Konferencja pn. „Rośliny i surowce roślinne dla zdrowia – jakość i wykorzystanie”
12 października 2023 r. w Centrum Transferu Wiedzy i Innowacji im. Leona Janty-Połczyńskiego w Minikowie obyła się konferencja pn. „Rośliny i surowce roślinne dla zdrowia – jakość i wykorzystanie”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. W konferencji uczestniczyło 80 osób. Byli to rolnicy, osoby zainteresowane tematyką ziół, fototerapii oraz doradcy rolni.
Celem przedsięwzięcia było poszerzenie wiedzy na temat gatunków roślin wykorzystywanych w ziołolecznictwie oraz wpływających pozytywnie na kondycję i dobre samopoczucie człowieka. Przekazanie informacji na temat adaptogenów i ich właściwości, stosowania naparów ziołowych, wykorzystywania ziół podczas infekcji wirusowych oraz właściwości olejów tłoczonych na zimno.
Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie pan Ryszard Kamiński dokonał oficjalnego otwarcia i przywitał zgromadzonych słuchaczy oraz prelegentów.
Pierwszy wykład pn. „Adaptogeny roślinne – co to jest i dla kogo?" przygotowała i przeprowadziła pani prof. dr hab. inż. Jadwiga Andrzejewska z Politechniki Bydgoskiej, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Katedra Agronomii, Pracownia Produkcji Roślinnej i Doświadczalnictwa. Pani profesor jest także przewodniczącą Rady Programowej kierunku zielarstw i fitoterapia. Zostały omówione początki i pochodzenie adaptogenów. Przedstawiono cechy roślin adaptogennych, które są holistycznym wsparciem dla organizmu człowieka. Dzięki posiadaniu szerokiego zakresu aktywności biologicznej, adaptogeny wspierają cały organizm. Ich niewątpliwą zaletą jest to, że są nietoksyczne, zapewniają niespecyficzną odpowiedź organizmu na stres oraz mają normalizujący wpływ na nasze zdrowie. Pani prof. Jadwiga Andrzejewska omówiła poszczególne rodzaje adaptogenów, ich pochodzenie, biologię, właściwości, zastosowanie i działanie. Wśród przedstawionych gatunków były m.in. żeń-szeń chiński, różeniec górski, tarczyca bajkalska czy witania ospała – ashwaganda.
Kolejny wykład pn. „Znaczenie fitoterapii w infekcjach wirusowych" należał do pani dr inż. Katarzyny Sadowskiej z Politechniki Bydgoskiej, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Pracownia Produkcji Roślinnej i Doświadczalnictwa. Pani Katarzyna Sadowska jest przewodniczącą Rady Programowej kierunku projektowanie żywności niskoprzetworzonej i Członkiem Zarządu Polskiego Komitetu Zielarskiego. Podczas wystąpienia prelegentka przedstawiła informacje dotyczące czynników, które wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego. Należą do nich racjonalna dieta, sen i odpoczynek, ruch fizyczny. Pani Sadowska omówiła wybrane gatunki roślin, które łagodzą objawy i skracają czas trwania infekcji wirusowych. Zostały przedstawione krajowe surowce roślinne stosowane podczas przeziębień, m.in. bez czarny, kwiat lipy, dziewanny, wiązówki, ziele werbeny, jeżówka purpurowa, aloes drzewiasty czy targanek błoniasty. Dzięki zawartości związków czynnych o właściwościach immunostymulujących, przeciwwirusowych, przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych, śluzowych i napotnych rośliny mogą stanowić alternatywę dla leków syntetycznych i pomagać człowiekowi zwalczać infekcje wirusowe.
Trzeci temat poruszany podczas konferencji przedstawiła pani Katarzyna Rymarz, która od 2015 roku prowadzi warsztaty i wykłady w zakresie ziołoznawstwa. Tematy przewodnie to zioła, ziołolecznictwo, wykorzystanie roślin prozdrowotnych w kuchni, rozpoznawanie i identyfikacja roślin w stanie naturalnym. W 2020 r. ukończyła Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, studia na Wydziale Ogrodnictwa i Biotechnologii. Pani Katarzyna Rymarz przedstawiła uczestnikom konferencji temat pn. „Napary ziołowe we wczesnej profilaktyce utrwalającej prawidłowy wzorzec życia". Czym jest napar, jaka jest różnica między naparem, a odwarem. Zostały przedstawione substancje zawarte w roślinach, które mają pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Pani Katarzyna Rymarz omówiła koncepcję zdrowia wg. Lalonde’a, w której największy wpływ na nasze zdrowie ma styl życia i środowisko fizyczne w którym żyjemy. Prelegentka podkreślała, że bardzo ważna jest także profilaktyka zdrowotna, dzięki której możemy modyfikować i zapobiegać chorobom lub przeciwdziałać ich rozwinięciu. Zostały omówione wybrane gatunki roślin, m.in. macierzanka piaskowa, dziurawiec zwyczajny, melisa lekarska, głóg jednoszyjkowy, których stosowanie w formie naparów korzystnie wpływa na zdrowie człowieka.
Ostatnim temat pn. „Najzdrowsze oleje tłoczone na zimno – właściwości i zastosowanie” przestawił Pan Michał Musiał, który prowadzi rodzinne gospodarstwo rolne znajduje się w Wielkim Rychnowie 20 km od Torunia w gminie Kowalewo Pomorskie. Gospodarstwo Pana Michała specjalizuje się w tłoczeniu olejów na zimno z własnych upraw. W przypadku większości upraw oleistych gospodarstwo nie stosuje środków ochrony roślin, a część upraw została objęta rolnictwem ekologicznym. Pan Musiał przekazał słuchaczom informacje dotyczące wartości odżywczych, parametrów jakościowych i wartości zdrowotnych, które znajdują się w olejach tłoczonych na zimno. Oleje są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin, przeciwutleniaczy i olejków eterycznych. Prelegent przedstawił parametry jakościowe olejów i omówił metody tłoczenia. Słuchacze dowiedzieli się czym charakteryzuje się olej tłoczony na zimno, jakie są różnice między olejem rafinowanym i nierafionowanym. Zostały omówione najpopularniejsze oleje: lniany i rydzowy, konopny, z wiesiołka i z czarnuszki.
Po każdym wykładzie uczestnicy zadawali pytania, na które prelegenci odpowiadali i zawiązywała się dyskusja.
Oprócz ciekawych wykładów osoby biorące udział w konferencji miały możliwość odwiedzić przygotowane stoiska promocyjne z produktami ekologicznymi, lokalnymi, pochodzenia roślinnego, które korzystnie wpływają na zdrowie człowieka. Uczestnicy wykazywali duże zainteresowanie, zadawali pytania i zapoznawali się produktami dostępnymi na rynku lokalnym i regionalnym.
Relacja: Natalia Czyżewska-Suchoń
Zdjęcia: Natalia Czyżewska-Suchoń, Jarosław Domiński