różnych metod przechowywania ziół. W ramach warsztatów odbyły się również praktyczne zajęcia  z wegetatywnego rozmnażania ziół. Forma warsztatów jest najbardziej efektywną formą szkolenia, gdyż połączenie wiedzy teoretycznej z praktycznymi zajęciami daje niemalże gwarancję na wprowadzenie uzyskanej wiedzy do życia codziennego.

Tekst i zdjęcia: Ilona Oleś

W tym roku odbyła się wyjątkowa, bo jubileuszowa, XX Regionalna Kujawsko-Pomorska Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Minikowie. Na Wystawę przybyło 38 hodowców, którzy chcieli zaprezentować swoje najlepsze sztuki z gospodarstwa. Uczestniczyło w niej łącznie ponad 150 zwierząt, w tym 78 sztuk bydła mlecznego, 17 – bydła mięsnego, 5 – krzyżówek ras mięsnych utrzymywane w systemie jakości QMP, 21 – owiec i około 30 sztuk drobiu grzebiącego i wodnego.

Wystawcy przedstawili różne rasy zwierząt poszczególnych gatunków:

– bydło mleczne rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej,

– bydło mięsne ras charolaise, limousine oraz mieszańce międzyrasowe,

– owce hodowlane ras merynos polski, merynos polski w starym typie, merynos polski barwny.

W przypadku drobiu ocenie podlegały kury nioski, mięsne, kaczki typu pekin, gęsi hodowlane i towarowe.

W sobotę odbyła się komisyjna ocena bydła mlecznego, mięsnego, drobiu i owiec.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wraz z małżonką zaszczycili swoją obecnością XLII Międzynarodowe Targi Rolno-Przemysłowe Agro-Tech w Minikowie.

Pierwszego dnia Targów odbyła się konferencja pt. „Dorobek hodowlany zwierząt gospodarskich na przestrzeni dwóch dekad – innowacyjność w hodowli zwierząt”, podczas której prelegentami byli dr hab. inż. Mariusz Bogucki, który przedstawił prezentację nt. „Rozwoju hodowli bydła w Polsce na przestrzeni ostatnich dwóch dekad” oraz dr inż. Mirosław Banaszak, który omówił „XX lat polskiego drobiarstwa”. Na koniec konferencji starszy specjalista ds. produkcji zwierzęcej – Anna Mońko, opowiedziała o wystawach hodowlanych zwierząt gospodarskich na przykładzie województwa kujawsko-pomorskiego.

Na zakończenie pierwszego dnia Wystawy hodowcy zostali zaproszeni na spotkanie sieciujące, podczas którego mogli wymienić się swoimi doświadczeniami oraz nawiązać współpracę. Atmosferę rozgrzewał Zespół Pieśni i Tańca „Krajna”, a także wodzirej Wiesław Nowicki.

Natomiast drugiego dnia przeprowadzono konkurs młodego hodowcy, a także wręczono nagrody wyróżnionym hodowcom – w szczególności właścicielom czempionów i wiceczepionów. Wydarzenie było połączone z pokazem nagrodzonych zwierząt.

Dziękujemy hodowcom, partnerom, sponsorom oraz wszystkim odwiedzającym za przybycie na Wystawę i Targi Agro-Tech.

Do zobaczenia za rok!

Daria Andrzejewska,
KPODR Minikowo

Nagrody XX  Regionalnej Kujawsko-Pomorskiej Wystawy Zwierząt Hodowlanych

Bydło mleczne

Komisja sędziowska w składzie:

1. Dariusz Piątek – sędzia – Łódzki Związek Hodowców Bydła
2. Małgorzata Lisiecka – asystent sędziego – Wielkopolski Związek Hodowców i Producentów Bydła

W Wystawie uczestniczyło 22 wystawców przedstawiając do oceny 78 sztuk w tym:
– krowy mleczne – 24 szt.
– jałowice – 54  szt.

Spośród czempionów  w kategorii krów mlecznych wybrano superczempiona (SCh) – krowę nr kat. 104 nr rejestracyjny PL005322316389 hodowli: STADNINA KONI  DOBRZYNIEWO SP. Z O.O.

Spośród czempionów w kategorii jałowic mlecznych wybrano superczempiona (SCh) – jałówkę nr kat. 41 rejestracyjny PL005321921270 hodowli: STADNINA KONI DOBRZYNIEWO SP. Z O.O.

Wykaz czempionów (Ch):

Wykaz wiceczempionów (VCh):

Bydło mięsne

Komisja sędziowska w składzie:

1. Katarzyna Kowalik – sędzia – Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego
2. Krzysztof Juśkiewicz – sędzia – Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego

W Wystawie uczestniczyło 5 wystawców przedstawiając do oceny 17 sztuk w tym:
– rasy Charolaise – 11 szt.
– rasy Limousine – 6  szt.

Rasa CHAROLAISE

Rasa LIMOUSINE

Drób hodowlany

Prezentowany podczas XX Regionalnej Kujawsko-Pomorskiej Wystawy Zwierząt Hodowlanych organizowanej przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie oraz Krajową Radę Drobiarstwa – Izbę Gospodarczą w Warszawie był oceniany przez komisję w składzie:

     – dr hab. Dariusz Kokoszyński, prof. nadzw. UTP w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt;

     – Anna Mońko, starszy specjalista ds. produkcji zwierzęcej, KPODR w Minikowie.

Owce hodowlane

Prezentowane podczas XX Regionalnej Kujawsko-Pomorskiej Wystawy Zwierząt Hodowlanych organizowanej przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie oraz Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz z Bydgoszczy były oceniane przez komisję w składzie:

– dr hab. Henryka Bernacka,

– Józef Baran, Dyrektor Biura Regionalnego Związku Hodowców Owiec i Kóz w Bydgoszczy

– Krystyna Gackowska

foto: Marek Rząsa

Dnia 25 czerwca 2019 roku w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie Oddział w Przysieku zorganizowano wojewódzką konferencję pn. „Innowacyjne rozwiązania w rolnictwie ekologicznym”. Konferencja zyskała aprobatę wielu uczestników zarówno rolników ekologicznych, zainteresowanych przestawieniem gospodarstwa na ekologiczny system produkcji,  jak i konsumentów i instytucje działające na rzecz rolnictwa ekologicznego.

Podczas konferencji uczestnicy mieli okazję wysłuchać 3 wykładów z zakresu ochrony przed chorobami i szkodnikami upraw ekologicznych. Ochrona w uprawach ekologicznych, z uwagi na ograniczoną możliwość stosowania chemicznych środków ochrony roślin, polega głównie na stosowaniu właściwych zabiegów profilaktycznych i agrotechnicznych oraz stwarzaniu warunków dla rozwoju organizmów pożytecznych. Dla gospodarstw ekologicznych istotnym elementem jest kształtowanie krajobrazu gospodarstwa i ochrona organizmów pożytecznych i drapieżnych przebywających na pasach śródpolnych jest również ważnym czynnikiem sprzyjającym wzrostowi liczebności wrogów naturalnych.

W rolnictwie ekologicznym ważna jest znajomość organizmów szkodliwych, gdyż czasami tylko wczesne działanie może zapobiec poważnym stratom w uprawach. Uprawa współrzędna, uprawa wybranych roślin w pasach chwytnych dla szkodników, roślin pułapkowych, naturalne preparaty, środki dopuszczone w rolnictwie, te tematy w szerokim zakresie zostały omówione podczas konferencji pn. „Innowacyjne rozwiązania w rolnictwie ekologicznym”.

Wśród prelegentów dr hab. Jolanta Kowalska przedstawiciel Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu, wygłosiła wykłady poświęcone ochronie roślin w uprawach ekologicznych pn. „Wykorzystanie substancji podstawowych w ochronie upraw polowych” oraz „Ograniczenie szkodników i chorób w uprawach ekologicznych wykorzystując dozwolone środki ochrony roślin:”. Zakres tematyczny wykładów cieszył się bardzo dużym uznaniem wśród uczestników, z uwagi na ważność problemu, który dotyczy każdego gospodarstwa ekologicznego. 

 Pani dr hab. Grażyna Soika z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, przedstawiła wykład pn. „Choroby i szkodniki w ekologicznych uprawach warzywnych”. Podczas prelekcji wskazano najczęściej pojawiające się szkodniki w uprawach ekologicznych warzyw. Uczestnicy mieli okazję poznać naturalne, bezpieczne dla środowiska sposoby walki ze szkodnikami w uprawach ekologicznych warzyw.

Tematyka podjęta podczas konferencji ekologicznej, nakładała duży nacisk na aspekty środowiska, promując naturalne sposoby ochrony upraw, bezpieczne dla różnorodności biologicznej.

Głównym założeniem konferencji było wzrost świadomości wśród mieszkańców obszarów wiejskich, w zakresie racjonalnego wykorzystania dóbr środowiska naturalnego i ułatwienie podejmowania  decyzji i działań prośrodowiskowych.

Konferencję zrealizowano w ramach projektu pn. „Bioświadomi, bioodpowiedzialni”- kampania informacyjno-edukacyjna dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego współfinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu .

Opracowała
Agnieszka Dobosz-Idzik
KPODR Minikowo

      W czerwcu tradycyjnie spotykamy się w Grubnie, żeby zobaczyć jak rośnie innym. W tym roku rosło dobrze, co było widać na poletkach 287 odmian krajowych i zagranicznych – zbóż, kukurydzy, rzepaku, ziemniaków, roślin strączkowych i pastewnych. Na 150 poletkach rosły odmiany jare a na 137 – ozime. Można było porównać wzrost różnych odmian roślin uprawnych a także działanie środków ochrony roślin i nawozów. Goście naszej cyklicznej imprezy mogli też zobaczyć podczas pokazu maszyny rolnicze w akcji. Pomimo, że było wietrznie to frekwencja dopisała – do Grubna przyjechało około 20 tysięcy osób. Ze swoją ofertą czekało na nich 140 wystawców. Na Dniach Pola w Grubnie można było konsultować ze specjalistami zagadnienia związane z rozliczaniem VAT w rolnictwie, a także uzyskać informacje dotyczące PROW.

    Charakter naszej imprezy jest bardzo rodzinny, co wykorzystują nasi goście przyjeżdżając do Grubna ze swoimi pociechami. Dodatkową atrakcją dla przedstawicieli wszystkich pokoleń była wystawa ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych, artykułów do produkcji rolnej, a także kiermasze. Wzrok przyciągały różnokolorowe stoiska z kwiatami a także innymi artykułami przydatnymi w domu i zagrodzie. Głód i pragnienie goście zaspokajali w licznych stoiskach gastronomicznych.

     Jak co roku naszą imprezę odwiedził Jan Krzysztof Ardanowski, w tym roku jako minister rolnictwa. Obszerną relację z Dni Pola zamieścimy w lipcowym wydaniu Wsi Kujawsko-Pomorskiej – polecamy. Wszystkich zapraszamy też 14 września do Przysieka na festyn Barwy Lata Dary Jesieni połączony z krajowymi Dożynkami Ekologicznymi.  

Poniżej zamieszczamy zestawienie wyników konkursów, których rozstrzygnięcie odbyło się w drugim dniu naszej imprezy.                                                            

Wyniki konkursu na najlepszą prezentację stoisk.

       I miejsce – DANKO HODOWLA ROŚLIN sp. z o.o.

      II miejsce – Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. grupa IHAR

     III miejsce – INTERMAG sp. z o.o.

Tytuł „HIT Dni Pola 2019”

     – otrzymała wysokowydajna brona chwastownik prezentowana przez Zakład Produkcji Rolnej Kowróz sp. z o.o.

Agroliga 2019

W kategorii gospodarstwa:

      Mistrz – Michał Poznański z Grzybna

      I Wicemistrz – Ewa i Jan Grodziccy z Gostkowa

     II Wicemistrz – Emilia Sroka „Porzeczkowa Kraina” z Zielenia

W kategorii firmy:

     Mistrz – Firma Handlowo-Produkcyjna PIKAR Piotr Łuczak z Biskupic

Konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne

      I miejsce – gospodarstwo Ewy i Michała Kwiatkowskich z Łobdowa

     II miejsce – gospodarstwo Hanny i Ireneusza Knaak z Szynwałdu

    III miejsce – gospodarstwo Małgorzaty i Marka Chojnickich z Szynwałdu

Gospodarstwa te zostały zakwalifikowane do wojewódzkiego etapu konkursu.

Dzień pierwszy – 15 czerwca 2019 (sobota)

Dzień drugi – 16 czerwca 2019 (niedziela)

Wystawa widziana z góry

Organizatorzy DNI POLA:

Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Oddział w Przysieku, Zespół Szkół CKP Grubno, Starostwo Powiatowe w Chełmnie, Agro-Sieć Chełmno, Agro-Sieć Maszyny.
Patronat Honorowy: Wojewoda Kujawsko-Pomorski Mikołaj Bogdanowicz, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki.
Patronat medialny: Polskie Radio PiK, Gazeta Pomorska, Wieś Kujawsko-Pomorska.

Kujawsko-Pomorskie DNI POLA odbywają się na terenie Zakładu Rolnego w Grubnie, należącego do Prywatnego Gospodarstwa Rolnego Janiny Madej w Działowie.