Zmienność dochodów gospodarstw rolniczych będzie narastać
Ocieplanie się klimatu oraz postępująca globalizacja to główne przesłanki narastania zmienności dochodów rolników. Poziom dochodów rolniczych zależy głównie od wielkości gospodarstwa, co wskazuje, że instrumenty oddziaływania na rolników stymulują rolnictwo industrialne. Główne determinanty zmienności dochodów rolniczych leżą poza kontrolą rolnika.
Poziom dochodów przypadających na osobę przeliczeniową pracy rodziny rolniczej (dochodowości pracy) w latach 2004-2016 zależał głównie od wielkości ekonomicznej gospodarstwa (konieczny jest odpowiedni zasób ziemi i innych czynników wytwórczych przypadający na pracującego, aby wystąpiły warunki do osiągania satysfakcjonujących dochodów). Wskazuje to, że instrumenty oddziaływania na rolników stymulują rolnictwo industrialne.
Zmienność dochodowości ziemi, a przede wszystkim pracy wykazywała bardzo duże podobieństwo niezależnie od regionu kraju, typu rolniczego gospodarstwa (kierunku produkcji), wielkości ekonomicznej bądź obszarowej (skali produkcji), czy warunków gospodarowania (LFA normalne i niekorzystne) – zatem, główne determinanty zmienności dochodów rolniczych leżą poza kontrolą rolnika.
Analiza aktywności inwestycyjnej gospodarstw rolniczych z naszego regionu wykazała, że rozstrzygające okazały się działania dostosowawcze gospodarstw w latach 1996-2003. W ich wyniku wyłoniła się grupa gospodarstw o relatywnie większym potencjale wytwórczym, a rolnicy zdobywali cenne doświadczenie w procedurach pozyskiwania funduszy zewnętrznych. Po przystąpieniu Polski do UE w 2004 r. grupa ta była przygotowana na pełne czerpanie z oferty wspólnej polityki rolnej (WPR). Co ważne, inwestycje zwiększały potencjał wytwórczy i poprawiały dochodowość pracy, lecz nie następowała poprawa efektywności ogólnej.
Wypracowany dochód gospodarstwa rolniczego wraz z amortyzacją (ten niepieniężny umowny koszt zużycia środków trwałych pozostaje w dyspozycji zarządzającego) jest rozdysponowywany na umowną opłatę pracy własnej, raty kredytu i nadwyżkę na samofinansowanie rozwoju (inwestycji). Dlatego duże wahania dochodów dezorganizują funkcjonowanie. Znaczące załamanie dochodu bardzo ogranicza bieżącą konsumpcję i standard życia rodziny oraz możliwości inwestycyjne i rozwój gospodarstwa, a przede wszystkim potęguje zagrożenia utraty płynności finansowej. Uznając doniosłość tych zagadnień KPODR w Minikowie zorganizował 26.11.2018 r. konferencję pt. Tendencje oraz czynniki zmienności dochodów gospodarstw rolniczych w województwie kujawsko-pomorskim na tle Polski i Unii Europejskiej. [pobierz].
Poniżej wybrane zagadnienia z tego spotkania.
- Dochody gospodarstw rolnych w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej; dr hab. Aleksander Grzelak, prof. UE w Poznaniu, Katedra Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej, Wydział Ekonomii [pobierz].
- Wpływ kierunku i skali inwestowania na poziom i stabilność dochodów gospodarstw rolniczych w województwie kujawsko-pomorskim; dr inż. Roman Sass, Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy [pobierz].
- Zmienność dochodów gospodarstw rolniczych w województwie kujawsko-pomorskim na tle Polski; dr inż. Tadeusz Sobczyński, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie [pobierz].
Konferencję otworzył dr inż. Ryszard Kamiński, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie.
W latach 2004-2016 dochody gospodarstw rolniczych w Polsce stanowiły około 85% w przeliczeniu na hektar i około 40% w przeliczeniu na gospodarstwo przeciętnego poziomu UE
– dr hab. Aleksander Grzelak, prof. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Rozstrzygającym okresem różnicowania się gospodarstw rolniczych z naszego regionu okazał się okres przedakcesyjny (1996-2003). Wówczas wyłoniła się grupa gospodarstw o relatywnie większym potencjale wytwórczym, a rolnicy zdobywali cenne doświadczenie w procedurach pozyskiwania funduszy
– dr inż. Roman Sass, Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy.
Poziom dochodów zależy przede wszystkim od skali produkcji, a ich zmienność jest warunkowana przez czynniki będące poza kontrolą rolnika
– dr inż. Tadeusz Sobczyński, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie.
dr inż. Tadeusz Sobczyński
KPODR w Minikowie
fot. Jarosław Domiński
KPODR w Minikowie
Finał XXVIII Wojewódzkiej Olimpiady Wiedzy Rolniczej
22 listopada 2018 roku w Przysieku odbył się finał XXVIII Wojewódzkiej Olimpiady Wiedzy Rolniczej.
W finale kolejne miejsca zajęli:
I. Łukasz Jankowski, pow. lipnowski
II. Wojciech Holec, pow. nakielski
III. Sławomir Gulczyński, pow. brodnicki
IV. Dawid Tankiewicz, pow. świecki
V. Kazimierz Gadomski, pow. rypiński
Finalistom i pozostałym uczestnikom gratulujemy.
Sponsorzy finału Olimpiady:
– Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
– Agro Profil
– BASF
– BAYER
– BGŻ BNP Paribas
– BioAgris
– Crédit Agricole
– FMC Polska
– Green Eco
– Kujawska Fabryka Maszyn Rolniczych KRUKOWIAK
– Kujawsko-Pomorska Izba Rolnicza
– Polmass
Innowacyjna produkcja mleka
W 2018 roku realizowano projekt „Wymogi środowiskowe a dochodowość gospodarstw mlecznych” w ramach partnerstwa w Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, współfinansowany ze środków PROW 2014-2020. Czytaj więcej
Jak legalnie zatrudnić pracownika – cudzoziemca w rolnictwie ?
7 grudnia w Jacewie oraz 11 grudnia 2018 r. w Kowalewie Pomorskim odbył się cykl szkoleń dotyczących zatrudniania pracowników w rolnictwie. Przedstawiciel Państwowej Inspekcji Pracy oraz specjaliści z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie przedstawili zagadnienia związane z legalnym zatrudnianiem pracowników w tym cudzoziemców. Omówiono także nadchodzące zmiany w przepisach dotyczących rozliczania VAT przez gospodarstwa rolne.
Przemiany technologiczne i społeczne w branży rolnej uczyniły z tradycyjnych gospodarstw rolnych specyficzny rodzaj działalności gospodarczej o czym przekonało się już wielu przedsiębiorców rolnych. Następujący zanik form pomocy sąsiedzkiej oraz wielopokoleniowej struktury zatrudnienia w gospodarstwie stworzył wyraźny deficyt pracowników rolnych. Zjawisko to jest najsilniej widoczne w wysoce wyspecjalizowanych gospodarstwach rolnych ukierunkowanych na produkcję ogrodniczą i sadowniczą. Dodatkowo charakter pracy w rolnictwie czyni tę branżę często mniej konkurencyjną na rynku pracy co wymusza poszukiwanie przez rolników nowych form zatrudnienia oraz pracowników wśród osób emigrujących w celach zarobkowych. Ponieważ zatrudnienie pracowników związane jest z dużą odpowiedzialnością oraz licznymi obowiązkami formalnymi niezbędne jest stałe uzupełnianie wiedzy.
Duże zainteresowanie wśród uczestników szkoleń wzbudziły również nowe regulacje dotyczące prowadzenia rachunkowości oraz opodatkowania gospodarstw rozliczających VAT na zasadach ogólnych. Najwięcej pytań dotyczyło mechanizmu podzielonej płatności (MPP) – Split payment, nowych deklaracji VAT-7, zasad ich sporządzania, przekazywania i udostępniania jednolitych plików kontrolnych.
Punktem wyjściowym dla żywej dyskusji oraz licznych pytań okazały się również zmiany w przepisach umożliwiające prowadzenie działalności nierejestrowanej w określonych ramach limitu dochodowego.
Na zakończenie prelegenci zasygnalizowali zapowiedzi Ministerstwa Finansów dotyczące zmian w przepisach podatkowych, które zostały zaplanowane na 2019 rok.
Łukasz Piotrowski, KPODR
Zasady zatrudniania cudzoziemców na terytorium Polski
– Michalina Burker, Państwowa Inspekcja Pracy
Mechanizm podzielonej płatności (MPP) – Split payment
– Iwona Serkowska, KPODR
.
TERMINY STOSOWANIA NAWOZÓW
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłosiło interpretację punktu 1.3 Okresy nawożenia ust. 3. "Terminy określone w tabeli 2 dla gruntów ornych, gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 2 do Programu oraz gruntów ornych na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 3 do Programu nie dotyczą podmiotów, które nie mogły dokonać zbiorów lub nawożenia z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe, w szczególności nadmierne uwilgotnienie gleby. Dla tych podmiotów termin graniczny stosowania nawozów to dzień 30 listopada." Programu działań mających na celu zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu (Dz. U. z 2018 roku poz.1339), w której wskazało, że niekorzystnymi warunkami pogodowymi, jest również susza.
W związku z powyższym, w gospodarstwach rolnych, w których wystąpiła susza w 2018 roku jest możliwość stosowania nawozów naturalnych do dnia 30 listopada.
Pełna treść ogłoszenia pod adresem: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/uwaga-terminy-stosowania-nawozow
Konferencja podsumowująca – Współpraca i innowacja drogą do sukcesu w farmerskiej produkcji sera
16 października 2018 r. w Minikowie, odbyła się konferencja pn. „Współpraca i innowacja drogą do sukcesu w farmerskiej produkcji sera” podsumowująca dotychczasowe działania realizowane w ramach projektu „Wspieranie procesu tworzenia partnerstw na rzecz innowacji w serowarstwie”. Czytaj więcej
Święto Gęsi na Krajnie – 11 listopada 2018 r.
Na wystawie było ponad 100 wystawców z gęsiną, kulinariami, a także ogrodnicy i stoiska handlowe. Dodatkowo wyścigi psich zaprzęgów.
Odwiedziło nas 5.000 gości.
A w samo południe….. do Hymnu…..
Później też tanecznie i narodowo.
Szkolenie – „Nowe odmiany rzepaku ozimego, technologie ochrony….”
7 listopada w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie, odbyło się szkolenie dotyczące rzepaku ozimego, technologii jego ochrony i nawożenia oraz doboru odmian. W spotkaniu wzięło udział trzydzieści osób, wśród których byli rolnicy oraz uczniowie szkół rolniczych.
Uczestników szkolenia powitał Dyrektor KPODR w Minikowie – Ryszard Kamiński, który podkreślił, że zapotrzebowanie na rzepak jest duże, oraz że warto rozwijać współpracę między doradcami i rolnikami. Dyrektor wspomniał także o wykorzystaniu śruty rzepakowej jako cennego źródła białka krajowego pochodzenia w żywieniu zwierząt gospodarskich.
Następnie wykłady poprowadzili:
Adam Piszczek – KPODR
Daniel Tubicz – RAPOOL
Emilia Kurant – Andrzejczak – Agrochest
Jarosław Klufczyński – KWS
Sławomir Sylwestrzak – Innvigo
Tomasz Szyński – Yara
Celem szkolenia było przekazanie wiedzy na temat nowych odmian rzepaku i ich właściwości takich jak: zimotrwałość, genetyczna odporność na wirusa żółtaczki rzepy (Turnip yellow virus – TuYV), wysokość i stabilność plonów. Uczestnicy zapoznali się również z nowymi preparatami do ochrony rzepaku oraz ich zaletami. Sczególną uwagę poświęcono odczynowi gleby oraz wapnowaniu. Poruszono również kwestie odpowiedniego dawkowania, terminowego stosowania i odpowiedniej aplikacji nawozów.
Szkolenie zakończyło się prezentacją trzydziestu siedniu różnych odmian rzepaku ozimego posianych na polach demonstracyjnych w pobliżu KPODR. Odmiany pochodziły z czołowych hodowli: HR Strzelce, Danko, KWS, Agrochest, Rapool, Danko, R.A.G.T., Syngenta, Euralis, Limagren oraz Saatbau. Niektóre z zaprezentowanych odmian są nowością na rynku. Przedstawiono również dwie technologie ochrony rzepaku ozimego firmy Syngenta i Innvigo nawożonego według zaleceń firmy Yara. Pole demonstracyjne jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych.
Szkolenie – „Nowe odmiany rzepaku ozimego, technologie ochrony i nawożenie” jest zapowiedzią międzynarodowej konferencji Eurorzepak 2019, która odbędzie się 23 maja 2019 roku w Minikowie.
Opracował
Josip Zubac
zdjęcia: Jarosław Domiński i Adam Piszczek
Kujawko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
Ziołowo i ekologiczne
Dnia 26 i 29.10.2018 w Centrum Edukacji Przyrodniczej w Siennie odbyły się warsztaty pn. „Ziołowo i ekologicznie w ogrodzie, kuchni i kosmetyce” Warsztaty organizowane przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie są współfinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Stary, piękny park w Siennie, należący do państwa Krystyny i Jacka Strońskich jest miejscem idealnym do organizacji spotkań podczas, których uczestnicy zapoznają się z tematyką bioróżnorodności, uprawą ziół oraz warzyw metodami ekologicznymi. Warsztaty są inspiracją do tego by bliżej poznać właściwości ziół, a tym samym ich zastosowanie kulinarne, kosmetyczne, a także lecznicze. Podczas warsztatów uczestniczki smakowały, zapoznawały się z zapachem poszczególnych ziół, tym samym uczyły się je rozpoznawać. Dużym zainteresowaniem cieszył się temat dotyczący pielęgnacji skóry za pomocą naturalnych surowców zielarskich oraz samodzielne wykonywanie kosmetyków naturalnych.
Uczestniczki warsztatów z dużym zaangażowaniem brały udział w zajęciach i zgodnie uznały, że tematyka warsztatów zainspirowała je do wprowadzenia zmian w dotychczasowych nawykach żywieniowych, pielęgnacyjnych, a także w kwestii planowania upraw w ogrodzie. Na pewno znajdą w ogrodach miejsce na siew i sadzenie ziół o wspaniałych właściwościach, które bliżej poznały na warsztatach. Tym sposobem zyskają cenny surowiec, który będą mogły wykorzystać w kuchni, domowej apteczce, domowym SPA. Poza tym zwiększając bioróżnorodność stwarzamy warunki do rozwoju gatunków pożytecznych, czyli naszych sprzymierzeńców w walce ze szkodnikami i przede wszystkim wspieramy pszczoły i inne dzikie zapylacze. Musimy pamiętać, że zapylaczom zawdzięczamy co trzeci kęs jedzenia. Na zakończenie zajęć każda uczestniczka otrzymała książkę pn. „Zioła dla smaku, zdrowia i urody” Małgorzaty Kaczmarczyk. Publikacja ta jest wspaniałym zbiorem informacji na temat potencjału ziół, ich wartości odżywczych, farmakologicznych, a przede wszystkim zawiera proste przepisy na to jak wprowadzić zioła do naszych ogrodów i domów.
Zapraszamy na kolejne warsztaty do Centrum Edukacji Przyrodniczej w Siennie oraz do Centrum Dziedzictwa Kulinarnego i Turystyki Wiejskiej w Minikowie.
Kontakt: Ilona Oleś 723 692 600
Tytuł Rolnik Roku regionu Morza Bałtyckiego dla Polaka
24 października br. w Jönköping w Szwecji ogłoszono zwycięzcę międzynarodowego etapu konkursu na Rolnika Roku regionu Morza Bałtyckiego, organizowanego przez WWF. Już drugi raz w historii konkursu zwycięzcą jest Polak! Pan Krzysztof Kowalski otrzymał główną nagrodę w wysokości 10 000 euro za wdrożenie w swoim gospodarstwie wielu praktyk przyjaznych środowisku morskiemu oraz holistycznego podejścia do zrównoważonego rolnictwa.
O konkursie na Rolnika Roku
Konkurs na Rolnika Roku regionu Morza Bałtyckiego organizowany jest w ramach Programu WWF na rzecz Ochrony Ekoregionu Morza Bałtyckiego. Pierwsza edycja konkursu odbyła się w 2009 roku.
Do tej pory już ok. 50 rolników i rolniczek, których gospodarstwa znajdują się w zlewisku Bałtyku zostało wyróżnionych za stosowanie w rolnictwie innowacyjnych praktyk przyjaznych środowisku morskiemu. Konkurs składa się z dwóch etapów: krajowego i międzynarodowego. W etapie krajowym jury, w Polsce złożone z przedstawicieli m.in. resortu rolnictwa, resortu środowiska, resortu gospodarki morskiej, ocenia sposób prowadzenia gospodarstwa pod kątem wdrożenia praktyk przyczyniających się do ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez związki azotu i fosforu. Finaliści z Danii, Estonii, Finlandii, Niemiec, Łotwy, Litwy, Polski, Rosji, Szwecji, a także z Białorusi i Ukrainy biorą udział w drugim etapie konkursu, gdzie międzynarodowe jury wybiera jednego zwycięzcę – Rolnika Roku regionu Morza Bałtyckiego, który otrzymuje nagrodę w wysokości 10 000 euro.
,,To wielkie zaskoczenie, duma i satysfakcja, że sposób mojego gospodarowania został przez kogoś doceniony. Umacnia mnie to w przekonaniu o słusznej drodze jaką wybrałem” – mówi Krzysztof Kowalski, tegoroczny zwycięzca międzynarodowego etapu konkursu na Rolnika Roku regionu Morza Bałtyckiego.
Dlaczego wygrał?
Pan Krzysztof wdrożył przyjazne dla środowiska morskiego praktyki, które pozwalają na ograniczenie strat substancji biogennych (azotu i fosforu) z gospodarstwa, wśród których należy wymienić m.in. utrzymanie aż 9 stawów, stref buforowych, miedz śródpolnych, zadrzewień, zakrzaczeń, uprawę poplonów ścierniskowych (grochu z lnem) i roślin bobowatych, stworzenie szczelnych miejsc do przechowywania nawozów naturalnych, precyzyjne nawożenie, wapnowanie gleby, badanie gleby, czy coroczne badanie paszy i wody na pozostałość azotanów i pestycydów. Dodatkowo rolnik zasadził wraz z rodziną 1080 drzew wzdłuż rzeki, na granicy pól, wszędzie tam, gdzie było to możliwe, tworząc alejki drzew, czy „wyspy drzew” pomiędzy swoimi polami. Dzięki takim działaniom rolnik nie tylko ograniczył spływ substancji biogennych do wód, ale stworzył przestrzeń dla dzikich zwierząt. Pan Krzysztof angażuje się we współpracę z innymi rolnikami, a jego gospodarstwo jest członkiem Ogólnopolskiej Sieci Gospodarstw Edukacyjnych oraz sieci dziedzictwa kulinarnego Mazowsze w ramach Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego.
,,Po raz kolejny konkurs na Rolnika Roku regionu Morza Bałtyckiego na etapie międzynarodowym wygrał Polak. W 2011 r. zwyciężył pan Marian Rak, teraz Pan Krzysztof Kowalski. Bardzo się cieszymy, że pan Krzysztof został doceniony przez międzynarodowe jury za prowadzenie gospodarstwa w sposób zrównoważony, z poszanowaniem naszego morza i środowiska. Jako Fundacja WWF Polska nadal będziemy promować wśród rolników i rolniczek przyjazne środowisku morskiemu praktyki, wierząc, że problem eutrofizacji Bałtyku się zmniejszy. Jesteśmy wdzięczni doradcom rolniczym z Centrum Doradztwa Rolniczego oraz z lokalnych Ośrodków Doradztwa Rolniczego za wsparcie w promocji konkursu oraz szerzenie ww. praktyk. Dzięki takim rolnikom jak pan Kowalski jest szansa na zmniejszenie nadmiernego przeżyźnienia naszych wód, a w konsekwencji ograniczenia zakwitów sinic. Zachęcamy wszystkich do wzięcia udziału w przyszłorocznej edycji konkursu” – mówi Weronika Kosiń, specjalistka ds. Ochrony Ekosystemów Morskich w Fundacji WWF Polska.
Największe wyzwanie środowiskowe Bałtyku – eutrofizacja
Zjawisko eutrofizacji, czyli przeżyźnienia wód, to największe wyzwanie środowiskowe przed którym stoi dzisiaj Morze Bałtyckie. W latach 2011 – 2016, aż 97% Morza Bałtyckiego wykazywało efekty eutrofizacji. Do eutrofizacji wód dochodzi, gdy w wodzie jest zbyt dużo tzw. biogennych substancji odżywczych (związków azotu i fosforu). Trafiają one do Bałtyku m.in. w wyniku działalności rolniczej, ze ścieków komunalnych i przemysłowych oraz z depozycją atmosferyczną. Polska jest krajem, który dostarcza najwięcej tego typu substancji do Morza Bałtyckiego. Prawie 24% związków azotu i 44% związków fosforu dostaje się do morza właśnie z naszego kraju. Spowodowane jest to m.in. zbyt dużą ilością nawozów stosowanych na polach oraz z nieodpowiednio przechowywanych odchodów zwierząt, jak i uwarunkowaniami geograficznymi. Prawie 99,7% obszaru Polski leży w zlewisku Morza Bałtyckiego, a 50% tej powierzchni to gospodarstwa rolne.
Gdy w wodzie jest za dużo związków biogennych, a jej temperatura wzrasta, dochodzi do zakwitu glonów i sinic, które ograniczają dostęp światła słonecznego do głębszych warstw wody. To prowadzi do ograniczeń rozwoju roślin bytujących w głębszych partiach wody i wykorzystujących światło słoneczne w procesie fotosyntezy. Po zakończeniu zakwitu obumierające glony i sinice opadają na dno zbiornika, gdzie ulegają rozkładowi. W procesie rozkładu bakterie zużywają tlen rozpuszczony w przydennych warstwach wody. Kiedy tego tlenu brakuje, proces kontynuują bakterie beztlenowe, które produkują szkodliwy dla morskich organizmów siarkowodór. W ten sposób w morzach powstają pustynie tlenowe (martwe strefy) i obszary o obniżonej ilości tlenu, w których zamiera życie.
Fundacja WWF Polska przygotowała animację, która w przystępny sposób wyjaśnia zjawisko eutrofizacji.
Animację można obejrzeć tutaj.
W Konkursie na Rolnika Roku regionu Morza Bałtyckiego wszyscy wygrywamy!
W tym roku nagrodę w konkursie otrzymał pan Krzysztof, jednak dzięki stosowanym przez niego praktykom wygrywamy wszyscy. Ograniczenie spływu substancji biogennych do wód śródlądowych, a w końcu do Bałtyku, przełoży się w przyszłości na zmniejszenie ilości zakwitów sinic, które często stanowią przyczynę zamykania kąpielisk w sezonie letnim. Dzięki promocji praktyk przyjaznych środowisku Morza Bałtyckiego wszyscy mamy szanse na udane wakacje.
Źródło: CDR Brwinow
ZDJĘCIA