W dniach 12-14 czerwca 2018 roku w Hotelu Evita w Tleniu, odbył się Ogólnopolski Kongres, który dotyczył tematyki gospodarstw opiekuńczych. Myślą przewodnią Kongresu była komercjalizacja usług opiekuńczych oraz szeroko pojęta współpraca podczas wprowadzania w życie idei rolnictwa społecznego.

Obecnie na rynku usług opiekuńczych odnotowujemy brak wystarczającej ilości podmiotów, które byłyby w stanie świadczyć opiekę nad osobami potrzebującymi,  zaspakajać potrzeby codzienne osób niesamodzielnych, samotnych czy też w podeszłym wieku. W związku z gwałtownym starzeniem się społeczeństwa polskiego i związanym z tym wydłużaniem się długości życia ludności, a także długim czasem oczekiwania na miejsce
w domu opieki społecznej, na rynku usług opiekuńczych zaczyna brakować przedsiębiorstw, które dawałyby nowe miejsca  pracy. Taką szansę stanowią gospodarstwa opiekuńcze, które
z jednej strony zapewniłyby nowe miejsca świadczenia opieki, a z drugiej strony pozwoliłyby na uzyskiwanie, przez osoby odchodzące z rolnictwa i członków ich rodzin, dochodów pozwalających na życie i pracowanie bez konieczności opuszczania dotychczasowego miejsca zamieszkania.

Organizując „I Ogólnopolski Kongres Gospodarstw Opiekuńczych” zależało nam przede wszystkim na spotkaniu, wymianie wiedzy pomiędzy instytucjami, organizacjami, gospodarstwami opiekuńczymi, lokalnymi grupami działania oraz innymi osobami działającymi w zakresie świadczenia usług opiekuńczych. Celem Kongresu było również nawiązanie współpracy pomiędzy już istniejącymi podmiotami publicznymi oraz zachęcenie ich do podejmowania nowych inicjatyw gospodarczych w sektorze usług opiekuńczych. 

W spotkaniu uczestniczyło ok. 140 osób, w tym: przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zagraniczni eksperci zajmujący się tematyką gospodarstw opiekuńczych, przedstawiciele samorządów, instytucji pomocy społecznej, lokalnych grup działania, Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, sektora ekonomii społecznej, organizacji pozarządowych, właściciele gospodarstw opiekuńczych oraz opiekunowie, pracownicy Ośrodków Doradztwa Rolniczego z całego kraju, a także przedsiębiorcy zainteresowani świadczeniem usług opiekuńczych na terenach wiejskich. Podczas Kongresu odbyło się wiele ciekawych wystąpień krajowych i zagranicznych prelegentów.

Z zagranicy przyjechali eksperci z Holandii: Caroline i IJsbrand Snoeij – właściciele gospodarstwa opiekuńczego; ze Słowenii: Lili Mahne – przedstawicielka Instytutu Rozwoju Obszarów Wiejskich, a z Czech: Eliska Hudcova z Ministerstwa Rolnictwa.

Kongres podzielono na 3 dni robocze. Pierwszego dnia odbyły się inspirujące prezentacje zagranicznych doświadczeń w zakresie komercjalizacji usług oraz współpracy międzyinstytucjonalnej. Dyrektor KPODR w Minikowie – Ryszard Kamiński, przedstawił doświadczenia Ośrodka w ramach opieki nad osobami niesamodzielnymi, na przykładzie 15 gospodarstw opiekuńczych utworzonych w ramach projektu „Zielona Opieka – gospodarstwa opiekuńcze w woj. kujawsko-pomorskim.” Pierwszym z zagranicznych wykładowców był IJsbrand Snoeij, ekspert z Holandii, właściciel gospodarstwa opiekuńczego oraz członek Zarządu Krajowej Federacji Gospodarstw Opiekuńczych. Jego zdaniem gospodarstwo opiekuńcze to przede wszystkim pasja i serce wkładane w opiekę nad osobami potrzebującymi wsparcia. Przybliżył on uczestnikom system funkcjonowania opieki w Holandii oraz zaprezentował profil działania swojego gospodarstwa opiekuńczego – „t’ Paradijs”.

Ciekawym faktem jest, iż w tym gospodarstwie świadczy się kilka rodzajów usług, które można podzielić na następujące formy:

– zajęcia dzienne dla osób starszych z demencją,

– zajęcia dzienne dla dorosłych z autyzmem, osób psychicznie chorych,

– pobyty weekendowe dla dzieci z autyzmem,

– opieka indywidualna, realizowanie programu edukacyjnego dla dzieci.

Kolejnym ekspertem zagranicznym była Lili Mahne, która m.in. wskazała iż w maju 2018r., rząd Słowenii wprowadził zmiany do rozporządzenia dotyczącego działań dodatkowych
w gospodarstwach – dodano możliwość oficjalnej rejestracji gospodarstwa opiekuńczego, pomimo tego, że warunki takiej rejestracji nie zostały jeszcze jednoznacznie w Słowenii zdefiniowane.

Jak podkreśla Eliska Hudcova z Republiki Czeskiej – gospodarstwo opiekuńcze nie jest wyspecjalizowanym gospodarstwem leczniczym, a raczej pozostaje typowym miejscem pracy, gdzie osoby potrzebujące wsparcia mogą z niego skorzystać poprzez udział w pracach w gospodarstwie. Dodała też, że gospodarstwa o charakterze opiekuńczym są zazwyczaj opisywane w kontekście innowacyjnego wykorzystania rolnictwa w promowaniu terapii, rehabilitacji, integracji społecznej, edukacji oraz usług socjalnych na obszarach wiejskich.

Drugiego dnia kongresu, Pani Ewa Markowska-Bzducha – Dyrektor Departamentu Spraw Społecznych i Oświaty Rolniczej z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, odniosła się do miejsca gospodarstw opiekuńczych w polityce rządu. Ministerstwo wraz CDR w Krakowie oraz dwoma uczelniami przystępują do realizacji projektu GOSPOSTRATEG pn. "Gospodarstwa opiekuńcze w rozwoju obszarów wiejskich wobec wyzwań demograficznych" (GROWID).

Na ten dzień zaplanowano też przedstawienie dobrych praktyk we współpracy gospodarstw opiekuńczych z instytucjami pomocy społecznej.

Była to sesja z udziałem właścicieli gospodarstw opiekuńczych z województwa kujawsko-pomorskiego. Tego samego dnia odbyły się także wyjazdy do gospodarstw opiekuńczych. Każda z trzech grup studyjnych odwiedziła po dwa różne obiekty.

Trzeciego dnia kongresu skupiono się na przepisach prawnych dotyczących działalności gospodarczej prowadzonej przez podmioty ekonomii społecznej oraz na możliwościach uzyskania dofinansowania na utworzenie gospodarstwa opiekuńczego. Tego samego dnia odbyły się również warsztaty mające na celu identyfikację argumentów i kontrargumentów dla działalności gospodarczej polegającej na opiece nad osobami niesamodzielnymi.

Na zakończenie Kongresu odbył się panel dyskusyjny, podczas którego określono podstawowe założenia funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych:

– Gospodarstwo opiekuńcze nie może być biznesem za wszelką cenę. Przede wszystkim należy pomyśleć o osobach przebywających w takim gospodarstwie. Trzeba im zapewnić godziwe warunki życia, dobrej jakości opiekę bez obcinania kosztów.

– Opieka musi być prowadzona na bazie czynnego gospodarstwa rolnego, w którym powinna panować rodzinna atmosfera, a podopieczni powinni mieć dostęp do zwierząt oraz możliwość bezpośredniego obcowania z naturą. 

– Standaryzacja usług. Konieczne jest wprowadzenie systemu kontroli świadczonych usług, aby standardy były na odpowiednim poziomie.

– Oznakowanie gospodarstw. Nazwa oraz określenie statutu jakości świadczonych
w gospodarstwach usług.

– Szansą dla gospodarstw jest prowadzenie działalności jako podmioty ekonomii społecznej.

– Współpraca pomiędzy różnymi podmiotami działającymi w sferze opieki nad osobami niesamodzielnymi jest konieczna do osiągnięcia sukcesu.

Tematyką gospodarstw opiekuńczych i możliwościami ich  rozwoju są zainteresowane różnorodne grupy- rolnicy, potencjalni opiekunowie, przedsiębiorcy, osoby starsze, lokalne organizacje i instytucje. Współpraca wszystkich zainteresowanych z pewnością pomoże we wdrożeniu najbardziej efektywnych rozwiązań.

Materiały telewizyjne do obejrzenia:

Prezentacje z Kongresu :

1. Eliška Hudcová – Social farming in the Czech Republic

2. Lili Mahne – Slovenian experience in the commercialization of care services

3. Magdalena Kurpinowicz – prezentacja na Kongres GO

4. Konrad Stępnik – Agrotreningi

5. Prez 12_06 AB

6. Dawid Skotnicki – 6.2 PROW

7. Monika Bauza. Przepisy prawne-podmioty ekonomii społecznej

Materiał przygotowała:
Justyna Lesiewicz, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie

Tłumaczenie zagranicznych prezentacji: Marcelina Musielewicz-Costa

Odwiedź portal KSOW – www.ksow.pl

Zostań Partnerem Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich.

Kolejne Kujawsko-Pomorskie Miodowe Lato za nami. Ciekawie przygotowane i przeprowadzone poszczególne punkty programu wzbudziły zainteresowanie i aktywny udział przybyłych na Imprezę osób. Wszystkie podjęte działania i realizowane zadania miały na celu uświadomienie uczestnikom roli owadów zapylających w przyrodzie, ich znaczenia w produkcji żywności, wskazanie inicjatyw przyczyniających się do ochrony owadów zapylających oraz zachęcenie uczestników poprzez przykłady do stosowania dobrych praktyk. Ponadto zachęcenie uczestników do zakładania nowych pasiek i rozwój już istniejących, wskazanie możliwości zwiększenia dochodu z prowadzenia pasieki, a także podniesienie świadomości konsumentów dotyczącej zasadności kupowania miodu i produktów pszczelich w pasiekach znajdujących się w regionie.

Uczestnicy konferencji pn. „Jak skutecznie chronić rodziny pszczele przed chorobami i zatruciem pestycydami” z zainteresowaniem słuchali wykładów prowadzonych przez naukowców. O stanie rodzin pszczelich w Polsce oraz roli pszczół w przyrodzie  mówił prof. dr hab. Jerzy Demetraki-Paleolog, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Ważny dla pszczelarzy problem leczenia warrozy i popełniane podczas leczenia błędy omówiła dr hab. n. wet. Krystyna Pohorecka, Zakład Chorób Pszczół, Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy Puławy. Zagadnienia dotyczące właściwego doboru i stosowania pestycydów na plantacjach  przedstawił dr Grzegorz Pruszyński, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy Poznań.

Konferencji towarzyszyły warsztaty pod wspólnym tytułem „Pszczela społeczność – od czego zależy jej zdrowe funkcjonowanie?”, podczas których zarówno najmłodsi, jak i starsi uczestnicy z terenu województwa kujawsko-pomorskiego dowiedzieli się o życiu rodziny pszczelej, chorobach pszczół i właściwym stosowaniu pestycydów.

Uczestniczący w „Miodowym Lecie” pszczelarze sprzedający produkty pasieczne starannie przygotowali stoiska, a sposób ekspozycji zachęcał do zakupu. Najlepiej przygotowane stoisko z wspaniałą ścieżką edukacyjną Gospodarstwa Pasiecznego Dariusza Domagalskiego z Bobrownickiego Pola zachwyciło nie tylko komisję konkursową ale przede wszystkim uczestników K-P Miodowego Lata. Stoisko otrzymało pierwszą nagrodę w konkursie pt. „Najlepsza ekspozycja targowa”.

Konkurs „Miód sezonu” od kilku lat motywuje pszczelarzy do pozyskiwania różnorodnych miodów odmianowych. W tym roku w konkursie wzięło udział siedemnastu pszczelarzy, którzy zgłosili m. inn. takie miody, jak: faceliowy, wrzosowy, gryczany, wielokwiatowy, lipowy. Komisja przyznała I nagrodę dla miodu akacjowo-szałwiowego, który zgłosił pan Janusz Witkowski z Pścininka w Gminie Bytoń. Drugą nagrodę otrzymał miód lipowy dostarczony przez pana Andrzeja Kuś z Nakła nad Notecią. Trzecią nagrodę przyznano dla miodu faceliowego pozyskanego w pasiece pana Łukasza Milewskiego z Włocławka.

Osoby przybyłe na miodowe podczas warsztatów wykonywania świec z wosku i węzy miały niepowtarzalną szansę samodzielnego wykonania świec, które mogły zabrać ze sobą. Warsztaty zgromadziły wielu uczestników. 

Wszyscy biorący udział w Imprezie mogli zaopatrzyć się nie tylko w miody i inne produkty pasieczne, jak pierzga, mleczko pszczele, kit pszczeli, ale także w regionalne produkty żywnościowe, owoce, sadzonki roślin miododajnych, wyroby rękodzieła ludowego i współczesnego, sprzęt do produkcji pasiecznej.

Dziękuję wszystkim, którzy wzięli udział w realizacji Imprezy.

Laura Maciejewska

KPODR o/Zarzeczewo

W niedzielę, 12 sierpnia 2018 r. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego zorganizował konferencję pn. „Jak skutecznie chronić rodziny pszczele przed chorobami i zatruciem pestycydami” oraz towarzyszące konferencji warsztaty pt. „Życie rodziny pszczelej”, „Choroby pszczół”, „Właściwe stosowanie pestycydów”.

Głównym celem realizacji projektu było zaangażowanie naukowców, pszczelarzy, rolników i właścicieli ogrodów i ogródków w podejmowaniu inicjatyw w ochronę rodzin pszczelich przed chorobami i skutkami niewłaściwego stosowania środków ochrony roślin, co przyczyni się do wzrostu plonów, zachowania bioróżnorodności, różnorodności genetycznej roślin, a tym samym do rozwoju obszarów wiejskich.

Podczas konferencji o stanie rodzin pszczelich w Polsce oraz roli pszczół w przyrodzie  mówił prof. dr hab. Jerzy Demetraki-Paleolog, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Ważny dla pszczelarzy problem leczenia warrozy i popełniane podczas leczenia błędy omówiła dr hab. n. wet. Krystyna Pohorecka, Zakład Chorób Pszczół, Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy Puławy. Zagadnienia dotyczące właściwego doboru i stosowania pestycydów na plantacjach  przedstawił dr Grzegorz Pruszyński, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy Poznań. W konferencji wzięło udział stu pszczelarzy, rolników, właścicieli ogrodów i ogródków z terenu województwa kujawsko-pomorskiego.

Konferencji towarzyszyły warsztaty pod wspólnym tytułem „Pszczela społeczność – od czego zależy jej zdrowe funkcjonowanie?”, podczas których zarówno najmłodsi, jak i starsi uczestnicy z terenu województwa kujawsko-pomorskiego dowiedzieli się o życiu rodziny pszczelej, chorobach pszczół i właściwym stosowaniu pestycydów.   

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Projekt realizowany przez Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
„Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi”
„Operacja wspófinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2014–2020”
Rejestracja partnerów KSOW – https://ksow.pl