Relacje
Naturalne sposoby poprawy jakości i urodzajności gleb
,,Naturalne sposoby poprawy jakości i urodzajności gleb”
Konferencja w Strzelnie 17.02.2024 r.
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie wraz z Klubem Dobrego Rolnika w Strzelnie zorganizował cykliczną konferencję pn. ,,Naturalne sposoby poprawy jakości i urodzajności gleb”, która odbyła się 17.02.2024 r. w Domu Kultury w Strzelnie. Konferencję otworzyła Pani Lidia Lewandowska – Wicedyrektor KPODR wraz z Ryszardem Stankiem – Moderatorem Forum Zimowych Spotkań Klubu Dobrego Rolnika.
Pierwszy wykład wygłosiła Dr hab. Lidia Sas Paszt z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach opowiedziała o biopreparatach mikrobiologicznych, które używane są do poprawy żyzności gleby ale także do zwiększenia plonowania oraz wzrostu uprawianej rośliny. Kolejnym zaproszonym prelegentem była Dr hab. Alicja Niewiadomska z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, która wygłosiła wykład pn. „Odkryć potencjał ukryty w twojej glebie”, w którym to przedstawiła rolę występowania mikroorganizmów w glebie i możliwość ich wykorzystania. |
Prezes firmy ProBiotics Polska, Sławomir Gacka w swoim wykładzie zaznaczył istotną rolę badań glebowych w racjonalnym zarządzaniu nawożeniem i właściwym gospodarowaniu glebą. Następnie Jacek Lasmanowicz z Instytutu Technologii Mikrobiologicznych zaprezentował zastosowani alginitu jako naturalnego nawozu poprawiającego zasobności i właściwości gleby. Ostatnie dwa wykłady wygłosili rolnicy którzy, podzielili się swoimi doświadczeniami w stosowaniu preparatów mikrobiologicznych.
Jarosław Tarnicki, prowadzi gospodarstwo demonstracyjne o powierzchni 100 ha położone w miejscowości Tłuchowo. Skupił się szczególnie w swojej wypowiedzi na praktycznych rozwiązaniach i rezultatach stosowania probiotechnologii w rolnictwie regeneratywnym.
Ostatni wykład poprowadził Paweł Kuliński właściciel gospodarstwa specjalistycznego o powierzchni 100 ha znajdującym się w Koźmińcu, w swoim wykładzie opowiedział jak ważnym elementem w rolnictwie regeneratywnym jest stosowanie międzyplonów. Zarówno w trakcie jak i po wywiązała się dyskusja na temat przewodni. Na fotografiach było widać realne efekty zastosowania pożytecznych mikroorganizmów. Doświadczenie praktyków, poparte wynikami nauki przekonuje coraz większe rzesze odbiorców.
Podsumowaniem konferencji były słowa – Więcej wiedzy na ha mniej chemii na ha pola. Na końcu wszyscy goście zostali zaproszeni na poczęstunek i zapoznanie się z ofertą firm.
Autor: Weronika Dziubińska, KPODR
„Szkolenie teoretyczne dla osób zajmujących się ogłuszaniem, ubojem i działaniami związanymi z uśmiercaniem zwierząt rzeźnych
W sobotę 10.02.2024 r. odbyło się szkolenie teoretyczne dla osób zajmujących się ogłuszaniem, ubojem i działaniami związanymi z uśmiercaniem zwierząt rzeźnych organizowane przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie przy współpracy z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Nakle nad Notecią.
Szkolenie zakończyło się egzaminem i zdobyciem uprawnień niezbędnych do wydania „Świadectwa kwalifikacji” dla osób zajmujących się ubojem zwierząt w rzeźniach rolniczych oraz w rzeźniach komercyjnych. Uczestnicy pogłębili swoją wiedzę m.in. w sprawie dobrostanu zwierząt, zasad uboju w ramach rzeźni rolniczej, sprzedaży bezpośredniej i własnej konsumpcji domowej.
Osoby zainteresowane szkoleniem prosimy o kontakt mailowy anna.monko@kpodr.pl lub telefoniczny 695 423 700.
Podpisanie porozumienia o współpracy
W piątek 9 lutego w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Bielicach odbyła się konferencja pt. „Bez pługa – rozwiązania technologiczne w zakresie uprawy uproszczonej”.
W trakcie jej trwania nastąpiło podpisanie porozumienia o współpracy, między Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie i Zespołem Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego i.m. Powstańców Wielkopolskich w Bielicach. Instytucje reprezentowali: Dyrektor KPODR w Minikowie dr Ryszard Kamiński oraz dyrektor ZSCKR w Bielicach Paweł Kraśny.
XXI edycja konkursu Rolnik Pomorza i Kujaw
10 lutego 2024 r. odbyła się uroczysta Gala Rolnik Pomorza i Kujaw, podczas której przyznano nagrody dla najlepszych rolników z naszego regionu, a także wręczono odznaczenia państwowe i resortowe. Była to XXI edycja konkursu, promującego osiągnięcia i dorobek gospodarstw z obszaru Kujaw i Pomorza. Wśród nagrodzonych znaleźli się Państwo Marta i Filip Kotarscy Winnica Tulibowo, którzy otrzymali Grand Prix w kategorii ogrodnictwo.
Serdecznie gratulujemy.
Nagrodzeni Państwo Marta i Filip Kotarscy Winnica Tulibowo wraz z Wicewojewodą Piotrem Hemmerlingiem (w środku) oraz Ryszardem Kamińskim Dyrektorem Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie (z prawej)
Od lewej Zofia Kozłowska, przewodnicząca kapituły kapituły konkursu Rolnik Pomorza i Kujaw, nagrodzeni Państwo Marta i Filip Kotarscy oraz Ryszard Kamiński Dyrektor KPODR w Minikowie
Szkolenie pn. „Zasady Programu Czyste Powietrze”
9 lutego br. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie we współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu zorganizował szkolenie online pn. „Zasady Programu Czyste Powietrze”.
„Czyste Powietrze” to program dotacyjny, który rozpoczął się w 2018 roku i zaplanowany jest do 2030 roku. Celem programu jest wsparcie finansowe mieszkańców w ociepleniu ich domów jednorodzinnych i wymianie źródeł ich ogrzewania na bardziej efektywne i przyjazne środowisku.
Szkolenie zostało przeprowadzone przez Joannę Ciubę doradcę klimatyczno – energetycznego z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu w ramach projektu „Projekt Doradztwa Energetycznego”.
Uczestnicy szkolenia dowiedzieli się na jakich zasadach i w jakiej wysokości można uzyskać dofinansowanie do szeroko rozumianej termomodernizacji budynku. Zostały omówione koszty kwalifikowane, poziomy dofinansowania oraz wymagana dokumentacja podczas składania wniosku o dofinansowanie oraz wniosku o płatność.
Szkolenie to również promocja Programu „Czyste Powietrze” i zachęta potencjalnych beneficjentów do korzystania z dotacji i wymiany starych pieców, które nie spełniają określonych norm, na nowe, przyjazne środowisku.
W wydarzeniu uczestniczyło 71 osób. Były to osoby zainteresowane wymianą źródła ciepła, pracownicy gmin oraz doradcy rolniczy. Po zakończonym szkoleniu Pani Joanna Ciuba odpowiadała na liczne pytania, które pojawiły się na czacie.
Szkolenie w postaci nagrania wideo jest dostępne poniżej.
Tekst: Natalia Czyżewska-Suchoń
XXX edycja Ogólnopolskiego Konkurs Rolnik-Farmer Roku
2 lutego br. w Warszawie odbyła się XXX edycja Ogólnopolskiego Konkurs Rolnik-Farmer Roku.
Patronat nad konkursem objęli Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz Rektor Politechniki Bydgoskiej im. J.J. Śniadeckich.
Jednymi z finalistów byli Państwo Irena i Mariusz Dębowscy z miejscowości Lubraniec Parcele w województwie kujawsko-pomorskim, zgłoszeni przez kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Państwo Dębowscy gospodarują na powierzchni 295 ha, zajmują się uprawą zbóż, rzepaku i buraków.
Od prawej dr Ryszard Kamiński dyrektor KPODR w Minikowie, Państwo Mariusz i Irena Dębowscy, Lidia Lewandowska zastępca dyrektora KPODR w Minikowie
Zjazd Sadowników Województwa Kujawsko-Pomorskiego
23 stycznia bieżącego roku w Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Centrum Konferencyjnym im. Leona Janty-Połczyńskiego, odbyła się konferencja sadownicza – Zjazd Sadowników Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Tematem przewodnim konferencji były zmiany w prowadzeniu upraw sadowniczych w systemie integrowanej produkcji oraz aktualizacja wiedzy dotyczącej stanu owoców w obiektach przechowalniczych. Celem konferencji było uzupełnienie wiedzy dotyczącej ochrony przed chorobami i szkodnikami w uprawach sadowniczych oraz nawożenia roślin sadowniczych.
Konferencję otworzył i uczestników przywitał dr Ryszard Kamiński, dyrektor KPODR w Minikowie. Na wstępie podkreślił konieczność dostosowywania się do zmieniających się zasad funkcjonowania gospodarstw sadowniczych. Następnie dr Grzegorz Gorzała, główny specjalista GIORiN przedstawił zasady prowadzenia Integrowanej Produkcji Roślin oraz zmiany zachodzące w 2024 r. Podkreślił, że jednym z podstawowych obowiązków producenta, który ubiega się o certyfikat integrowanej produkcji roślin jest prowadzenie produkcji zgodnie z metodykami zatwierdzonymi przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Metodyki te zawierają między innymi listy kontrolne:
- • lista obligatoryjnych czynności i zabiegów w integrowanej produkcji roślin – 100% zgodności;
-
• lista kontrolna;
- – wymagania podstawowe – 100% zgodności;
- – wymagania dodatkowe – min. 50% zgodności;
- – zalecenia – min. 20% zgodności.
Producent ubiegający się o certyfikat integrowanej produkcji roślin jest zobowiązany szczegółowo dokumentować czynności związane z prowadzoną produkcją rolną w notatniku integrowanej produkcji roślin. Szczególną uwagę słuchaczy zwróciły informacje dotyczące kontroli producentów.
Z aktualną sytuacją w obiektach przechowalniczych uczestników spotkania zapoznał dr Krzysztof Rutkowski z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach – Państwowy Instytut Badawczy. Następnie dr Grzegorz Pruszyński, menadżer ds. produktów biologicznych firmy Agrii Polska Sp. z o.o. przedstawił zagadnienia związane ze znaczeniem bioróżnorodności w produkcji sadowniczej. Wykazał nierozerwalne powiązania pomiędzy jakością i ilością elementów bioróżnorodności w obrębie plantacji sadowniczych a jakością i ilością uzyskiwanego plonu. Podkreślił wielokierunkowość znaczenia owadów zapylających w produkcji owoców.
Biostymulację i regulowanie plonu w uprawie jabłoni i gruszy przedstawił Tomasz Sikora, doradca sadowniczy UPL Polska Sp. z o.o. Kolejnym prelegentem był Sebastian Przedzienkowski z firmy Yara Poland Sp. z o.o., który zapoznał uczestników spotkania z efektywnym podejściem do nawożenia dolistnego upraw sadowniczych wapniem. Temat nawożenia sadów kontynuowany był na wystąpieniu Jana Gurzyńskiego z firmy Intermag sp. z o.o. Hubert Konarski, Menadżer ds. upraw sadowniczych, Agrii Polska Sp. z o.o. przedstawił problemy w ochronie drzew owocowych przed chorobami i szkodnikami w minionym sezonie. Szczególną uwagę prelegent zwrócił na postepowanie w procesie decyzji o zastosowaniu środków ochrony roślin na wymogi integrowanej ochrony. W czasie wystąpienia przekazane zostały istotne informacje dotyczące aspektów ochrony roślin sadowniczych przed chorobami drzew ziarnkowych. Konferencję zakończyła dyskusja.
tekst: Małgorzata Kołacz, KPODR w Minikowie
zdjęcia: Marzena Zwiewka
Świadome i bezpieczne przetwórstwo żywności pochodzenia zwierzęcego
„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
13 grudnia 2023 r. w Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji w Minikowie odbyła się konferencja podsumowująca projekt. „Świadome i bezpieczne przetwórstwo żywności pochodzenia zwierzęcego”. Uczestników przywitała zastępca dyrektora KPODR Pani Lidia Lewandowska. Uczestnikami byli głównie rolnicy działający w ramach RHD, MLO, sprzedaży bezpośredniej. Obecni na sali również byli przedstawiciele lokalnych masarni, Inspekcji Weterynaryjnej oraz Politechniki Bydgoskiej. Konferencja odbywała się w formule hybrydowej. Z uczestnictwa online skorzystało wielu odbiorców zainteresowanych tematyką.
Żywność wytwarzana w warunkach rzemieślniczych jest pożądana przez współczesnego konsumenta. Naturalne metody wytwarzania nie zwalniają jednak producenta z wymagań dotyczących bezpieczeństwa żywności. Wykłady na temat: naturalnych sposobów konserwacji żywności oraz zagrożeń dla zdrowia konsumentów w produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego przedstawiła dr hab. inż. Anna Marietta Salejda z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Na konferencji poruszano tematy z zakresu technologii, wskazując przy tym na zagrożenia, dając jednocześnie odpowiedź na nurtujące producentów pytania. Wykład na temat technologii produkcji wędlin dojrzewających przedstawiła dr hab. Grażyna Krasnowska, prof. UPWr również z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Swoim wieloletnim doświadczeniem na różnych szczeblach kontroli w Inspekcji Weterynaryjnej podzielił się Pan Jacek Kucharski lek. wet., obecnie ekspert ds. bezpieczeństwa żywności. Przedstawił wykład na temat urzędowej kontroli w małym zakładzie produkcyjnym. Po wykładach zaplanowany był czas na dyskusję i pytania. Uczestnicy konferencji mogli skorzystać z fachowej wiedzy zaproszonych prelegentów.
Konferencja oraz cały projekt, w ramach którego odbywały się warsztaty praktyczne, jak również szkolenie on-line na temat projektowania, wdrażania i utrzymania systemu HACCP w warunkach przetwórstwa rzemieślniczego, niewątpliwie spowodowały wzrost wiedzy producentów w zakresie zasad bezpiecznej produkcji. Miejmy nadzieję, że inicjatywa Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego przyczyniła się do wzmocnienia szybko rozwijającej się gałęzi rolnictwa – przetwórstwa na poziomie gospodarstwa.
Sztuka poznania ptaków
Kujawsko-Pomorskim Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie zorganizował warsztaty przyrodnicze pn. „Sztuka poznania ptaków”. Oodbyły się one w ramach projektu pn. „Ekologia i środowisko – dobre praktyki i dalsze wyzwania – edukacja i informacja dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego”, którego fundatorem był Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.
14 listopada zajęcia przeprowadzono w siedzibie Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie i wzięły w nich udział osoby dorosłe. Z kolei 17 listopada i 7 grudnia w warsztatach uczestniczyli uczniowie szkół podstawowych powiatu nakielskiego, zajęcia odbywały się w Szkole Podstawowej nr 3 w Nakle nad Notecią i Szkole Podstawowej w Sadkach.
Warsztaty poprowadził Dawid Kilon – ornitolog, rysownik i autor publikacji na temat ptaków, który w trakcie zajęć przekazał uczestnikom wiedzę na temat ptaków żyjących w naszym bezpośrednim sąsiedztwie. Omówił temat migracji ptaków w okresie zimowym i zwrócił uwagę na problematykę związaną z dokarmianiem dziko żyjących gatunków. W trakcie zajęć uczestnicy mieli okazję wysłuchać wielu ciekawych opowieści i zapoznali się z charakterystyką pracy przyrodników. Ornitolog opowiedział o specyficznych zwyczajach rodzimych gatunków ptaków. Podkreślił też, że ptaki są nieodzownym elementem otaczającego nas krajobrazu. W trakcie zajęć zaprezentował uczestnikom karmniki, modele ptaków, wyposażenie potrzebne do pracy w terenie, a także przedstawił liczne rysunki ptaków. Co ważne, zaznaczył jakich zagrożeń ze strony człowieka skrzydlaci sąsiedzi mogą się obawiać i jednocześnie podpowiedział jakimi działaniami możemy wspierać dziką przyrodę.
Po dyskusji, w drugiej części każdych zajęć, przystąpiono do wykonania prac plastycznych techniką pasteli. Rysunki powstawały, krok po kroku, na podstawie szczegółowych wskazówek Dawida. Prace przedstawiały pióra sowy płomykówki i portrety nurogęsi. Rysunki wykonywane były z ogromnym entuzjazmem, a uczestnicy bez względu na wiek, bardzo angażowali się w ich wykonanie. Efekty były znakomite.
W trakcie trwania szkoleń, zadawano pytania, omawiano osobiste doświadczenia związane z ptakami. Ornitolog przedstawił też swoją najnowszą publikację pt. „Ptaki Kilona”, składającą się z jego autorskich rysunków, wykonanych przy użyciu pasteli.
Warsztaty były bardzo wartościowe. Wykorzystano na nich wiele różnorodnych elementów i form pracy. Uczestnicy otrzymali również upominki w postaci książek o tematyce przyrodniczej.
Tekst i zdjęcia: Lidia Saganowska KPODR Minikowo
WARSZTATY PRZYRODNICZE – Z PRZYRODĄ ZA PAN BRAT – OCHRONA PRZYRODY NA OBSZARACH WIEJSKICH
5, 6, 7 i 8 grudnia 2023r. odbyło się sześć warsztatów przyrodniczych w KPODR w Minikowie w Oddziale w Przysieku, w ZS CKU w Gronowie oraz w ZS CKZ w Grubnie. Organizatorem był Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Zajęcia odbyły się w ramach realizacji projektu pn. „Ekologia i środowisko – dobre praktyki i dalsze wyzwania – edukacja i informacja dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego”.
Warsztaty prowadził Krzysztof Konieczny, przyrodnik, ornitolog, podróżnik na co dzień związany z Fundacją Przyrodniczą „pro Natura”. Autor i współautor wielu projektów z zakresu ochrony gatunków i siedlisk, który realizuje projekty z obszaru czynnej ochrony przyrody. Zarządza społecznymi rezerwatami przyrody w Dolinie Łachy. Jest autorem blogów przyrodniczych pn. panodprzyrody.pl i dbajobociany.pl.
Był to szczególny czas obcowania z przyrodą, poznawania różnorodności gatunków fauny i flory obszarów wiejskich, budowania bliskich relacji z przyrodą. Wspólne wykonywanie określonych zadań polegających na składaniu budek lęgowych dla ptaków oraz budowie domków dla owadów to dobry sposób na poznawanie przyrody. Uczestnicy warsztatów mogli własnoręcznie wykonać budki dla owadów, które należy wieszać najlepiej w miejscach nasłonecznionych i osłoniętych od deszczu. Bliskość kwitnących roślin użytkowych będzie tu dodatkowym atutem, zarówno dla owadów (pokarm) jak i dla właściciela kwitnącej plantacji (zapylenie roślin i większy plon). Przed laty, kiedy wiele domów budowanych było z gliny, a rolnictwo nie znało jeszcze chemizacji, populacja owadów pożytecznych była bardzo liczna i nie wymagała czynnej ochrony ze strony człowieka. Natomiast teraz musimy je aktywnie wspierać, żeby nie zniknęły z naszych ogrodów i pól, w choćby tak prosty sposób jak wywieszanie specjalnych budek dla tych owadów.
Pan Krzysztof w niezwykle barwny i ciekawy sposób opowiadał o przyrodzie, o tym jak możemy wspomagać i chronić ginące na naszych oczach gatunki. Na przykład występujące do niedawna bardzo licznie na obszarze naszego kraju czajki zwyczajne obecnie objęte są ścisłą ochroną gatunkową. Głównym problemem jaki dotyka ten gatunek ptaków jest zmniejszanie się siedlisk, w którym mogą bez przeszkód wyprowadzić lęg. W wyniku melioracji i osuszania zmniejszają się naturalnie podmokłe tereny, a intensywnego koszenia łąk bardzo często giną młode ptaki. Żeby je uchronić przed znaczącym spadkiem liczebności wystarczy opóźnić pierwsze koszenie na łąkach do pierwszego lipca, rozpoczynać pokos od wnętrza pola, tak żeby ptaki miały szansę ucieczki a także pozostawić niewielki nieskoszony fragment działki. Przyrodnik porównywał naturalne środowiska przyrodnicze i te przekształcone w wyniku ingerencji człowieka. Wskazywał na przeobrażenia krajobrazu Polski w ciągu ostatnich lat, wywołane głównie zmianami w rolnictwie. Obecnie nie mamy takiej mozaiki pól jak dawniej. Dziś dominują duże monokulturowe uprawy, przez to zwierzęta mają mniej przestrzeni, w której mogą zdobywać pożywienie i wydawać na świat potomstwo. Powinniśmy zachować znajdujące się w naszym sąsiedztwie niewielkie oczka wodne, czy też podmokłe łąki. Na ich przykładzie możemy ukazać zagrożenia jakie niesie zanieczyszczanie środowiska. Jednocześnie warto mówić o proekologicznych działaniach, do których warto zachęcać rolników np. poprzez tworzenie niewielkich stref buforowych wokół polnych oczek wodnych, które nie poddawane zabiegom rolnym będą doskonałym miejscem do rozwoju fauny i flory, czy żerowania bociana białego. Przyrodnik udowadniał, że nawet małe cieki wodne mogą stanowić skupiska bioróżnorodności, bo w takich miejscach także dzieje się wiele fascynujących przyrodniczo zjawisk. Zachęcał również do budowania i umieszczania na drzewach i nad jeziorami budek dla ptaków, adaptowania nieużywanych piwniczek i ziemianek dla nietoperzy czy traszek oraz robienia prostych karmników i poidełek dla ptaków przylatujących w okolice naszego domu czy szkoły. Kształtowanie wartości, motywacji, postaw proekologicznych, kultury ekologicznej i szacunku do przyrody stanowi ogromne wyzwanie. Ochronę przyrody należy rozpocząć od najbliższego otoczenia, poznania swego regionu, jego środowiska przyrodniczego i kulturowego.
W trakcie trwania warsztatów uczestnicy zapoznali się z różnymi formami czynnej ochrony przyrody na obszarach wiejskich. Poznawali bogactwo gatunków fauny i flory występujące w otaczającym środowisku, na polach i w zagrodzie wiejskiej. Pogłębili wiedzę dotyczącą życia, zachowania i zwyczajów ptaków oraz roli siedlisk przyrodniczych dla zachowania bioróżnorodności. Ponadto, uczestnicy w ramach zajęć praktycznych wykonali domki dla owadów i budki lęgowe, które znajdą swoje miejsce w przyzagrodowych zadrzewieniach i na terenie szkolnych parków.
KPODR Oddział w Przysieku 5.12.2023
ZS CKU w Gronowie 6.12.2023
ZS CKZ w Grubnie 7.12.2023
KPODR Oddział w Przysieku 8.12.2023
Karina Wroniecka
KPODR w Minikowie Oddział w Przysieku
Fot. Marek Rząsa, Karina Wroniecka