Zmiany w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027
Departament Płatności Bezpośrednich
sekretariat.dpb@minrol.gov.pl
ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa
www.gov.pl/rolnictwo
+48 22 623 12 34
Zmiany w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 wprowadzane w kampanii 2023 r.
W dniu 6 czerwca 2023 r. Komitet Monitorujący Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, zaakceptował zmiany w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (Plan).
W związku z powyższym, w dniu 20 czerwca 2023 r. Polska wystąpiła do KE z wnioskiem o dokonanie zmian w Planie. Zmiany te zostaną wdrożone jeszcze w kampanii 2023 r. po uzyskaniu pozytywnej decyzji KE.
Zmiany te dotyczą:
1. wprowadzenia płatności dla małych gospodarstw w ramach płatności bezpośrednich w 2023 r.;
2. uproszczenia zasad przyznawania wsparcia dla ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi;
3. zmniejszenia minimalnej obsady zwierząt w przypadku Premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcej w Rolnictwie ekologicznym;
4. wprowadzenia dodatkowego (letniego) terminu realizacji normy dotyczącej okrywy glebowej (GAEC 6).
Dodatkowo w przepisach krajowych wprowadzone zostaną następujące zmiany:
1. obniżenie minimalnego poziomu obsady zwierząt przy ubieganiu się przez rolników o płatności do Upraw paszowych i do Trwałych Użytków Zielonych w Rolnictwie ekologicznym;
2. zastąpienie rejestrów wypasu i wybiegu odpowiednimi oświadczeniami składanymi przez rolnika dla krów mamek i opasów w ekoschemacie Dobrostan zwierząt.
Zaproponowane zmiany są odpowiedzią na postulaty zgłaszane przez rolników i organizacje rolnicze, dotyczące uproszczenia systemu płatności bezpośrednich. Przyczynią się również do zwiększenia dostępności wsparcia dla producentów, co ma szczególne znaczenie w pierwszym roku wdrażania nowej WPR na lata 2023-2027. W konsekwencji wpłyną także na poprawę trudnej sytuacji rolników wynikającą z kryzysu wywołanego wojną w Ukrainie.
Skorzystanie z ww. zmian będzie możliwe po złożeniu przez rolnika stosownych dokumentów
(żądania, wniosku, zmian do wniosku) od dnia 1 do 31 sierpnia 2023 r.
Informacja szczegółowa dotycząca proponowanych zmian w PS WPR.
Płatność dla małych gospodarstw – planuje się, że będzie:
• dobrowolna;
• przejściowa – realizowana tylko w 2023 r. (ze względu na trudności związane z pierwszym rokiem przyznawania dopłat bezpośrednich na nowych zasadach – gospodarstwa najmniejsze, a więc w przeważającej większości gospodarstwa rodzinne, zyskają dodatkowy czas na przygotowanie się i dostosowanie swoich gospodarstw do nowych wymagań związanych ze wsparciem realizowanym na nowych zasadach wynikających z Planu – w szczególności z ekoschematami);
• przyznawana do gospodarstw posiadających do 5 ha UR;
• przyznawana na podstawie żądania (oświadczenia) złożonego od dnia 1 do dnia 31 sierpnia 2023 r.;
• skierowana do rolników, którzy już złożyli wnioski o przyznanie takich płatności na 2023 r. (na podstawie dotychczasowych przepisów) i tylko jeżeli uzyskiwali wsparcie w poprzednim roku (lub są następcami prawnymi takich rolników).
Kwota wsparcia wyniesie 225 EUR/ha.
Stawka ta przewyższa łączny poziom dwóch najpowszechniej stosowanych płatności bezpośrednich, tj. podstawowego wsparcia dochodów oraz płatności redystrybucyjnej, dzięki czemu rozwiązanie to zachęci znaczną część małych gospodarstw do skorzystania z tej płatności.
W związku z tym, że zgodnie z przepisami unijnymi płatność dla małych gospodarstw
Skorzystanie z ww. zmian będzie możliwe po złożeniu przez rolnika stosownych dokumentów (żądania, wniosku, zmian do wniosku) od dnia 1 do 31 sierpnia 2023 r.
zastępuje inne rodzaje płatności bezpośrednich rolnik, który ubiega się o płatność, nie będzie mógł otrzymać wsparcia z tytułu innych rodzajów płatności bezpośrednich, w tym ekoschematów (nie dotyczy płatności obszarowych II filaru, np. płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności ONW).
Rolnik korzystający z płatności dla małych gospodarstw będzie mógł się ubiegać również o przejściowe wsparcie krajowe (finansowane z budżetu krajowego), tj. Uzupełniającą Płatność Podstawową lub płatność niezwiązaną do tytoniu.
Jednocześnie w celu zrekompensowania zmniejszenia stawki podstawowego wsparcia dochodów wynikającego z wprowadzenia płatności dla małych gospodarstw, pula środków na realizację Uzupełniającej Płatności Podstawowej zostanie zwiększona do maksymalnego poziomu dopuszczonego przepisami (w 2023 r. pula środków zwiększy się o ok. 70 mln EUR (ok. 311,8 mln PLN1), ogółem w latach 2023-2027 zwiększenie to wyniesie ok. 190,4 mln EUR (ok. 847,2 mln PLN1).
Uproszczenia ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi dotyczą:
1) Odstąpienia od warunku odnoszącego się do konieczności uzyskania minimalnej liczby punktów. Zmiana ułatwi rolnikom przystąpienie do ekoschematu.
2) Umożliwienia łączenia na jednej powierzchni następujących praktyk:
− Międzyplony ozime/wsiewki śródplonowe z praktykami:
− Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji
oraz
− Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo .
− Wymieszanie słomy z glebą z praktykami:
− Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji
oraz
− Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo.
3) Zmniejszenie ze 100% do 50% powierzchni gospodarstwa (grunty orne i trwałe użytki zielone), na której ma być realizowany Plan nawożenia, w ramach praktyki Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia.
Rolnictwo ekologiczne – zmiany polegają na:
1. obniżeniu dolnej granicy przedziału dla obsady zwierząt (z poziomu z 0,5 DJP/ha na 0,3 DJP/ha wszystkich UR w gospodarstwie), co powinno przyczynić się do zwiększenia zainteresowania podejmowaniem przez rolników zobowiązań w ramach interwencji, przede wszystkim wśród tych posiadających zwierzęta w ilości nie pozwalającej spełnić dotychczasowego warunku „wejściowego” na potrzeby przyznania ww. premii.
2. obniżenie z 0,5 DJP/ha do 0,3 DJP/ha minimalnego poziomu obsady przy ubieganiu się przez rolników o płatności do Upraw paszowych i do TUZ.
Po wprowadzeniu zmian płatności do tych upraw będą dostępne dla szerszego grona rolników.
Analogiczne zmiany są przewidziane do wprowadzenia w ramach działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020
Zmiany w zakresie warunkowości
W ramach warunkowości – w zakresie normy GAEC 6 dotyczącej utrzymania okrywy ochronnej gleby w okresie od 1 listopada do 15 lutego kolejnego roku:
1. Wprowadzenie dodatkowego terminu pozostawienia okrywy glebowej – tj. od dnia 1 czerwca lub od dnia zbioru plonu głównego do dnia 15 października danego roku.
2. Wprowadzenie odstępstw od stosowania normy dla upraw późno zbieranych z pola.
Ekoschemat Dobrostan zwierząt
Dodatkowo planuje się wprowadzenie zmian w ekoschemacie Dobrostan zwierząt. Aby uprościć sposób dokumentowania realizacji praktyk wypasu lub zapewnienia wybiegu krowom mamkom i opasom, wymóg bieżącego prowadzenia przez rolnika odpowiednich rejestrów zastąpiony będzie złożeniem oświadczenia. Ma to na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych i dzięki temu – ułatwienie rolnikom udziału w ekoschemacie Dobrostan zwierząt.