WARSZTATY PRZYRODNICZE – Z PRZYRODĄ ZA PAN BRAT – OCHRONA PRZYRODY NA OBSZARACH WIEJSKICH - Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie

5, 6, 7 i 8 grudnia 2023r. odbyło się sześć warsztatów przyrodniczych w KPODR w Minikowie w Oddziale w Przysieku, w ZS CKU w Gronowie oraz w ZS CKZ w Grubnie. Organizatorem był Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Zajęcia odbyły się w ramach realizacji projektu pn. „Ekologia i środowisko – dobre praktyki i dalsze wyzwania – edukacja i informacja dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego”.

Warsztaty prowadził Krzysztof Konieczny, przyrodnik, ornitolog, podróżnik na co dzień związany z Fundacją Przyrodniczą „pro Natura”. Autor i współautor wielu projektów z zakresu ochrony gatunków i siedlisk, który realizuje projekty z obszaru czynnej ochrony przyrody. Zarządza społecznymi rezerwatami przyrody w Dolinie Łachy. Jest autorem blogów przyrodniczych pn. panodprzyrody.pl i dbajobociany.pl.

Był to szczególny czas obcowania z przyrodą, poznawania różnorodności gatunków fauny i flory obszarów wiejskich, budowania bliskich relacji z przyrodą. Wspólne wykonywanie określonych zadań polegających na składaniu budek lęgowych dla ptaków oraz budowie domków dla owadów to dobry sposób na poznawanie przyrody. Uczestnicy warsztatów mogli własnoręcznie wykonać budki dla owadów, które należy wieszać najlepiej w miejscach nasłonecznionych i osłoniętych od deszczu. Bliskość kwitnących roślin użytkowych będzie tu dodatkowym atutem, zarówno dla owadów (pokarm) jak i dla właściciela kwitnącej plantacji (zapylenie roślin i większy plon). Przed laty, kiedy wiele domów budowanych było z gliny, a rolnictwo nie znało jeszcze chemizacji, populacja owadów pożytecznych była bardzo liczna i nie wymagała czynnej ochrony ze strony człowieka. Natomiast teraz musimy je aktywnie wspierać, żeby nie zniknęły z naszych ogrodów i pól, w choćby tak prosty sposób jak wywieszanie specjalnych budek dla tych owadów.

Pan Krzysztof w niezwykle barwny i ciekawy sposób opowiadał o przyrodzie, o tym jak możemy wspomagać i chronić ginące na naszych oczach gatunki. Na przykład występujące do niedawna bardzo licznie na obszarze naszego kraju czajki zwyczajne obecnie objęte są ścisłą ochroną gatunkową. Głównym problemem jaki dotyka ten gatunek ptaków jest zmniejszanie się siedlisk, w którym mogą bez przeszkód wyprowadzić lęg. W wyniku melioracji i osuszania zmniejszają się naturalnie podmokłe tereny, a intensywnego koszenia łąk bardzo często giną młode ptaki. Żeby je uchronić przed znaczącym spadkiem liczebności wystarczy opóźnić pierwsze koszenie na łąkach do pierwszego lipca, rozpoczynać pokos od wnętrza pola, tak żeby ptaki miały szansę ucieczki a także pozostawić niewielki nieskoszony fragment działki. Przyrodnik porównywał naturalne środowiska przyrodnicze i te przekształcone w wyniku ingerencji człowieka. Wskazywał na przeobrażenia krajobrazu Polski w ciągu ostatnich lat, wywołane głównie zmianami w rolnictwie. Obecnie nie mamy takiej mozaiki pól jak dawniej. Dziś dominują duże monokulturowe uprawy, przez to zwierzęta mają mniej przestrzeni, w której mogą zdobywać pożywienie i wydawać na świat potomstwo. Powinniśmy zachować znajdujące się w naszym sąsiedztwie niewielkie oczka wodne, czy też podmokłe łąki. Na ich przykładzie możemy ukazać zagrożenia jakie niesie zanieczyszczanie środowiska. Jednocześnie warto mówić o proekologicznych działaniach, do których warto zachęcać rolników np. poprzez tworzenie niewielkich stref buforowych wokół polnych oczek wodnych, które nie poddawane zabiegom rolnym będą doskonałym miejscem do rozwoju fauny i flory, czy żerowania bociana białego. Przyrodnik udowadniał, że nawet małe cieki wodne mogą stanowić skupiska bioróżnorodności, bo w takich miejscach także dzieje się wiele fascynujących przyrodniczo zjawisk. Zachęcał również do budowania i umieszczania na drzewach i nad jeziorami budek dla ptaków, adaptowania nieużywanych piwniczek i ziemianek dla nietoperzy czy traszek oraz robienia prostych karmników i poidełek dla ptaków przylatujących w okolice naszego domu czy szkoły. Kształtowanie wartości, motywacji, postaw proekologicznych, kultury ekologicznej i szacunku do przyrody stanowi ogromne wyzwanie. Ochronę przyrody należy rozpocząć od najbliższego otoczenia, poznania swego regionu, jego środowiska przyrodniczego i kulturowego.

W trakcie trwania warsztatów uczestnicy zapoznali się z różnymi formami czynnej ochrony przyrody na obszarach wiejskich. Poznawali bogactwo gatunków fauny i flory występujące w otaczającym środowisku, na polach i w zagrodzie wiejskiej. Pogłębili wiedzę dotyczącą życia, zachowania i zwyczajów ptaków oraz roli siedlisk przyrodniczych dla zachowania bioróżnorodności. Ponadto, uczestnicy w ramach zajęć praktycznych wykonali domki dla owadów i budki lęgowe, które znajdą swoje miejsce w przyzagrodowych zadrzewieniach i na terenie szkolnych parków.

KPODR Oddział w Przysieku 5.12.2023